“Το συναξάρι των αμαρτωλών” ή πως συνάντησα τον Επίκουρο
30/04/2023Πριν από χρόνια είχε πέσει στα χέρια μου ένα βιβλίο του Μ. Καραγάτση, με τον τίτλο “Το συναξάρι των αμαρτωλών” (Γκοβόστης 1935). Εκεί βρήκα ένα αφήγημα που είχε τον τίτλο “Χρονικό του έτους Α΄ από Χ.Γ.” και αναφερόταν στην αλλαγή της πρώτης χιλιετίας, όπου φανατικοί παπάδες και καλόγεροι ανήγγειλαν την έλευση της Δευτέρας Παρουσίας, έχοντας τόσο επηρεάσει τον κόσμο, ο οποίος είχε πάψει να ζει φυσιολογικά, είχε παρατήσει τα πάντα, ούτε έτρωγε ούτε δούλευε, μόνο έπαιρνε από ένα εικόνισμα και συμμετείχε σε λιτανείες.
Εν μέσω του θεοκρατικού, λοιπόν, αυτού κλίματος, όπου όλοι απαρνούνταν τα εγκόσμια εν αναμονή της μέλλουσας ζωής, ο ήρωας του αφηγήματος ξυπνά το μεσημέρι και ζητά από την γυναίκα του να του ετοιμάσει αυγά και τυρί για να φάει. Στις δε αυστηρές παρατηρήσεις εκείνης απαντά με νηφαλιότητα και στο ερώτημα της «τι είναι, τέλος πάντων» απαντά: «Είμαι Επικούρειος φιλόσοφος!». Τότε συνάντησα για πρώτη φορά τον Επίκουρο… Ή έτσι νόμιζα…
Από μικρός μου άρεσε να ακούω τους μεγαλύτερους και να μαθαίνω. Ο πατέρας μου συνήθιζε να αναφέρεται σε ένα καθηγητή του στο Ελληνικό σχολείο, που διακήρυσσε: «Για δυο πράγματα δεν πρέπει να στεναχωριέστε. Γι’ αυτά που διορθώνονται και γι’ αυτά που δεν διορθώνονται». Η δε μητέρα μου είχε πάντα μια αρχή: «Να μην ενοχλείς τους άλλους». Αυτά τα δυο τα κρατούσα πάντα μέσα μου ως απόλυτα αληθινά και ποτέ δεν ένοιωσα πως υπάρχει κάτι που μπορεί να αναιρέσει τη λογική τους.
Έτσι, μπορώ να πω ότι είχα συναντήσει τον Επίκουρο πολύ ενωρίτερα από την αναφορά στο όνομά του… Η συνάντηση αυτή, όσο και αν φαίνεται παράδοξο, είχε κάτι το αρχέγονα μυστηριακό. Αλλά το πράγμα έχει και συνέχεια…
Με νηφαλιότητα την έλευση του μοιραίου…
Αισθανόμενος, από ένστικτο, αλλά και από την εμπειρία της ζωής ότι έχουμε καταντήσει την καθημερινότητά μας περίπλοκη και επιβαρυντική της ύπαρξής μας αλλά και της ύπαρξης των άλλων, με άμεσες και καταστρεπτικές επιπτώσεις στην κοινωνία και στο περιβάλλον, είχα καταλήξει, μιλώντας με τον εαυτό μου, στην εξής φιλοσοφία ζωής: «Να μην πονάς, να μην πεινάς και να έχεις να βάλεις βρακί στον πισινό σου».
Κάποια στιγμή επεδίωξα να βρω τον χρόνο να διαβάσω Επίκουρο. Και να τι διαπίστωσα ότι προτείνει ως ιδανικό ζωής: «Να μην πονάς, να μην πεινάς και να μην κρυώνεις», «Να μην αδικείς και να μην επιτρέπεις να σε αδικούν», «Να μην επιζητάς τον πλούτο», «Να αποζητάς τις ηδονές (σ.σ. απολαύσεις) αυτές που δεν επιφέρουν πόνο». Και ως επιστέγασμα της φιλοσοφίας του κήρυσσε την αταραξία. Η δε βιογραφία του αναφέρει πως τις τελευταίες του στιγμές, στα 71 του χρόνια, αντιμετώπισε με νηφαλιότητα την έλευση του μοιραίου, πίνοντας δροσερό κρασί, με την συντροφιά της αγαπημένης του εταίρας, πιστός μέχρι τέλους στη ρήση του: «Ζήσε την ζωή αυτή γιατί άλλη ζωή δεν υπάρχει»…
Μελετώντας την ιστορία του και τα των μαθητών και επιγόνων του διαπίστωσα πως ήταν ο μοναδικός φιλόσοφος, του οποίου οι μαθητές δεν άλλαξαν τίποτα από τις θεωρίες του, άρα, συμπερασματικά, οι θέσεις του δεν μπορεί παρά να απεικονίζουν την αληθινή φύση των πραγμάτων. Και τότε κατέταξα οριστικά τον εαυτό μου στην χορεία των Επικουρείων…