Παλαιστινιακό: Το δικαστήριο των συγκρούσεων είναι η Ιστορία…

Το σχέδιο Τραμπ για το Παλαιστινιακό επαναφέρει στο προσκήνιο το άλυτο αυτό διεθνές ζήτημα, μία σύγκρουση γεμάτη αίμα, πόνο και δάκρυα. Η ανάλυση έχει τρία σκέλη: Πρώτον, στοιχειώδεις αναφορές στην διεθνή πολιτική. Δεύτερον, αναφορά σε προσωπική συγγραφική εμπειρία όταν έγραφα το European Political Cooperation, μεγάλο μέρος του οποίου αφορά την αραβοϊσραηλινή διένεξη. Τρίτον, αναφορά σε ένα από τα καλύτερα βιβλία που έχω διαβάσει γι’ αυτό το ζήτημα, της Jacqueline Rose.

Συντομογραφικά συνοψίζω μερικά πράγματα:

Πρώτον, ο κρατοκεντρικός κόσμος είναι ανελέητος, η πολιτική ηθική πέραν του κράτους είναι μηδενική. Κατά συνέπεια, ο καθείς ερμηνεύει τα πράγματα με όρους επιβίωσης και με δικαιολογήσεις που αντλούν από την δική του πολιτική ηθική και τα δικά του συμφέροντα, ιδιαίτερα αν αυτό αφορά την κρατική επιβίωση.

Δεύτερον, τα κράτη αιτιολογούν την θέση τους με ανελέητα υποκειμενικό τρόπο. Στηρίζουν τα συμφέροντά τους και αιτιολογούν τις αποφάσεις τους με όρους δικής τους πολιτικής ηθικής. Επειδή δεν υπάρχει τρόπος να αιτιολογηθεί η πολιτική ηθική συχνά τα κράτη συγκρούονται και μάλιστα τραγικά. Μακάρι να ήταν διαφορετικά αλλά δεν είναι. «Δώστε μου μια παγκόσμια κοινωνία να σας δώσω ένα παγκόσμιο κράτος» και μια παγκόσμια εξουσία, έγραψε ο μοναδικός Hans Morgenthau.

Τρίτον, οι Εβραίοι επί 2000 χρόνια διώκονταν επειδή “σκότωσαν τον Χριστό” και για άλλους λόγους που αφορούν την ταραχώδη διαχρονία. Δεν διώκονταν βέβαια μόνο αυτοί. Η συχνή εκτέλεση Παλαιστινίων στη Γάζα αιτιολογείται ως άμυνα, αλλά οι πολεμικές πράξεις απαιτείται να περιορίζονται από την πολιτική λογική που σε καμιά περίπτωση δεν δικαιολογεί θανάτους αμάχων.

Οι Ισραηλινοί απαντούν ότι το διακύβευμα είναι μεγαλύτερο. Πέραν πολλών άλλων (είναι περικυκλωμένοι από εχθρικά κράτη που θέλουν την εξόντωσή τους κτλ) θα αναφερθούν στο Ιράν και την δυνατότητα να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Τόσο το Ισραήλ όσο και οι ΗΠΑ θεωρούν την απόκτηση πυρηνικών από το Ιράν ως αιτία πολέμου. Το Ισραήλ βέβαια «έχει και δεν έχει πυρηνικά ενώ όλοι ξέρουν ότι έχει».

Το Παλαιστινιακό και και το κράτος-φρούριο

Τέταρτον, οι Ισραηλινοί λοιπόν αιτιολογούν τα κίνητρά τους με όρους ανάγκης για επιβίωση. Με όποιον μιλήσεις, αριστερό ή δεξιό, θα σου πει ότι ιστορικά στα κράτη που ζούσαν συχνά υφίσταντο διώξεις. Αυτή είναι μια κύρια αιτιολόγηση. Όταν ρώτησαν τον Ελευθέριο Βενιζέλο εάν ήταν λάθος οι αποφάσεις του 1921-2 είχε απαντήσει περίπου ως εξής: “το δικαστήριο των εθνών είναι η Ιστορία. Τα εγχειρήματα που επιτυγχάνουν είναι σωστά και αυτά που αποτυγχάνουν λάθος“. Όποιος δεν κατανοεί ότι έτσι τίθενται τα πράγματα στην διεθνή πολιτική αεροβατεί και κινδυνεύει. Με τους ίδιους ιστορικούς όρους, επίσης, οι Εβραίοι αιτιολογούν την δημιουργία δικού τους κράτους όταν άνοιξε γι’ αυτούς παράθυρο ευκαιρίας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Πέμπτον, η Jacqueline Rose (Εβραία καθηγήτρια στο Λονδίνο η οποία αφιέρωσε το βιβλίο της στον σημαντικότερο Παλαιστίνιο διανοούμενο τον Εdward Said) εξηγεί ότι το εβραϊκό κίνημα ήταν διχασμένο. Μερικοί ήθελαν κάποιου είδους συνύπαρξη ίσως και ομοσπονδία με τους Άραβες και κάποιοι άλλοι ένα κράτος-φρούριο. Ενώ επικράτησε η άποψη για κράτος-φρούριο, πολλοί ίσως να διαφωνούν μέχρι σήμερα. Πλην, όμως, για το θέμα της επιβίωσης του ισραηλινού κράτους όλοι οι Εβραίοι είναι ενωμένοι σαν μια γροθιά.

Έκτον, όποιος ξέρει την στρατηγική του Ισραήλ ξέρει ότι ακλόνητο δόγμα, το οποίο όλοι αποδέχονται είναι ότι «όποιος θίξει τα συμφέροντα του Ισραήλ και μάλιστα την επιβίωσή του σκοτώνεται».

Έβδομον, η Ιστορία, ως δικαστήριο των εθνών, στο τέλος αποφασίζει και θα αποφασίσει και για τους Νεοέλληνες όταν πολλοί, ακόμη και επιφανείς επιφυλλιδογράφοι φιλόσοφοι, πρόκριναν είδος ένταξής μας στην νεοοθωμανική “αυτοκρατορία” του Ερντογάν. Ενώ για όσους δεν ξέρουν, στην Κύπρο, όπου ζουν εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες, προτείνεται συνομοσπονδία με την Τουρκία! Και λέμε με την Τουρκία καθώς στο ένα “συνιστών κράτος” της “Νέας Κύπρου” που σχεδιάζεται να αντικαταστήσει την Κυπριακή Δημοκρατία οι Τούρκοι έποικοι θα κυβερνούν. Εάν κάνουμε αυτά τα εγκλήματα κατά του εαυτού μας θα μας δικάσει η Ιστορία.

Παλαιστίνιοι τα μεγάλα θύματα

Όγδοον, οι Παλαιστίνιοι τελικά είναι τα μεγάλα θύματα της αραβοϊσραηλινής διένεξης, η οποία αφορά πολλά άλλα ζητήματα με ιστορικό βάθος χιλιετών (βλ. αυτή την καταπληκτική εικονογραφημένη αφήγηση Max Fisher, 40 maps that explain the Middle East).

Ένατον, οι μεσανατολικές διενέξεις αλλά και ευρύτερα οι διενέξεις των ηγεμονικών δυνάμεων έχουν στο επίκεντρό τους τους Παλαιστίνιους, τους οποίους όλοι εκμεταλλεύονται ανάλογα με τα συμφέροντά τους και την εξέλιξη των γεωστρατηγικών αναμετρήσεων. Αναμετρήσεις ο οποίες μάλιστα αφορούν το σημαντικότερο σημείο της περιμέτρου της Ευρασίας, δηλαδή τα γεωπολιτικά πεδία Ανατολικά του Αιγαίου μέχρι και τον Περσικό Κόλπο.

Δέκατον, ενώ αρχικά οι Άραβες συσπειρώθηκαν γύρω από τον Νάσερ (παναναραβισμός με σημαία την Παλαιστίνη), ο πρόεδρος Σαντάτ στο Κάμπ Ντέιβιτ εξ αντικειμένου άφησε το Παλαιστινιακό μετέωρο και τους Άραβες διχασμένους. Διχασμένοι βαθύτατα, εάν όχι καταστροφικά, είναι έκτοτε και οι ίδιοι οι Παλαιστίνιοι. Διχάστηκαν ανάλογα με το που βρίσκονται, ή ποιος τους επηρεάζει. Διάφορες οργανώσεις, πολιτικές ή θρησκευτικές ομάδες στον Λίβανο, συνεργάζονται με το Ιράν. Τέλος, η Σαουδική Αραβία είναι σήμερα, κατ’ ουσία, ο κυριότερος άτυπος σύμμαχος του Ισραήλ, μαζί και η σημερινή Αίγυπτος και μερικά άλλα κράτη της περιοχής.

Ανελέητο κρατοκεντρικό σύστημα

Η ουσία είναι να καταλάβουμε ότι το κρατοκεντρικό διεθνές σύστημα είναι ανελέητο και η πολιτική ηθική στην διεθνή πολιτική μηδενική. Οι τυπικές λογικές των κρατών είναι εξ ορισμού και προγραμματικά διαφορετικές, όπως και οι αιτιολογήσεις των συμφερόντων. Ακόμη και εντός της ΕΕ το ίδιο ισχύει. Γι’ αυτό δεν έπρεπε οι πολιτικοί μας να πηγαίνουν με “διαβάσματα μιας σελίδας” σε συναντήσεις κορυφής και εκεί να δέχονται πιέσεις και ενίοτε εκβιασμούς.

Ο πόλεμος παραμονεύει σε κάθε γωνιά της διεθνούς πολιτικής και σε αντίθεση με αυτό που πιστεύουν οι Έλληνες “μπουμπουνοκέφαλοι προοδευτικοί” (φράση του Κονδύλη). Οι πόλεμοι διακρίνονται σε πολλών ειδών. Αμυντικοί, εθνικοαπελευθερωτικοί, επιθετικοί και ηγεμονικοί. Όταν δύο ή περισσότερα έθνη βρίσκονται σε συμπληγάδες ο πόλεμος γίνεται ακόμα πιο τραγικός.

Λάθη στον πόλεμο σημαίνουν ζημιές ή και θάνατο, ιδιαίτερα όταν κάποιες κοινωνίες αντί να δουν πως θα επιβιώσουν γίνονται εισαγγελείς της Ιστορίας! Οι Παλαιστινίοι και οι Ισραηλινοί είναι δύο έθνη που συγκρούονται τραγικά και δυστυχώς αδιέξοδα. Ο γαμπρός του προέδρου Τραμπ μας λέει ότι βρήκε τη λύση(!), όταν ακόμα και οι πιο μετριοπαθείς Παλαιστίνιοι αρνούνται και να συζητήσουν επ’ αυτής.

Λογική χρειάζεται για να καταλάβουμε την διεθνή πολιτική. Αυτό σημαίνει να αγαπήσουμε την πατρίδα μας, να ενισχύσουμε το κράτος μας και να κάνουμε συναλλαγές με τα άλλα κράτη με όρους συμφερόντων. Ένα αμυνόμενο κράτος όπως η Ελλάδα, εάν λειτουργεί έτσι, κανέναν δεν θα βλάψει και μάλλον θα επιβιώσει στις εν εξελίξει καταιγιστικές εξελίξεις. Εάν ήταν και ισχυρό (πολύ δύσκολο πλέον) θα μπορούσε και να συνεισφέρει για μεγαλύτερη σταθερότητα και για επίλυση διενέξεων στην περιφέρεια που ανήκει.