Πως το Κυπριακό εξέπεσε σε ζήτημα “ψυχοθεραπείας”

Τι έχει φταίξει και έχει φτάσει στο Κυπριακό να συζητείται ο βαθμός της πλήρους ή μερικής υποταγής στις τουρκικές επιδιώξεις; Είναι μια παλιά πονεμένη ιστορία, που βαρύνει τους εκάστοτε διαχειριστές του εθνικού θέματος, κάποιους περισσότερο κι άλλους λιγότερο. Είναι μια ιστορία, της οποίας τον λογαριασμό καλείται να πληρώνει πάντα η ελληνική πλευρά.

Έγινε το πραξικόπημα, εισέβαλε η Τουρκία στην Κύπρο και οι συνομιλίες, που ξεκίνησαν αντί να επικεντρωθούν στα νέα δεδομένα, της κατοχής, συνεχίστηκαν, από το σημείο που είχαν σταματήσει πριν από τα γεγονότα. Συζητήσεις επί συζητήσεων για το διαμοιρασμό των εξουσιών, το συνταγματικό και όχι για την κατοχή.

Από την αρχή ρίχθηκε ο “σπόρος” της προσαρμογής στα κατοχικά δεδομένα. Στη Διάσκεψη της Γενεύης, τον Ιούλιο του 1974, στο ανακοινωθέν των τριών λεγόμενων εγγυητριών δυνάμεων, γινόταν λόγος για την ύπαρξη στην πράξη “δυο αυτόνομων διοικήσεων”. Κι αυτό, πριν καλά- καλά τελειώσει η προέλαση του Αττίλα και χρόνια πριν ανακηρυχθεί το ψευδοκράτος.

Όσοι διάβασαν τα πρακτικά της διήμερης συνάντησης στην Αθήνα, της ελλαδικής και κυπριακής ηγεσίας, Νοέμβριος 1974, που έγινε ενόψει της επιστροφής τότε του Μακαρίου στην Κύπρο, θα διαπιστώσει έναν ανταγωνισμό κάποιων συμμετασχόντων προς την κατεύθυνση αυτή. Μια προσπάθεια να πιεστεί ο Μακάριος, ο οποίος ζήτησε να επιστρέψει πρώτα στο νησί, να σκεφτεί και να αποφασίσει. Ήθελε να κερδίσει χρόνο και να αποσυμπιέσει τη συζήτηση.

Ατέρμονες διαδικασίες

Από το 1974 και εντεύθεν, η διαχείριση γινόταν λίγο-πολύ χωρίς σχεδιασμό, χωρίς όραμα. Προσφέρονταν δώρα στην κατοχική δύναμη για να… συνεργαστεί κι αυτή στοίβαζε. Σιγά-σιγά το θέμα της κατοχής ξεθώριασε, από τη στιγμή που θεωρήθηκε διακοινοτικό ζήτημα και θέμα έλλειψης εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Ένα πρόβλημα… ψυχολογικό. Εξού και τα γνωστά επιδοτούμενα σεμινάρια, που οι προσκεκλημένοι υποβάλλονταν σε ψυχοθεραπεία για το πώς να τα βρουν με τον κατακτητή! Επικαιροποίηση του συνδρόμου της Στοκχόλμης

Διαδικασίες επί διαδικασιών, πρωτοβουλίες, απεσταλμένοι και μηδέν αποτέλεσμα. Τα πάντα περιστρέφονταν γύρω από το πώς θα συνεργασθούν οι Ελληνοκύπριοι και οι Τουρκοκύπριοι, τη στιγμή που δεν ήταν αυτό το πρόβλημα. Αυτές οι προσεγγίσεις ήταν εργαλείο για συγκάλυψη της κατοχικής δύναμης. Ο λεγόμενος διακοινοτικός διάλογος λειτούργησε ως άλλοθι για την Τουρκία, η οποία τίθετο εκτός της μεγάλης εικόνας.

Ατέρμονες και σε λανθασμένη βάση διαδικασίες, εδραίωναν και εδραιώνουν τα κατοχικά δεδομένα, το κατοχικό καθεστώς. Και με την ασύγγνωστη ανοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όταν, για παράδειγμα, στα πλαίσια των τεχνικών επιτροπών συνεργάζονται «οντότητες», συνεργάζονται “διοικήσεις”, που καλούνται να επιλύσουν προβλήματα «καθημερινότητας», πώς αλλιώς θα πρέπει να εκληφθούν οι πρακτικές αυτές; Έτσι εδραιώνονται τα κατοχικά δεδομένα, όταν δεν συζητείται η ουσία, ο πυρήνας του προβλήματος, αλλά η νομιμοποίηση των αποτελεσμάτων της κατοχής.

Το νήμα από την αρχή

Σαράντα έξι χρόνια μετά μπορεί να θεωρηθεί πως τίποτε δεν μπορεί να γίνει. Αυτό, όμως, είναι μοιρολατρικό και όχι πολιτική θέση. Με την ακολουθούμενη πολιτική δεν θα λυθεί το Κυπριακό, όπως δεν λύθηκε μέχρι τώρα. Εάν δεν αλλάξουμε πολιτική, μπορεί να επιτευχθεί συμφωνία, αλλά θα είναι με βάση τις τουρκικές επιδιώξεις.

Από τις διάφορες μεταλλάξεις μοντέλων συμφωνίας, η Τουρκία επαναφέρει τη λύση των δύο κρατών. Είναι ένα βήμα πριν την προτεκτοροποίηση ολόκληρης της Κύπρου. Δεν θα χρειάζεται να την καταλάβει στρατιωτικά γιατί θα την ελέγχει πολιτικά, θα αποφασίζει εκ μέρους της.

Να πάρουμε το νήμα από την αρχή. Να μιλήσουμε για κατοχή και την ανάγκη ανατροπής των κατοχικών δεδομένων. Να έχουμε σχέδιο για αυτό. Να διαμορφώσουμε πολιτική πραγματικής συνύπαρξης και συνεργασίας με τους Τουρκοκύπριους, στο πλαίσιο του κοινού κράτους, της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο στόχος μας θα είναι η Τουρκία, την οποία όπως λένε, δεν την θέλουν ούτε οι Τουρκοκύπριοι.

Πρώτος στόχος η ανατροπή της κατοχής, η απελευθέρωση και μετά οι εσωτερικές πολιτειακές ρυθμίσεις. Είναι κατάντημα να συζητούνται “συμβιβασμοί”, να γίνουν αποδεκτές ρατσιστικές ρυθμίσεις και να αφαιρείται από την εξίσωση η κατοχή. Είναι κατάντημα τα αντικατοχικά να περιορίζονται σε μια ρητορική για εσωτερική κατανάλωση.