Η συνεργασία Ρωσίας-Τουρκίας στον χρόνο
25/10/2025
Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση (1917), η Ρωσία “αποσύρθηκε” από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και σταμάτησε τις εχθροπραξίες εναντίον της οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ μπολσεβίκων και Τούρκων εθνικιστών (κεμαλικών) ξεκίνησαν τον Αύγουστο του 1920. Στις 19 Νοεμβρίου 1920, με τη Συνθήκη του Alexandropol, οι δυο πλευρές μοίραζαν την Αρμενία και αποκτούσαν κοινά σύνορα. Στα τέλη Ιουλίου 1920, είχε αρχίσει η αποστολή όπλων και χρυσού σε πολύ μεγάλες ποσότητες από τους Σοβιετικούς προς τον Κεμάλ (M. Llewellyn-Smith, σελ. 297). Πρώτη αποστολή, όπως γράφει ο αείμνηστος Νεοκλής Σαρρής, έγινε με τον Χαλίλ Πασά που μετέφερε στους κεμαλικούς χρυσό αξίας 100.000 οθωμανικών λιρών.
Τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, ο Γιουσούφ Κεμάλ (Τεγκισρέκ) παρέδωσε στον Κεμάλ 1.000.000 χρυσά ρούβλια. Στις 16 Μαρτίου 1921, στη Μόσχα, υπογράφτηκε ανάμεσα στη Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας (Grand National Assembly of Turkey) και τη Ρωσική Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία (Russian Soviet Federative Socialist Republic – SFSR) η λεγόμενη “Συνθήκη της Μόσχας” (Treaty of Moscow) ή Συνθήκη Αδελφοσύνης (Treaty of Brotherhood). Επικεφαλής της SFSR ήταν ο Βλαντιμίρ Λένιν και επικεφαλής της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας ήταν ο Κεμάλ Ατατούρκ.
Οι μπολσεβίκοι αναγνώρισαν την εθνικιστική ηγεσία υπό τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας, το 1923 ανακήρυξε τη Δημοκρατία της Τουρκίας. Ο Λένιν υπήρξε ένας πολύτιμος σύμμαχος του τουρκικού εθνικιστικού κινήματος και γι αυτό οι νικητές τους τίμησαν με την συμπερίληψη στο Μνημείο Ανεξαρτησίας της Πλατείας Ταξίμ, στο κέντρο της Κωνσταντινούπολης, των δύο σοβιετικών συμμάχων τους, Φρούνζε και Βοροσίλοφ. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Τίτο ίδρυσε την Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας με πρωτεύουσα τα Σκόπια, δίνοντάς της ισότιμο καθεστώς με τις υπόλοιπες ομοσπονδιακές δημοκρατίες.
Το 1829 στη Ρωσία πέρασε το μεγαλύτερο τμήμα των ανατολικών ακτών της Μαύρης θάλασσας μαζί με τις πόλεις Ανάπα και Σουχούμ, καθώς και το Δέλτα του Δούναβη. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία αναγνώρισε τη ρωσική επικυριαρχία στη Γεωργία και σε περιοχές της σύγχρονης Αρμενίας, κι επίσης παραχώρησε αυτονομία στη Σερβία. Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, οι σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας βελτιώθηκαν σημαντικά και οι δύο χώρες ανέπτυξαν έντονες εμπορικές σχέσεις, ενώ πολλές τουρκικές εταιρείες άρχισαν να δραστηριοποιούνται στη Ρωσία. Στη δεκαετία του 1990, η Τουρκία έγινε ο κορυφαίος ξένος προορισμός για τους Ρώσους τουρίστες.
Ένας αξιόπιστος και δοκιμασμένος στο χρόνο εταίρος της Ρωσίας και η ενεργειακή συνεργασία ανάμεσα στις δύο χώρες είναι “στρατηγική”, δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, στον Τούρκο ομόλογό του, Ταγίπ Ερντογάν, στη διάρκεια της συνάντησης των δύο προέδρων στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του Οργανισμού Συνεργασίας της Σανγκάης, που διεξάγεται στην Τιαντζίν της Κίνας. Αναφέρθηκε και στις παραδόσεις φυσικού αερίου στην Τουρκία μέσω των αγωγών Blue Stream και Turkish Stream, που, όπως σημείωσε, παραμένουν αδιάκοπες και τόνισε ότι η Ρωσία εξακολουθεί να είναι ένας από τους βασικούς προμηθευτές της Τουρκίας





