Θεωρίες συνωμοσίας και κρατικός έλεγχος – Μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης

Γράφει ο Γιώργος Ροϊδοδήμος  –  

Θα ήταν χρήσιμο καμιά φορά, τα σημαντικά γεγονότα της επικαιρότητας, να επενεργούν ως ερέθισμα για βαθύτερη κατανόηση της στάσης μας. Οι θεωρίες συνωμοσίας που αναδύονται όποτε συμβαίνει κάτι σημαντικό και οι υποψίες για υπόγειες δράσεις, είχαν τη τιμητική τους με τη παγκόσμια επιδημία. Πολλοί υποπτεύονται πως αυτή προκλήθηκε με πρόθεση. Αρχικά από την Αμερική για να γονατίσει οικονομικά τη Κίνα. Και μετά,από τη Κίνα με την ίδια πρόθεση για τη Δύση.

Παίζουν ακόμη και κάποιες άλλες θεωρίες όπως ένα υποχθόνιο σχέδιο μείωσης του πληθυσμού, η τελική φάση της παγκόσμιας δικτατορίας, η διάλυση της θρησκείας, ακόμη και ο “δαίμονας” της άκρατης τεχνολογικής ανάπτυξης (5G)! Όσο κι αν ο συχνά δογματικός ορθολογισμός απορρίπτει τέτοιες δοξασίες, δεν είναι αυτές που θα πρέπει να μας προβληματίσουν. Το σημαντικό ζήτημα που προκύπτει από τη πλατιά εξάπλωση τέτοιων αντιλήψεων στις μάζες είναι άλλο: Η απόλυτη και σχεδόν καθολική έλλειψη εμπιστοσύνης και η αμφιβολία προς την Αρχή.

Η ρήξη λαού και αρχής είναι το βαθύτερο χρήσιμο συμπέρασμα. Το γυαλί έχει σπάσει. Και η συμπεριφορά μας θυμίζει όλο και περισσότερο αυτήν του απατημένου στην ερωτική σχέση που παρεξηγεί πλέον τα πάντα από τον άλλον σε ένα εμμονικό παροξυσμό αμφιβολίας. Απώλεια εμπιστοσύνης, αμφιβολία,καχυποψία μέχρι και εχθρότητα. Αυτά είναι τα συναισθήματά μας απέναντι στο σύστημα. Εμείς και αυτό. Πέρασε η εποχή που ο λαός πίστευε πως είναι στο τιμόνι και διαφέντευε το παρόν και το μέλλον του. Ας είμαστε ειλικρινείς: Ποιος από μας ακόμα ορά τους πολιτικούς σαν αντιπροσώπους του και όχι σαν “άρχοντες”;

Η εμπιστοσύνη στην εξουσία με το ένδυμα της δημοκρατίας έχει χαθεί. Η κόπωση, ο εκφυλισμός και η διαφθορά δεν αποτελούν συμπτώματα πλέον, αλλά χαρακτηριστικά του σημερινού πολιτεύματος. Ένα πολίτευμα-σύστημα που στην ουσία λειτουργεί σαν ανεξέλεγκτη από τον πολίτη μηχανή. Μια μηχανή που δομείται όχι από τους νόμους, αλλά από τη δυναμική των συσχετισμών της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας.  Σ’ αυτήν πλήρως υπάγεται οι πολίτες και οι λαοί.

Η μηχανή είναι αδηφάγα

Τα ζωτικά όργανα αυτής της μηχανής που λέγεται σύγχρονη δημοκρατία χωρίς σύνορα και με επεκτατικό χαρακτήρα, καθορίζουν τις αποφάσεις χωρίς τον λαό που εθιμοτυπικά πια καλείται με τη ψήφο του να ρίξει κάρβουνο σαν θερμαστής ατμομηχανής. Η μηχανή είναι αδηφάγα. Ο ανταγωνισμός των ισχυρών-κρατών και οντοτήτων και ο καταναλωτισμός μοιάζουν να είναι τα δύο όρια της παλινδρόμησης του κινητήρα που δεν αφήνουν περιθώρια για εξανθρωπισμό και ποιότητα ζωής.

Καθηλώνουν την πνευματική ανάταση του ανθρώπου στο ρόλο του εργαλείου. Μόνο που ο Λαός στη Δύση, συνειδητοποιώντας την απαξίωσή του, προσανατολίζεται προς αντισυστημικά κινήματα και σε ταραχώδεις συχνά διαμαρτυρίες. Όμως, αυτή η αντίδρασή του φαίνεται να είναι ακόμη συμπτωματική, αποσπασματική, ανοργάνωτη και εκτονωτική. Και συχνά κοπάζει χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα. Γιατί η μηχανή προηγείται εξελικτικά και έχει αναπτύξει τα δικά της αντανακλαστικά προστασίας, συνδυάζοντας αρμονικά τη τεχνολογία και την επιστήμη της ψυχολογίας.

Φόβος και τρόμος

Από την υποβολή στην επιβολή και την καταστολή. Η τηλεόραση, ο κύριος και μαζικός υποβολέας συμπεριφοράς μη-αξιών και μη-ήθους, πέρα από το “πολιτιστικό” της έργο έχει επωμιστεί, και καθοριστικό ρόλο στον τομέα της ενημέρωσης: Την προφύλαξη του λαού από οποιαδήποτε αντισυστημική φωνή, άλλοτε αποκρύπτοντας και άλλοτε παραποιώντας επιτηδευμένα με μια αλα καρτ ενημέρωση. Αυτά λίγο-πολύ τα γνωρίζουμε. Πρόσφατα, όμως, με αφορμή την επιδημία η δυναμική της εργαλειοποιήθηκε παραπέρα.

Εξέλαβε τη μορφή της υποβολής και επιβολής επί των μαζών με απόλυτη επιτυχία: Από το πρώτο κρούσμα στη χώρα μας η τηλεοπτική ενημέρωση ασχολήθηκε σχεδόν αποκλειστικά και διαρκώς με την επερχόμενη επιδημία με τα γνωστά εφέ φράσεων και ήχων, καθηλώνοντας το θεατή σε ένα θρίλερ τρόμου. Χωρίς να μειωθεί η ένταση και η επανάληψη, στο θρίλερ προστέθηκαν με ανελέητη συχνότητα τα οπτικοακουστικά σποτάκια προφύλαξης “μένουμε σπίτι”. Φόβος και τρόμος. Έτσι οι Έλληνες, και με την αρωγή των προστίμων φυσικά, μπορούν σήμερα να καυχώνται για την πειθαρχία και τη σύνεση που επέδειξαν υπερβάλλοντες εαυτόν! Το είχαμε ανάγκη άλλωστε.

Ένα άλλο συστατικό της εξελιγμένης σήμερα δημοκρατίας είναι η ισχύς της καταστολής: Ως κριτήριο μέτρησης της δημοκρατίας η Δύση χρησιμοποιεί τον περιορισμό της ελευθερίας του λόγου. Χρήσιμη μονάδα μέτρησης περισσότερο για άλλους παρά για την ίδια. Αν θέλουμε να κρίνουμε με πιο αντικειμενικό τρόπο τη δημοκρατία μας και όχι τους άλλους μόνο, μήπως η αναλογία των μονάδων καταστολής επί του συνόλου της αστυνομικής δύναμης να ήταν το μέτρο;

Αρωγή της τεχνολογίας

Εκτός των δυνάμεων της τάξης ας μην ξεχνάμε και την αρωγή της τεχνολογίας στη καταστολή και πρόληψη: Το διαδίκτυο και τα “έξυπνα” τηλέφωνα. Η καταγραφή πολιτικών διαθέσεων, τάσεων, συμπεριφορών διαπλέκεται αρμονικά με τη δυνατότητα ελέγχου και εντοπισμού, ώστε να συμπληρώνεται η υποβολή και η επιβολή με την πρόληψη και την καταστολή, στην υπηρεσία, αν χρειαστεί, της σταθερότητας και προστασίας του πολιτεύματος. Άλλωστε στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα. Πόσο διαφορετική ερμηνεία μπορεί να δώσει σε αυτή τη φράση ο “απατημένος”! Αγωγή και Ένταξη.

Η κυριαρχία όμως της σύγχρονης δημοκρατίας γίνεται αποτελεσματικότερη όταν διαμορφώνει έγκαιρα τον άνθρωπο, έτσι ώστε να ενταχθεί αρμονικά στο περιβάλλον της. Και αυτό το κάνει το σχολειό. Εκεί ο γραπτός πολιτισμός έχει ατροφήσει. Και μαζί του η δυνατότητα ερμηνείας και επεξεργασίας που έχει η διάνοιά μας. Ταυτόχρονα, η Κλασσική Παιδεία που στοχεύει στο ήθος και τη κριτική σκέψη, συμβάλλοντας στη καλλιέργεια, την ευαισθησία και τη χρηστή συμπεριφορά, έχει μηδενιστεί.

Οι ανθρωπιστικές αξίες επιλέγονται αλά καρτ και ανασκευάζονται σε συνθήματα που εξυπηρετούν επιτηδευμένα το πολίτευμα. Παράλληλα, η εκπαίδευση διευρύνεται εις βάρος της παιδείας. Το σχολικό προϊόν, ο νέος, είναι έτοιμος για τον ανήφορο της βιοπάλης στο κατήφορο των εργασιακών του δικαιωμάτων. Και ξαποσταίνοντας στην τηλεόραση με τη ψευδεπίγραφη ενημέρωση και τα “ψυχαγωγικά” σκουπίδια να καλλιεργεί έτι περαιτέρω τη πνευματική ατροφία και τη διανοητική του νάρκωση.

Όλοι αυτοί οι κύριοι συντελεστές της σύγχρονης δημοκρατίας, ενημέρωση, πολιτισμός-ψυχαγωγία, παιδεία και δημόσια τάξη (συγγνώμη, προστασία του πολίτη) απλά θίχτηκαν μόνο για να δείξουν συνοπτικά πόσο έχει μεταλλαχτεί η δημοκρατία, χωρίς αναγκαία το όπλο της βίας. Με τη μαζική υποβολή και την επιτηδευμένη επιβολή της να μας καταστρέφει. Θα ήταν παράτολμο και υβριστικό αν αντί για χούντα και δημοκρατία βάζαμε τις λέξεις δικτατορία και ολοκληρωτισμός αντίστοιχα; Αρκεστείτε καλύτερα στο χαρακτηρισμό του υπερβολικού. Αλλά σκεφτείτε το πάλι. Όπως και τι πρέπει και μπορούμε να κάνουμε.