Πως οι Έλληνες βλέπουν ιστορικά Εβραίους και Παλαιστίνιους

Τα κριτήρια με τα οποία οι Έλληνες πολίτες τοποθετούνται απέναντι στο ζήτημα του Μεσανατολικού, διαφοροποιούνται από εκείνα της διπλωματίας και των πολιτικών θέσεων που κυριαρχούν στην τοποθέτηση της κυβέρνησης και των πολιτικών κομμάτων. Στα κριτήρια των πολιτών κυριαρχεί ο συναισθηματισμός, τα ιδεολογικά τους πιστεύω, καθώς και οι προσωπικές τους εμπειρίες απέναντι σε πρόσωπα και σε υποθέσεις και των δύο λαών. Δύο είναι τα ζητήματα της ευρύτερης περιοχής προς τα νοτιοανατολικά μας, που για πολλές δεκαετίες παραμένουν άλυτα: Τα γνώρισαν οι παππούδες μας, τα γνώρισαν οι γονείς μας, τα γνωρίσαμε εμείς, μα τα γνωρίζουν και τα παιδιά μας! Τέσσερεις γενιές Ελλήνων έχουν ζήσει ως τώρα με αυτά.

Το πρώτο και χρονικά αλλά και σε βαθμό ενδιαφέροντος για τους Έλληνες, είναι το Κυπριακό. Ξεκίνησε από τη δεκαετία του ΄30 μα κορυφώθηκε τη δεκαετία του ΄50, με την αντίσταση κατά της αγγλικής κατοχής του νησιού και συνεχίστηκε το ΄74 με την τουρκική κατοχή του βόρειου τμήματος του νησιού. Το δεύτερο είναι το Μεσανατολικό ή Παλαιστινιακό, που ξεκίνησε από τα τέλη της δεκαετίας του ΄40, όταν με απόφαση του ΟΗΕ το 1948, ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ στην περιοχή της Παλαιστίνης.

Και τα δύο ζητήματα για παραπάνω από επτά δεκαετίες παραμένουν άλυτα και αναφύονται ως ‘’αγκάθια’’ στις γεωπολιτικές σχέσεις της ευρύτερης περιοχής της Ανατολικής Μεσογείου. Η έκβασή τους επηρεάζει τουλάχιστον δέκα χώρες και ισάριθμους λαούς, από την Λιβύη και την Τυνησία, ως την Τουρκία και την Ιορδανία. Βέβαια για τον ελλαδικό χώρο, το μείζον ζήτημα είναι το Κυπριακό! Όμως σήμερα, η τρομακτική τροπή που έχει πάρει το Παλαιστινιακό, τον ελληνικό λαό τον απασχολεί ιδιαίτερα και αυτό το ζήτημα.

Είναι γενικά παραδεκτό πως ο ελληνικός λαός, από τη φύση του, κρίνεται ως ιδιαίτερα φιλειρηνικός. Ως μια πρώτη απόδειξη για αυτό, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε πως είναι από τους λίγους λαούς που ίσως και για 4.000 χρόνια συνεχίζει να ζει στον ίδιο γεωγραφικό χώρο! Αυτό θα μπορούσε να ερμηνευτεί με το ότι οι Έλληνες δεν επέδειξαν ιδιαίτερες επεκτατικές τάσεις. Οι μόνες τέτοιες που θα μπορούσαν βέβαια να αναφερθούν, είναι οι εποικήσεις των κλασσικών χρόνων στον ευρύτερο χώρο της Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου, όπως και η εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Οι δεσμοί με τους Εβραίους 

Οι Έλληνες λοιπόν ως ιδιαίτερα φιλειρηνικός λαός, αυτό που θα ευχόταν για την περιοχή της Παλαιστίνης θα ήταν να υπήρχε ειρήνη στη περιοχή και σχέσεις καλής γειτονίας ανάμεσα στους λαούς της Παλαιστίνης και του Ισραήλ. Όμως δυστυχώς οι σχέσεις τους είναι ιδιαίτερα συγκρουσιακές και τουλάχιστον τέσσερεις φορές τις τελευταίες πέντε δεκαετίες έχουν καταλήξει σε εμπόλεμες συρράξεις. Η τελευταία πολεμική τους σύγκρουση βρίσκεται εδώ και ένα μήνα τουλάχιστον σε εξέλιξη. Βέβαια πάντα οι συγκρούσεις αυτές ήταν και είναι άνισες, αφού από τη μια μεριά το Ισραήλ διαθέτει μια πολεμική μηχανή άριστα εκπαιδευμένη και με πολεμικό υλικό τελευταίας τεχνολογίας και από την άλλη μεριά οι Παλαιστίνιοι μάχονται με λιγοστά μέσα και με ελάχιστα εκπαιδευμένους μαχητές.

Δεν έχουμε σκοπό να εξετάσουμε την αιτιολογία της σημερινής σύγκρουσής τους και ποιος είναι ο κύριος φταίχτης. Σε αυτό αναφερθήκαμε σε σχετικό μας άρθρο που έχει ήδη δημοσιευτεί, με τον τίτλο “Κε Νετανιάχου, δεν σας συμβούλεψε ο κος Χαράρι;”. Όμως αυτό που πραγματευόμαστε σήμερα είναι το πως ο ελληνικός λαός βρίσκεται σε δίλημμα στο να αποφανθεί για το ποιος φταίει για την τραγική αυτή σύγκρουση, μιας και η χώρα μας διατηρεί ευγενή αισθήματα εξίσου και για τους δύο λαούς. Για μεν τον εβραϊκό λαό, οι Έλληνες δεν μπορούν να ξεχάσουν τις ακμάζουσες ελληνοεβραϊκές κοινότητες της Θεσσαλονίκης, των Ιωαννίνων, της Κέρκυρας, των Χανίων, της Λάρισας, της Χαλκίδας, των Τρικάλων και άλλες μικρότερες, όπου έως και το 1943 ζούσαν τουλάχιστον 70.000 Έλληνες Εβραίοι.

Σχεδόν ολόκληρος αυτός ο πληθυσμός κυριολεκτικά ξεκληρίστηκε από τα στρατεύματα των ναζί, όπου τους περισσότερους τους εξόντωσαν στα κρεματόρια του Άουσβιτς, του Νταχάου του Μανχάουζεν και του Μπέργκεν- Μπέλσεν! Πολλοί επίσης εκτελέσθηκαν και εδώ στη χώρα μας, όπως επίσης και ολόκληρη η εβραϊκή κοινότητα των Χανίων που αριθμούσε περίπου 300 ψυχές πνίγηκαν, ενώ τους μετέφεραν μαζί και με άλλους Κρήτες αντιστασιακούς στον Πειραιά. Το φορτηγό πλοίο “Ταναϊς” όπου βρίσκονταν έγκλειστοι, κτυπήθηκε στο Κρητικό Πέλαγος από συμμαχικό υποβρύχιο, χωρίς δυστυχώς ο κυβερνήτης να γνωρίζει ότι μετέφερε μελλοθάνατους αιχμαλώτους.

Όμως και σήμερα στην Ελλάδα ζουν 5.500 Έλληνες Εβραίοι, οι περισσότεροι απόγονοι εκείνων που διέφυγαν του πογκρόμ των ναζί, ή επέστρεψαν από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και μάλιστα διατηρούν ένα ιδιαίτερα δραστήριο συλλογικό φορέα, το Κεντρικό Ισραηλίτικο Συμβούλιο Ελλάδος. Επίσης πολλοί απόγονοι των ελληνοεβραϊκών οικογενειών, που επέζησαν της εξόντωσης των δικών τους, μετοίκησαν και εγκαταστάθηκαν στη περιοχή του Ισραήλ μετά την ίδρυσή του το 1948. Δεν ξεχνούμε επίσης τον πανεπιστημιακό γιατρό Μωϋσή Ελισάφ εκλεκτό μέλος της εβραϊκής κοινότητας των Ιωαννίνων που σήμερα πια δεν είναι κοντά μας και που το 2019 είχε εκλεγεί δήμαρχος Ιωαννίνων.

Έλληνες και Παλαιστίνιοι

Όμως, εξίσου με τον εβραϊκό λαό, οι Έλληνες πολίτες τρέφουν ισχυρά αισθήματα συμπάθειας και προς τους αραβικούς λαούς και πολύ περισσότερο προς το λαό των Παλαιστινίων. Με τους Παλαιστίνιους σφυρηλατήθηκαν ισχυροί δεσμοί από τη εποχή που εκείνοι διεξήγαγαν από την δεκαετία του ΄70 τον εθνικοαπελευθερωτικό τους αγώνα για την πολυπόθητη ανεξαρτησία τους. Ο πρώτος ηγέτης των Παλαιστινίων μάλιστα, η θρυλική μορφή του Γιασέρ Αραφάτ, υπήρξε και για τους προοδευτικούς Έλληνες το σύμβολο των λαϊκών αγώνων για την εθνική ανεξαρτησία ενός λαού χωρίς πατρίδα.

Το θέμα της πραγματικής εθνικής ανεξαρτησίας ήταν υπαρκτό πρόβλημα και για τη χώρα μας για την περίοδο εκείνη, ακόμη μέχρι και για τα πρώτα χρόνια μετά την πτώση της δικτατορίας. Η εθνική μας ανεξαρτησία από τα χρόνια της απελευθέρωσης του ΄44, φαλκιδεύτηκε κατ’ αρχήν από τους Βρετανούς ενώ από τις αρχές του ΄50, τη σκυτάλη την πήραν οι Ηνωμένες Πολιτείες, μέχρι που σχεδίασαν και εγκατέστησαν και την χούντα των συνταγματαρχών το ΄67. Πιο συγκεκριμένα, είναι από όλους παραδεκτό από την δεκαετία του ΄80 και μετέπειτα το πόσο ειλικρινής ήταν και είναι η στάση της χώρας μας στα θέματα του παλαιστινιακού λαού.

Με τις παραπάνω σκέψεις, εκτιμούμε πως η πλειονότητα των Ελλήνων πολιτών βρίσκεται σε θέση αμφισημίας για το ποιος από τους δύο λαούς έχει περισσότερο το δίκιο με το μέρος του. Όμως, καταλήγοντας, είμαστε σίγουροι πως όλοι οι Έλληνες εύχονται, οι δύο λαοί να καταφέρουν να συμφωνήσουν σε λύση ειρήνης, έχοντας σαν τελικό αποτέλεσμα την δημιουργία δύο ανεξάρτητων κρατών.