Το “Πρόγραμμα του Σεπτεμβρίου” (1914) περιγράφει όσα κάνει σήμερα το Βερολίνο

Στις 23 Απριλίου, εκτός απροόπτου, θα συνέλθει το Consilium των 27 και τότε θα ξέρουμε μετά βεβαιότητας αν η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία θα αποδεχθούν τη “γερμανική Ευρώπη” ως κατάσταση και της επόμενης μέρας. Ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί σε αυτή τη Σύνοδο Κορυφής γνωρίζουμε ότι ο τρόπος σκέψης και δράσης του Βορρά είναι παντελώς διαφορετικός από αυτόν του Νότου και όχι μόνο. Το ζήτημα είναι εάν η διαφορά αυτή, που έγινε ανεκτή μέχρι τώρα από το Νότο, παρότι ήταν σε βάρος του και ευνόησε το Βερολίνο, θα συνεχίσει να είναι αποδεκτή.

Μέχρι τότε ενδέχεται να εκδηλωθεί η κοινή πρωτοβουλία Μακρόν-Τραμπ, εκτός αν αυτή ναυάγησε. Με δεδομένο ότι στην ιστορία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, εδώ θα σκάψουμε λίγο βαθύτερα για να αντιληφθούμε τις αιτίες, τις προοπτικές, τις δυνατότητες ή τις ευκαιρίες. Η ιστορική συμπεριφορά της Γερμανίας εδράζεται σε ένα φιλοσοφικό υπόβαθρο που ξεκινάει με τον Χέγκελ και τον γερμανικό ιδεαλισμό.

Ο Χέγκελ κατάφερε να κλειδώσει τον ιδεαλισμό του από μέσα και απ’ έξω και να βάλει ένα τέλος στην ιστορία. Σε αυτό το ερμητικά κλειστό φιλοσοφικό σύστημα φαίνεται να ζει η Γερμανία τα τελευταία 190 χρόνια. Ο ιδεαλισμός του στηρίζεται στην απολύτως μεταφυσική έννοια της Ιδέας, που ταυτίζεται με την αλήθεια και έτσι καταλύει ουσιαστικά κάθε αντίθεση, παρά την περιβόητη διαλεκτική του. Η πραγματικότητα που δεν αντιστοιχεί στην έννοια, που δεν είναι παρά φαινόμενο χωρίς αξία, είναι εκτροπή προς τακτοποίηση από το κράτος. Αυτός είναι ο προγραμματισμός, διανοητικός, πολιτικός και οικονομικός του γερμανικού κράτους.

Ο πατέρας του γερμανικού εθνικισμού Γιόχαν Φίχτε εξαρτούσε τη γνώση και την κατανόηση του κόσμου από την εμπειρία μας, όπως αυτή συσσωρεύεται «μέσω του γονιδιακού επικαθορισμού μας… νοηματοδοτώντας τις αντιλήψεις μας». Στους “Λόγους προς το Γερμανικό Έθνος”  υπογράμμιζε τον «πρωτόγονο χαρακτήρα» του γερμανικού λαού και την υπεροχή του, που είναι ταυτόχρονα «αγνός και ιδεαλιστής». Στα έργα του τάσσεται ευθέως με το φυσικό δίκαιο και τον Μακιαβέλι.

Ο Φίχτε αναγνώριζε το δικαίωμα στον ηγεμόνα να γίνει δικτάτορας. Έτσι, θεωρεί πως δεν αρκεί να υπερασπιζόμαστε το εθνικό έδαφος, αλλά να εκμεταλλευόμαστε κάθε ευκαιρία για να μεγαλώσει το δικό μας κράτος. Ένα κράτος που αρνείται να μεγαλώσει, αφήνοντας έτσι τα άλλα να μεγαλώνουν, αυτοκτονεί. «Στις σχέσεις με τα άλλα κράτη, δεν υπάρχει ούτε νόμος, ούτε δίκαιο εκτός από το δίκαιο του ισχυρότερου», δόγμα από το οποίο πηγάζει η εγωιστική βουλιμία προβολής ισχύος (machtpolitik) του γερμανικού κεφαλαίου και των ίδιων των Γερμανών, καθώς και η περιβόητη realpolitik.

Το Βερολίνο σε ειδικό μονοπάτι

Η Γερμανία μοιάζει έρμαιο του “ειδικού μονοπατιού” (sonderweg) που πήρε στη σύγχρονη ιστορία, υποκινούμενη από ένα μείγμα ιδεοληψιών και μεταφυσικής, που εδράζονται στις θρησκειοποιημένες έννοιες του κράτους και του πεπρωμένου. Στο βιβλίο μου “Το γερμανικό σύνδρομο” αναφέρομαι σε δύο πτυχές της γερμανικής ιδιαιτερότητας:

• Η πρώτη πτυχή έχει να κάνει με τη “θρησκεία του εσχατολογικού ορθολογισμού”, μια λατρεία ακραίων θέσεων που στηρίζονται σε εντυπωσιακές λογικές υπερκατασκευές, οι οποίες, όμως, εδράζονται σε “εγωιστικές” ανορθολογικές βάσεις.
• Η δεύτερη πτυχή είναι ο “γερμανικός φονταμενταλισμός”, μια ιδέα που δανείστηκα από τον Ζίγκμουντ Μπάουμαν. Συνίσταται στην άκριτη υιοθέτηση από το γερμανικό κράτος ενός ιδιότυπου μίγματος εξορθολογιστικών μεταρρυθμίσεων και κεκαλυμμένου αυταρχισμού και ιμπεριαλισμού (ordoliberalismus).

Αυτές τις αντιφάσεις και φιλοδοξίες εκμεταλλεύτηκε ο Κάιζερ Γουλιέλμος Β’, όπως θα δούμε λίγο πιο κάτω. Αυτές οι αντιφάσεις και φιλοδοξίες ενέπνευσαν τον Αδόλφο Χίτλερ. Και οι δυο τους θέλησαν να ολοκληρώσουν την ιστορία με τη γερμανοποίηση της Ευρώπης. Είναι ανατριχιαστικό το “Πρόγραμμα του Σεπτεμβρίου” του καγκελάριου Τέομπαλτ φον Μπέτμαν Χόλβεκ  που παρουσιάστηκε στον Κάιζερ Γουλιέλμο Β’ στις 9 Σεπτεμβρίου 1914. Αποτελεί συγκερασμό μιας πλειάδας προτάσεων του γερμανικού κεφαλαίου και αναμφίβολα είναι αποκαλυπτικό σε σχέση με το σήμερα και τα τεκταινόμενα στην ΕΕ.

«Πρέπει να δημιουργήσουμε μια Κεντρική Ευρωπαϊκή Οικονομική Ένωση μέσω τελωνειακών συνθηκών που θα περιλαμβάνουν τη Γαλλία, το Βέλγιο, την Ολλανδία, τη Δανία, την Αυστροουγγαρία, την Πολωνία, και ίσως ακόμα την Ιταλία, τη Σουηδία και τη Νορβηγία. Αυτή η Ένωση δεν θα έχει καμιά κοινή συνταγματική ανώτατη αρχή και όλα τα μέλη της θα είναι επισήμως ίσα, αλλά στην πράξη θα υπάγονται στη γερμανική ηγεσία και θα πρέπει να σταθεροποιήσουν την οικονομική κυριαρχία της Γερμανίας πάνω στην Κεντρική Ευρώπη (Mitteleuropa)…

»Θα πρέπει να εξετασθεί με ποια μέσα και ποιες μεθόδους η Ολλανδία θα μπορέσει να αποκτήσει στενότερη σχέση με την Γερμανική Αυτοκρατορία. Λαμβάνοντας υπόψη τον ολλανδικό χαρακτήρα, αυτή η στενότερη σχέση θα πρέπει να μην τους δημιουργήσει κανένα αίσθημα καταναγκασμού, δεν θα πρέπει να αλλάξει κάτι στον ολλανδικό τρόπο ζωής και πρέπει επίσης να μην τους υποβάλει σε νέες στρατιωτικές υποχρεώσεις. Η Ολλανδία, επομένως, θα πρέπει να μείνει ανεξάρτητη ως προς τους εξωτερικούς τύπους, αλλά εσωτερικά θα εξαρτάται από εμάς. Πιθανώς θα πρέπει να εξετασθεί μια επιθετική ή αμυντική συμμαχία για να καλύψει και τις αποικίες. Σε οποιαδήποτε περίπτωση, πρέπει να επιτευχθεί μια στενή τελωνειακή ένωση…».

Η γερμανική ανηθικότητα

Έκτοτε οι Γερμανοί προκάλεσαν δύο παγκόσμιους πολέμους και το Ολοκαύτωμα (με τον κυνικό μηχανικό περφεξιονισμό που τους διακρίνει) και έχουν εξελιχθεί σε “γεωοικονομική δύναμη”. Το παραπάνω πολύ επιτυχώς το έχει εξηγήσει ο Hans Kundnani στο περίφημο άρθρο του “Germany as a Geo-economic Power”. Επισημαίνει, μάλιστα, ότι η Γερμανία ασκεί αυτή την ισχύ με τον ίδιο αυτοκαταστροφικό τρόπο που πάντοτε έκανε.

Το πώς ασκεί αυτή τη soft power έχει εξηγήσει σε άρθρο του στη γερμανική έκδοση των Financial Times με τίτλο “Επιβίωση ή δημοκρατία, το δίλημμα για Ελλάδα” ο Wolfgang Munchau. Επισημαίνει ότι οι απαιτήσεις που διαμορφώνει το Βερολίνο έναντι της Ελλάδας «έρχονται σε αντίθεση και με την “κατηγορική προσταγή” του Immanuel Kant. Πρόκειται δε για απαιτήσεις που θα ήταν αντισυνταγματικές ακόμη και στη Γερμανία».

Επίσης επισημαίνει: «Προσφάτως, το Συνταγματικό Δικαστήριο της Γερμανίας έκρινε ότι η κυριαρχία του Κοινοβουλίου είναι απόλυτη, ότι η Βουλή δεν πρέπει να μεταβιβάσει εθνική κυριαρχία σε ξένους θεσμούς και πως το κάθε Κοινοβούλιο δεν μπορεί να περιορίζει τις ελευθερίες της επόμενης κοινοβουλευτικής σύνθεσης. Με άλλα λόγια, οι προτάσεις έρχονται σε αντίθεση και με το ίδιο το Σύνταγμα της Γερμανίας. Με λίγα λόγια, οι προτάσεις αυτές (που αφορούν την Ελλάδα) είναι ανήθικες». Στάση ανηθικότητας που καταδεικνύεται και στην κρίση του κορονοϊού…