1923: Όταν η Ελλάδα υπέκυπτε στον εκβιασμό του Μουσολίνι

Το καλοκαίρι του 1923, στα υπό χάραξη σύνορα Ελλάδας-Αλβανίας μια ομάδα τριών Ιταλών αξιωματικών, ο οδηγός τους και ο διερμηνέας τους βρέθηκαν νεκροί κοντά στην Κακαβιά, εντός ελληνικού εδάφους. Οι αξιωματικοί ήταν ο στρατηγός Τελίνι, ο ταγματάρχης Κόρτι και ο λοχαγός Μπονατσίνι. Το ημερολόγιο έγραφε 27 Αυγούστου. 

Δύο ημέρες αργότερα η κυβέρνηση Μουσολίνι, που δεν είχε συμπληρώσει ούτε έναν χρόνο στην εξουσία, έθεσε στην Ελλάδα, την οποία θεώρησε υπεύθυνη, πέντε κλιμακούμενης βαρύτητας όρους. Οι όροι, ουσιαστικά τελεσίγραφο ήταν:

• Απόδοση τιμών τις σορούς των νεκρών και στην ιταλική σημαία.
• Επίσημη συγνώμη προς την Ιταλία από την Ελλάδα.
• Τέλεση μνημόσυνου για τους νεκρούς παρουσία όλων των μελών της ελληνικής κυβέρνησης.
• Συμμετοχή του Ιταλού στρατιωτικού ακολούθου στις ανακρίσεις.
• Καταδίκη σε θάνατο των ενόχων.
• Αποζημίωση με το τεράστιο για την εποχή ποσό των 50 εκατομμυρίων λιρετών.

Η Ελλάδα δέχτηκε τους τρεις πρώτους όρους αλλά ο Μουσολίνι δεν ικανοποιήθηκε, παρά τις διαβεβαιώσεις της Αθήνας ότι οι δράστες δεν ήταν Έλληνες, αλλά Αλβανοί ληστές.

Ο βομβαρδισμός

Στις 31 Αυγούστου 1923 τρία θωρηκτά, δύο βαρέα και δύο ελαφρά καταδρομικά και άλλα σκάφη του ιταλικού ναυτικού εμφανίστηκαν ενώπιον του λιμένα της Κέρκυρας. Ο Ιταλός επικεφαλής της μοίρας απέστειλε σήμα στον νομάρχη του νησιού να παραδώσει την Κέρκυρα! Όταν ο νομάρχης αρνήθηκε τα ιταλικά πολεμικά άνοιξαν πυρ, σκοτώνοντας 15 και τραυματίζοντας 35 πολίτες. Κατόπιν ιταλικά στρατεύματα κατέλαβαν, χωρίς αντίσταση, το νησί.

Την ίδια ημέρα οι πρέσβεις Βρετανίας, Γαλλίας, Ιαπωνίας και Ιταλίας που επέβλεπαν το ζήτημα της χάραξης των συνόρων, απαίτησαν από την Αθήνα την άμεση ανακάλυψη των ενόχων. Η λεγόμενη Πρεσβευτική Διάσκεψη, χάρη στην διπλωματική αβελτηρία των τότε Ελλήνων κυβερνώντων, ανέλαβε πρωτεύοντα ρόλο, θέτοντας σε δεύτερο ρόλο την Κοινωνία των Εθνών  τον πρόγονο του ΟΗΕ, η οποία πάντως επίσης απογοήτευσε.

Η Ελλάδα έτσι για μια δολοφονία που δεν ήταν καν αποδεδειγμένο ότι την διέπραξαν πολίτες της όχι μόνο βρέθηκε κατηγορούμενη, αλλά υπέστη την στυγνή παραβίαση του διεθνούς δικαίου, μια ανοικτή πολεμική ενέργεια από μέρους της Ιταλίας, αναμένοντας δικαιοσύνη από το διεθνές δίκαιο…

Στις 8 Σεπτεμβρίου η Πρεσβευτική Διάσκεψη, στην οποία μετείχε και η Ιταλία (!) πίεσε την Ελλάδα να δεχτεί τους ιταλικούς όρους και να καταβάλει τα 50 εκ. λιρέτες, παρά το γεγονός ότι οι τρεις πρέσβεις αποδέχτηκαν το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έφερε ευθύνη για την δολοφονία των Ιταλών. Αγνοήθηκε ακόμα και η κατάθεση ενός Αλβανού λήσταρχου που έλεγε ότι οι αλβανικές αρχές του είχαν ζητήσει να δολοφονήσει τους Ιταλούς.

Νίκη του Μουσολίνι

Η Ελλάδα είχε καταθέσει, ως εγγύηση, το ποσό στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης και φυσικά τα χρήματα δεσμευτήκαν υπέρ της Ιταλίας, που όμως ζήτησε και αποζημίωση για τα έξοδα κατοχής της Κέρκυρας! Επρόκειτο για τον απόλυτο εξευτελισμό κάθε έννοιας δικαίου, αλλά και για τον απόλυτο εξευτελισμό της Ελλάδας. Η Ελλάδα πάντως δεν προσέφυγε στο Δικαστήριο της Χάγης, παρά τις εισηγήσεις διπλωματών. Όσον αφορά την Κοινωνία των Εθνών, στην οποία η Ελλάδα είχε προσφύγει, άφησε το ζήτημα στην Πρεσβευτική Διάσκεψη…

Τελικά η Ελλάδα υποχώρησε σε όλους τους ιταλικούς όρους και οι Ιταλοί αποχώρησαν από την Κέρκυρα στις 27 Σεπτεμβρίου 1923. Ήταν μια τεράστια διπλωματική νίκη του φασίστα Μουσολίνι ο οποίος καταρράκωσε ήδη εν τη γενέσει, το κύρος της Κοινωνίας των Εθνών, ταπείνωσε βάναυσα την Ελλάδα και έθεσε τις παρακαταθήκες για τις μελλοντικές του διεκδικήσεις που ήταν όμως και διεκδικήσεις των δημοκρατικών ιταλικών κυβερνήσεων έναντι της Ελλάδας, καθώς οι δύο χώρες δρούσαν στον αυτό ζωτικό χώρο. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι δολοφόνοι δεν βρέθηκαν ποτέ.