Η 2η Μάχη των Καννών το 1018 – Οι Λατίνοι υποκλίνονται στο Βυζάντιο

Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία για μεγάλο διάστημα κατείχε κτήσεις στην Ιταλία. Το 1009 ο Λομβαρδός ηγεμόνας του Μπάρι Μέλης (ή Μέλο), υποτελής έως τότε της αυτοκρατορίας, στασίασε. Οι Βυζαντινοί αντέδρασαν και το 1011 κατέλαβαν το Μπάρι.

Ωστόσο ο ηττημένος Μέλης δεν παραδόθηκε και αφού ενισχύθηκε με Νορμανδούς μισθοφόρους υπό τον Γιλβέρτο Μπουατέρε, έχοντας και την υποστήριξη του πάπα, αντεπιτέθηκε και νίκησε, το 1017, τους Βυζαντινούς στην μάχη του ποταμού Φορτόρε.

Ο αυτοκράτορας Βασίλειος Β’ Βουλγαροκτόνος, αμέσως αντικατέστησε τον εν Ιταλία Βυζαντινό διοικητή στέλνοντας στη θέση του τον Βασίλειο Βοϊωάννη, έναν εκ των αρίστων του στρατηγών. Ο Βοϊωνάννης ενισχύθηκε και με ένα απόσπασμα επίλεκτων Βαράγγων φρουρών και αμέσως κινήθηκε κατά των αντιπάλων.

Συνάντησε τους εχθρούς στον ποταμό Οφάντο κοντά στην περιοχή των Καννών, εκεί όπου ο Αννίβας είχε εξοντώσει τους Ρωμαίους το 216 π.Χ. Δεν είναι γνωστές οι λεπτομέρειες που αφορούν τη διεξαγωγή της μάχης… Ωστόσο γνωρίζουμε ότι ο στρατός Λομβαρδών και Νορμανδών αφανίστηκε κυριολεκτικά.

Ο Νορμανδός αρχηγός Γκιλβέρτος σκοτώθηκε μαζί με τους περισσότερους άνδρες, εκ των οποίων μόνο 10 ιππότες γλίτωσαν. Αμέσως μετά τη νίκη του ο Βοϊωνάννης έκτισε ένα πολύ ισχυρό φρούριο στα περάσματα των Απεννίνων εξασφαλίζοντας την πεδιάδα της Απουλίας.

Κατόπιν ο Βοϊώαννης κατέλαβε το κάστρο του γαμβρού και συμμάχου του Μέλη Ντάτο στο Γκαριλιάνο. Ο Ντάτο δέθηκε μέσα σε ένα σακί και ρίχτηκε στη θάλασσα. Ο πάπας Βενέδικτος Η’ ζήτησε τότε βοήθεια από τον Γερμανό αυτοκράτορα Ερρίκο Β. Ο αυτοκράτορας δέχτηκε αλλά άργησε να κινηθεί. Ο Μέλης που κατάφερε να ξεφύγει και να καταφύγει στη αυλή του Γερμανού ηγεμόνα πέθανε εκεί το 1020.

Οι Γερμανοί επιτέθηκαν τελικά στις βυζαντινές κτήσεις αλλά αποκρούστηκαν. Ο Βοϊωάννης διοίκησε άριστα τις βυζαντινές κτήσεις στην Ιταλία μέχρι την απομάκρυνσή του το 1027, δύο χρόνια μετά τον θάνατο του μεγάλου αυτοκράτορα Βασιλείου Β’. Οι διάδοχοί του δεν ήταν ισάξιοί του και σύντομα η βυζαντινή παρουσία στην Ιταλία περιορίστηκε.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο πάπας Βενέδικτος ήταν αυτός που είχε στέψει αυτοκράτορα τον Ερρίκο και αυτός που επισήμως πρόσθεσε το Φιλιόκβε (η εκπόρευση, κατ΄αυτούς του Αγίου Πνεύματος και εκ του Υιού – Filioque) στο Σύμβολο της Πίστης των Ρωμαιοκαθολικών μετά από απαίτηση του Γερμανού αυτοκράτορα.