Στο φως τα απόρρητα έγγραφα για τη δολοφονία Κένεντι

Η κυβέρνηση Μπάιντεν, μετά από αρκετές καθυστερήσεις και αναβολές, δημοσίευσε ένα τμήμα των απόρρητων εγγράφων που ορισμένοι ιστορικοί, απλοί πολίτες, ενδιαφερόμενοι αλλά και παντός τύπου συνωμοσιολόγοι, ελπίζουν ότι θα ρίξει φως στη δολοφονία του προέδρου Τζον Φ. Κένεντι το 1963.

Πρόκειται για περισσότερα από 1.500 αρχεία. Μεταξύ αυτών, πληροφορίες για την επαφή του Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ με έναν πράκτορα της KGB στο Μεξικό, δύο μήνες πριν από την ημέρα που ο 35ος πρόεδρός των ΗΠΑ έπεφτε νεκρός στο Ντάλας. Οι φάκελοι αυτοί ανήκουν στην ευρύτερη έρευνα της επιτροπής αναθεώρησης που ιδρύθηκε από το Κογκρέσο το 1992 και συνέλεξε στοιχεία μέχρι και το 1997.

Τότε ήταν που παρέδωσε όλα τα στοιχεία στην κυβέρνηση, η οποία αποφάσισε να μην το δημοσιοποιήσει. Λίγο-πολύ πάντως η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο JFK είχε «πιθανόν δολοφονηθεί ως συνέπεια μιας συνωμοσίας». Οι δεκαετίες που έχουν μεσολαβήσει δεν έχουν καταλαγιάσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον για το πρόωρο τέλος του χαρισματικού πολιτικού, αλλά και τη φρενήρη διακίνηση διαφόρων σεναρίων –παράλογων και μη– ως προς το ποιός πραγματικά τον σκότωσε και υπό ποιές συνθήκες.

Εξάλλου, πρόκειται για ένα από τα πλέον προβεβλημένα και τραγικά γεγονότα του 20ου αιώνα. Συγκαταλέγεται αν όχι στις σημαντικότερες στιγμές, όπως ήταν ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, αλλά σίγουρα στις πιο συγκλονιστικές. Δεν χωράει αμφιβολία ότι επηρέασε την πορεία των Ηνωμένων Πολιτειών και κατ’ επέκταση της υφηλίου. Εξοντώνοντας τον δημοκρατικά εκλεγμένο ηγέτη του τότε αποκαλούμενου ως “ελεύθερου κόσμου”, αφέθηκε ημιτελές το “κεφάλαιο Κένεντι” που ενδεχομένως να είχε οδηγήσει σε άλλα ιστορικά μονοπάτια την Αμερική.

Είναι σαν να μην γράφτηκε ποτέ ο επίλογος. Αυτός, άλλωστε, βυθίστηκε στο σκοτάδι, τις αμφιβολίες και τις ανακρίβειες. Αμέσως μετά τους πυροβολισμούς, οι ανακρίσεις που διήρκησαν δύο ημέρες δεν είδαν ποτέ το φως της δημοσιότητας. Συστάθηκε η επιτροπή για τη δολοφονία του JFK, γνωστή ως “Commission Warren”.

Το “κυνήγι της αλήθειας”

Πήρε το όνομα του επικεφαλής της Ερλ Ουόρεν, τότε πρόεδρος του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ. Η επιτροπή είχε καταλήξει το 1964 ότι ο Λι Χάρβεϊ Όσβαλντ, ένας πρώην κομάντο του πολεμικού ναυτικού που είχε ζήσει στη Σοβιετική Ένωση, είχε ενεργήσει μόνος στη δολοφονία του προέδρου Κένεντι. Η εμπλοκή, αλλά και το κίνητρό του δράστη φαίνονταν ολίγον τί λειψά.

Ο Όσβαλντ δολοφονήθηκε ενώ μεταφερόταν από τα κρατητήρια του αρχηγείου της αστυνομίας του Ντάλας στις φυλακές. Και μάλιστα σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση, παρουσία αστυνομικών, δημοσιογράφων, φωτογράφων αλλά και τηλεοπτικών συνεργείων. Ένας άνδρας διαπέρασε τον προστατευτικό κλοιό με ιδιαίτερη ευκολία. Όπως ήταν φυσικό, αυτό πυροδότησε το “κυνήγι της αλήθειας”, όπως πολλοί το χαρακτήρισαν.

Τα σχετικά αρχεία σφραγίστηκαν αμέσως μετά τη δολοφονία, με την προοπτική να ανοίξουν στα μέσα του 21ου αιώνα εξαιτίας πιθανών κινδύνων για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ και την προστασία των μελών της οικογένειας Κένεντι. Η παρατεταμένη μυστικοπάθεια έριχνε λάδι στη φωτιά, ενδυναμώνοντας τον θρύλο του Τζον Κένεντι, το τέλος του οποίου αποτέλεσε σημαντικό και αναπόσπαστο μέρος του.

Ενδεικτικό του ενδιαφέροντος είναι τα εκατοντάδες βιβλία, εκπομπές, ταινίες, σειρές και ντοκιμαντέρ που έχουν κυκλοφορήσει με μεγάλη ή μικρότερη επιτυχία και απήχηση. Το πολιτικό θρίλερ “JFK” του βραβευμένου σκηνοθέτη με Όσκαρ Όλιβερ Στόουν ανήκει στην πρώτη κατηγορία.

Αναπάντητα ερωτήματα

Ο σκηνοθέτης επανέρχεται, μάλιστα, με μια δεύτερη ταινία, αυτή τη φορά ντοκιμαντέρ με θέμα τη “συγκάλυψη” που καταγγέλλει ότι ακολούθησε τη δολοφονία του Tζον Κένεντι, στις 22 Νοεμβρίου 1963. Ο ίδιος δήλωσε εν αναμονή της κυκλοφορίας του φιλμ ότι μετά από ενδελεχή έρευνα δεκαετιών «γνωρίζει τον πραγματικό δολοφόνο του προέδρου».

Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε διατάξει τον αποχαρακτηρισμό 20.000 εγγράφων κατά τη διάρκεια της προεδρίας του, ωστόσο ανέβαλε την αποκάλυψη των τελευταίων, κρίσιμων ντοκουμέντων για τις 26 Οκτωβρίου 2021. Λίγο πριν την εκπνοή της ημερομηνίας, ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ έδωσε παράταση δύο μηνών για τον αποχαρακτηρισμό των απόρρητων αρχείων.

«Οι υπηρεσίες πρότειναν ο αποχαρακτηρισμός όλων των πληροφοριών που περιέχονται στα αρχεία να αναβληθεί, εγώ επιβεβαιώνω ότι θα γίνει έτσι έως τις 15 Δεκεμβρίου του 2022», ανακοίνωσε ο Τζο Μπάιντεν σε δελτίο τύπου. Ο Λευκός Οίκος εξήγησε επιπλέον ότι οι αρχειοφύλακες καθυστέρησαν στην εξέταση των φακέλων εξαιτίας της πανδημίας Covid-19 και χρειάζονται περισσότερο χρόνο.

Ειδικοί επί του θέματος κρατούν μικρό καλάθι ως προς την επίλυση του μυστηρίου. Επιμένουν ότι δεν μπορεί η αποκάλυψη να περιορίζεται σε ένα συγκεκριμένο και επιλεγμένο μέρος των αρχείων. Προειδοποιούν ότι πρόκειται περί ενός τεχνάσματος και όχι απάντησης στα ερωτήματα που ακόμα και σήμερα εκκρεμούν…