«Θα σου κόψω τον κώλο» – Η φοροδιαφυγή στην αρχαιότητα

Μια φορά και έναν καιρό λοιπόν, υπήρχαν στην αρχαία Αθήνα, πριν απ’ τον Σόλωνα, τον Κλεισθένη και τον Εφιάλτη, οι Κωλαγρέται! Και τι έκαναν αυτοί οι κύριοι; Έκοβαν τον κώλο σε όσους φοροαπατεώνες, άρπαγες, κλέφτες του δημοσίου χρήματος, αεριτζήδες, offshorαρατζήδες ή μηκυονάδες της εποχής και όσα άλλα λαμόγια υπήρχαν τότε στην Αθήνα. Δεν αστειεύομαι! Οι κωλαγρέτες πλήρωναν και τους δικαστές, δεν τους λάδωναν, αλλά τους πλήρωναν. Γιατί βλέπετε αυτό ήταν το λειτούργημα των κωλαγρετών: Να μαζεύουν τους φόρους και τις διαφεύγουσες εισπράξεις του δημοσίου καθώς και να πληρώνουν τις δαπάνες, όπως, π.χ. τα πρόστιμα και τους μισθούς των δικαστών.

Στην Ελλάδα από αρχαιοτάτων χρόνων είχαν προνόμια οι καρεκλοκένταυροι του δημοσίου και οι παπάδες. Οι κωλαγρέτες, σαν δημόσιοι λειτουργοί (φορατζήδες) που ήταν, είχαν μεταξύ άλλων και το εξής προνόμιο, ένα προνόμιο που το μοιραζόντουσαν μόνο με τις ιέρειες του ελληνικού πανθέου: Είχαν το προνόμιο του “αγείρειν τας κωλάς” απο τα θυσιαζόμενα. Ψωροκωσταινιστί είχαν το δικαίωμα να κόβουν και να τρώνε τα κωλομέρια απο ότι σουβλιζόταν ή ψηνόταν για θυσία στους θεούς. Από κει πήραν και τον τίτλο “κωλαγρέται”!

Οι κωλακρέται ή κωλαγρέται είχαν την διαχείριση όλων των οικονομικών ζητημάτων από την εποχή των βασιλέων (7ος αιώνας), λέγεται ότι το όνομα τους το πήραν «ἐκ τοῦ ἀγείρειν τὰς κωλᾶς» των θυσιασμένων ζώων, από το κωλή ή κωλά, λέξη που σημαίνει τα οπίσθια, τους γλουτούς, κοινώς τα κωλομέρια. Ο Σόλων διατήρησε αναλλοίωτες τις αρμοδιότητες των κωλαγρετών, ο Κλεισθένης όμως τους αφαίρεσε το δικαίωμα της είσπραξης των φόρων και το παραχώρησε στους Αποδέκτες.

Οι κωλαγρέτες διατήρησαν μόνο την αρμοδιότητα να προμηθεύουν τα γεύματα για το Πρυτανείο και να εισπράττουν τα πρόστιμα που απέδιδαν στους δικαστές. (Smith, William (1870), “Colacretae”, in Smith, William, Dictionary of Greek and Roman Antiquities, Boston: Little, Brown and Company, pp. 310).

«Θα τους κόψω τον κώλο»

Δεν μπορώ παρά να μπω στον πειρασμό να πιστεύω ότι οι αρχαίοι Αθηναίοι τους κόλλησαν αυτόν τον τίτλο σαν παρατσούκλι που ξεκίνησε από το προνόμιο που είχαν να κόβουν τα κωλομέρια των σφαχταριών που συμβολικά όμως υποδήλωνε το λειτούργημα που είχαν: να κόβουν τους κώλους όσων προσπαθούσαν ή κατάφερναν να κλέψουν το δημόσιο.

Στην άποψη αυτήν με οδηγεί το ότι οι Έλληνες διαχρονικά έχουν διατηρήσει τον χαρακτήρα τους, και από την παλαι ποτε εποχή του Αριστοφάνη μέχρι την τωρινή του Λαζόπουλου είναι αδιαλείπτως βωμολόχοι, κακόγλωσσοι και σκωπτικοί. Άλλωστε από τότε πρέπει να έχει μείνει και η έκφραση: «Θα τους κόψω τον κώλο».

Αχ, ρε κωλαγρέται, που είστε να κόψετε τους κώλους όσων μας έχουν κλέψει;; Γιατί οι τωρινοί σας συνάδελφοι –οι σδοέδες και οι φορατζήδες– καθώς έχουν πάρει εξωάνωθεν εντολή να αφήσουν ήσυχους τους μεγάλους φοροφυγάδες και δωροφάγους** και να πιάσουν εμάς τους μικρούς ετοιμάζουν τα μαχαίρια τους για να «επιπέσουν επί τας ισχνάς κωλάς ημών των πληβείων»*** και να αφήσουν απείραχτους όσους χοντρόψυχους και χοντροκώληδες τα άρπαξαν και μας έριξαν και στον εξευτελισμό. Πηγές (όχι Πυγές, α πα πα! Είπαμε να ψάξουμε να βρούμε τους κλέφτες όχι να ψαχουλεύουμε καλλίπυγες κόρες):

---

**Αρχαία λέξη για τους μιζαδόρους. Όσοι παίρνουν και τρώνε δώρα για να «μας κάνουνε τη χάρη». Θυμάστε το κωμουδάκι (κατά το τραγουδάκι) του αριστοφανικού ήρωα; «…κι έτσι αυτοί για λίγο στάρι θα μας κάνουνε τη χάρη…». Απορώ και εξίσταμαι καμιά φορά για το πόσο μοιάζουμε με τους αρχαίους ημών προγόνους. Τι ρίμα; Τι ομοιομορφία; Τι φαντασία; Λες και δεν αλλάξαμε καθόλου! Ες αεί δωροφάγοι, μιζαδόροι, πολύφερνες, προικοθήρες, καταφερτζήδες, αντίμωλοι, οιητές και ποιητές…

***Επέπεσαν ήδη και τας κατατρώγουν. Σε λίγο θα τας έχουν αποτελειώσει. Μην ξεχνάτε ότι το μικρό αυτό πονηματάκι γράφτηκε κάποτε στην αρχή της παρούσας κρίσης.