Το σύστημα μας γνωρίζει καλύτερα από ό,τι εμείς τον εαυτό μας…

Μια έξυπνη διαφήμιση κινητής τηλεφωνίας ισχυριζόταν ότι “μιλάς με άνθρωπο και όχι με ρομπότ”, ώστε να μην του λες ότι γίνεται ληστεία κι εκείνο να θέλει να σου μεταδώσει διαφημίσεις για πόρτες ασφαλείας. Εκείνο που δεν έλεγε, είναι ότι ο αλγόριθμος πριν κατευθύνει την κλήση σου στον συγκεκριμένο άνθρωπο, αναλύει τις λέξεις και τη φωνή σας, τη συναισθηματική σας κατάσταση και την προσωπικότητά σας, αν είστε εσωστρεφής, ντροπαλός, ή εξωστρεφής και αυθόρμητος, εκδηλωτικός. Έτσι, σας συνδέει με τον κατάλληλο για σας άνθρωπο όχι για να σας εξυπηρετήσει καλύτερα, αλλά για να μην σπαταλάει χρόνο και χρήμα για σας το τμήμα εξυπηρέτησης.

Οι επιχειρήσεις και οι κυβερνήσεις αλλά και οι ένοπλες δυνάμεις, χρειάζονται απλώς μια καλή δικαιολογία για να υπογράψουν (για λόγους ανωτέρας βίας) ένα τέτοιο συμβόλαιο και να πετάξουν εκατομμύρια από τις θέσεις εργασίας τους, όχι στην ανεργία αλλά στην αχρηστία. Προετοιμάζονται να πληρώσουν αποζημιώσεις δισ. ευρώ, αλλά αν λόγω ενός κορωνοϊού το καταφέρουν απλώς με ένα επίδομα των 800 ευρώ, ακόμα καλύτερα.

Τι θα γίνουν όλοι αυτοί οι εργαζόμενοι που στηρίζονται στη δουλειά που έχουν για να ζήσουν την οικογένειά τους; Έστω και με τους χαμηλούς μισθούς που συμπιέστηκαν από τότε που οι εξαθλιωμένοι λαθρομετανάστες απέκτησαν το δικαίωμα να υποβάλουν αίτηση, να πάρουν επίδομα και να εγκατασταθούν σε σπίτι, μέχρι να τους βρουν δουλειά υποαμειβόμενη και υποασφαλιζόμενη; Απλώς είμαστε άχρηστοι για τα μεγάλα αφεντικά, για τις μεγάλες επιχειρήσεις, για την κυβέρνηση ή για τις ένοπλες δυνάμεις.

Αυτό το σύστημα έχει ανάγκη τους ανθρώπους, αλλά όχι τη συνείδησή τους. Χρειάζεται πελάτες για τα προϊόντα του και όχι πολίτες με δικαιώματα και εναλλακτικές λύσεις. Ενδεχομένως να μην μας έχει ανάγκη όλους και τα επτά δισεκατομμύρια, αλλά μόνον όσους μπορούν να πληρώσουν για τα προϊόντα τους και για τις υπηρεσίες τους. Οι υπόλοιποι απλώς θα αποθάνουν σε μια πανδημία, με ελάχιστο κόστος, σε μικρό χρονικό διάστημα.

Το σύστημα απλώς πρέπει να γνωρίζει καλύτερα τις ανάγκες μας, από ό,τι τις γνωρίζουμε εμείς. Απλώς θέλει να γνωρίζει τα γούστα μας καλύτερα από ό,τι τα γνωρίζουμε εμείς. Απλώς θέλει να υπερτερεί απέναντί μας και απέναντι στην αντίληψη που έχουμε εμείς για τον εαυτό μας. Όχι να μας γνωρίζει καλά, αλλά καλύτερα. Μπορεί να κάνει και λάθη, αλλά λιγότερα από εμάς.

Ήδη το Facebook και το Instagram γνωρίζει καλύτερα από εμάς τι κάναμε τα τελευταία χρόνια, κάθε μέρα και ώρα, ανάλογα με τις πληροφορίες που του δώσαμε εμείς και με τις πληροφορίες που του επιτρέψαμε να αντλήσει, χωρίς να τις κοινοποιήσει και σε μάς. Γνωρίζει που πήγαμε, πόσα χιλιόμετρα διανύσαμε, τι γούστα έχουμε, τις καταναλωτικές μας συνήθειες και πόσο συχνά φλερτάρουμε ή αυνανιζόμαστε μπροστά από ένα πορνογραφικό σάιτ.

Τα στήθη της Τζολί που αφαιρέθηκαν

Μια εταιρία, η Bedpost, πουλάει ένα περιβραχιόνιο που συγκεντρώνει δεδομένα κατά τη διάρκεια μιας σεξουαλικής επαφής, (σφυγμός, εφίδρωση, παλμοί, πίεση, διάρκεια οργασμού, θερμίδες που καταναλώθηκαν κλπ) και μπορεί να σε ενημερώσει αν η παρτενέρ σου είχε γνήσιο ή προσποιητό οργασμό, χωρίς εκείνη να πάρει είδηση. Εννοείται ότι γνωρίζει κι άλλα χρήσιμα πράγματα, αλλά ξέρει κάτι παραπάνω από σένα.

Το ίδιο ισχύει για τους διαβητικούς που έχουν πάνω τους μια συσκευή που καταγράφει κάθε στιγμή πολλές παραμέτρους και παίρνει αποφάσεις για την ποιότητα ζωής του ανθρώπου, τον οποίο μπορεί να ενημερώσει μέσω ενός κινητού, αλλά κυρίως ενημερώνει το σύστημα που γνωρίζει κάτι παραπάνω. Οι επιχειρήσεις λόγω κορωνοϊού έμαθαν το απόρρητο ως τώρα ιατρικό σας ιστορικό, όταν ζητήσατε άδεια να μείνετε στο σπίτι, επειδή δικαιούστε άδεια με αποδοχές ως άτομο που ανήκει σε ευπαθή ομάδα. Νομίζετε ότι όταν ο αλγόριθμος του τμήματος HR (Human Resources) αποφασίσει απολύσεις για οικονομικούς λόγους, δεν θα προτιμήσει τις ευπαθείς ομάδες;

Το 2013 η Ατζολίνα Τζολί αφαίρεσε και τα δύο της στήθια, επειδή έκανε μια γενετική εξέταση που έδειξε ότι έχει αυξημένη πιθανότητα να νοσήσει από καρκίνο του μαστού. Ποιός έλαβε στην πραγματικότητα αυτή την απόφαση; Ένας αλγόριθμος, ο οποίος ενημέρωσε την Ατζολίνα Τζολί για τις μακάβριες πιθανότητες, αλλά και για τις βιώσιμες επιλογές της, μαζί με το κόστος τους. Το ανάλογο γίνεται όταν τίθεται σε κυκλοφορία ένα νέο εμβόλιο για μια καινούρια μετάλλαξη ενός κορωνοϊού.

Η Ατζελίνα Τζολί θυσίασε μόνον την ιδιωτικότητά της, όταν ανακοίνωσε τις προθέσεις της. Το ίδιο κάνουμε κι εμείς εκχωρώντας άδειες επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων, κάθε φορά που μπαίνουμε σε μια ιστοσελίδα για να διαβάσουμε κάτι απλό, όπως μια συνταγή μαγειρικής, που είναι πάλι ένας αλγόριθμος. Αρκεί επίσης να διαβάσω τη συνταγή μιας ομελέτας για να δω δίπλα μου μια διαφήμιση για φρέσκα αυγά.

Το ίδιο εύκολα η Google γνωρίζει με ακρίβεια την διασπορά του κορωνοϊού σε όλο τον πλανήτη, απλώς επεξεργαζόμενη τα e-mail μας και τις αναρτήσεις μας στα social media.  Μπορεί η κυβέρνηση Μητσοτάκη, ο Κικίλιας και ο Τσιόρδας να μη γνωρίζουν την ακριβή διασπορά του κορωνοϊού στην Ελλάδα, αλλά η Google τα γνωρίζει λίγο καλύτερα. Δεν τα γνωρίζει καλά, ή όλα, αλλά τα γνωρίζει καλύτερα και σε ατομικό και σε συλλογικό επίπεδο.

Το σύστημα και οι  ψευδαισθήσεις Τσίπρα

Με τη βοήθεια της Google και έναντι μιας εύλογης αμοιβής θα μπορούσαμε να μάθουμε αν είμαστε κοντά σε κρούσμα κορωνοϊού και αν πρέπει να πάρουμε προληπτικά ένα κοκτέιλ φαρμάκων, ώστε ακόμα και αν προσβληθούμε να αυξήσουμε τις πιθανότητες να θεραπευτούμε. Δίνοντας ελεύθερη πρόσβαση στο DNA μας και στο ιατρικό μας ιστορικό, δεν θα εντοπίζει απλώς τις επιδημίες, αλλά και θα μας λέει τις να κάνουμε να να προλάβουμε τον καρκίνο, τα εμφράγματα, και άλλες σοβαρές ασθένειες.

Οι αυταπάτες και οι ψευδαισθήσεις του Τσίπρα, οι οποίες φάνηκαν και με τις προτάσεις που έκανε “μένουμε όρθιοι”, δεν μπορούν να παραπλανήσουν τη Google και έναντι μιας εύλογης αμοιβής μπορεί να μας ενημερώνει για τις λάθος επιλογές, για τις κακές δουλειές, για τις βλαβερές συνήθειες, για τις κακές γκόμενες ή γκόμενους και για τις άτοπες πολιτικές μας συνήθειες και επιλογές.

Ο αλγόριθμος δεν ξεγελιέται από αφηγήματα, ελπίδες και προσδοκίες. Αν πολλοί από μας διαβάζουν το ωροσκόπιο πριν πάρουν σοβαρές αποφάσεις, ή είχαν ψηφίσει τον Τσίπρα για να σταματήσουν τα μνημόνια,  φανταστείτε πόσοι θα ήταν έτοιμοι να πληρώσουν κάτι τις για να συμβουλευτούν έναν τέτοιο παντογνώστη αλγόριθμο. Επομένως πόσοι από εμάς είναι έτοιμοι να αποδεχθούν ότι δεν υπάρχει καμία ελεύθερη βούληση και καμία ελευθερία του ανθρώπου. Είμαστε μέρη ενός παγκόσμιου δικτύου.