Η επέλαση στη Ροκίτνα: Μια απίστευτη ιστορία θάρρους (vid.)

Κάποιοι λαοί έχουν μια ιδιαίτερη πολεμική παράδοση περιφρόνησης του θανάτου. Ένας από αυτούς είναι και ο Πολωνικός λαός που –βίοι παράλληλοι με τον Ελληνικό– υπήρξε για αιώνες σκλάβος σε τρεις αφεντάδες (Γερμανούς, Αυστριακούς και κυρίως Ρώσους). Όταν ξέσπασε ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος το μεγαλύτερο μέρος της Πολωνίας αποτελούσε τμήμα της τσαρικής αυτοκρατορίας.

Πολιτικότερα των Ρώσων σκεπτόμενοι, οι Αυστριακοί υποσχέθηκαν εθνική ανεξαρτησία στους Πολωνούς αν πολεμούσαν στο πλευρό τους. Έτσι πολλοί Πολωνοί – υπήκοοι του Ρώσου τσάρου επισήμως – κατατάχθηκαν εθελοντικά στον αυστριακό (αυστροουγγρικό) στρατό και συγκρότησαν τις Πολωνικές Λεγεώνες σε ανάμνηση των μονάδων που είχαν συγκροτήσει οι πρόγονοί τους για χάρη του Ναπολέοντα ο οποίος επίσης είχε τους υποσχεθεί ελευθερία.

Την Άνοιξη του 1915 η 2η Πολωνική Ταξιαρχία στάλθηκε στη Βουκοβίνα. Το πολωνικό πεζικό και το πυροβολικό αναπτύχθηκαν στα χαρακώματα απέναντι στους Ρώσους. Την ίδια ώρα η 2η και η 3η Ίλη ιππικού της Ταξιαρχίας ενώθηκαν και συγκρότησαν το 2ο Σύνταγμα Πολωνών Ουλάνων. Επικεφαλής τέθηκε ο ίλαρχος Ζμπίγκνιου Ντούνιν-Βάζοβιτς, ένας γενναίος αξιωματικός και φανατικός υπέρμαχος της πολωνικής ανεξαρτησίας.

Στις 12 Ιουνίου 1915 η αυστριακή διοίκηση διέταξε την εκτέλεση συνδυασμένης επίθεση κατά απέναντι ρωσικών θέσεων. Την κυρίως επίθεση θα εκτελούσε το αυστριακό πεζικό. Η επίθεση πάντως απέτυχε και την επομένη οι Ρώσοι αντεπιτέθηκαν. Το απόγευμα της επομένης 13ης Ιουνίου οι Ρώσοι κινήθηκαν με την σειρά τους κατά των εχθρών στην περιοχή της Ροκίτνα. Αμέσως η αυστριακή διοίκηση διέταξε τον Βάζοβιτς να επιτεθεί με τους ιππείς του καλύπτοντας το αριστερό πλευρό του αυστριακού πεζικού που εκτελούσε αντεπίθεση.

Ο Βάζοβιτς ανέλαβε την απέλπιδα επιχείρηση με την 2η μόνο ίλη, τιθέμενος ο ίδιος επικεφαλής της. Συνολικά θα εξορμούσαν 73 μόλις Πολωνοί ιππείς. Η 2η Ίλη αναπτύχθηκε σε δύο γραμμές και με το σύνθημα «Ζήτω η Πολωνία» εξόρμησε υπό τον ήχο της σάλπιγγας, με την σημαία να κυματίζει. Οι Πολωνοί ιππείς ξεκίνησαν την κίνησή τους με ελαφρύ τροχασμό, συνέχισαν με τροχασμό και όταν άρχισαν να δέχονται τα ρωσικά πυρά ξέσπασαν σε ξέφρενο καλπασμό με τις σπάθες στα χέρια.

Μέσα σε 15 λεπτά οι Πολωνοί είχαν διασπάσει τρεις γραμμές ρωσικών χαρακωμάτων σπαθίζοντας ή πυροβολώντας όποιον έβρισκαν μπροστά τους φτάνοντας μέχρι τη γραμμή του ρωσικού πυροβολικού! Ωστόσο το κόστος ήταν βαρύ.Από τους επιτιθέμενους 17 σκοτώθηκαν και 30 τραυματίσθηκαν – οκτώ από τους τραυματίες αιχμαλωτίσθηκαν. Η επέλαση των λιγοστών Πολωνών προκάλεσε πανικό στους Ρώσους, τον οποίο όμως δεν εκμεταλλεύτηκε το αυστριακό πεζικό. Έτσι η θυσία των Πολωνών ιππέων δεν είχε ουσιαστικό αντίκρισμα.

Ωστόσο η ηρωική τους επέλαση προσέθεσε έναν ακόμα θρύλο στην στρατιωτική ιστορία και το τραγούδι που γράφτηκε για τους ήρωες της Ροκίτνια το τραγουδούσαν οι ήρωες Πολωνοί του Μόντε Κασίνο στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι νεκροί Πολωνοί, μεταξύ τους ο Βάζοβιτς, ο διοικητής της Ίλης Κιζιελνίτσκι και ο ανθιπύλαρχος Βλόντεκ, ενταφιαστήκαν στην περιοχής η οποία μετά τον Α’ Παγκόσμιο δόθηκε στη Ρουμανία. Το 1923 οι σοροί επεστράφησαν στην Πολωνία και ενταφιάσθηκαν στην Κρακοβία. Μετά την μάχη οι επιζώντες συνέθεσαν το «τραγούδι της Ίλης του Βάζοβιτς». Η επέλαση της Ροκίτνα αναγράφεται στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη στη Βαρσοβία.Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά την Συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ η 2η Πολωνική Ταξιαρχία στασίασε και πολέμησε κατά των Αυστριακών και των Γερμανών αφού μόνος στόχος των ανδρών της ήταν η απελευθέρωση της σκλαβωμένης τους πατρίδας.