Ιρανικά F-5 κατά ιρακινών MiG-21… Μάχη στον αέρα τη δεκαετία του 80′

Έχουν υπάρξει πάμπολλες συζητήσεις σχετικά με την υπεροχή του F-5 έναντι του MiG-21Fishbed και το αντίστροφο. Χιλιάδες από αυτά τα φτηνά, ελαφρά μαχητικά κατασκευάστηκαν και υπηρέτησαν σε περισσότερες από 60 αεροπορίες σε όλο τον κόσμο. Η πρώτη σύγκρουση των δύο τύπων σημειώθηκε το 1977 στον πόλεμο Αιθιοπίας – Σομαλίας όταν τα αιθιοπικά F-5E κατέρριψαν εννέα σομαλικά MiG-21και δύο MiG-17 χωρίς δικές τους απώλειες.

Τρία χρόνια αργότερα οι δύο τύποι έμελλε και πάλι να βρεθούν αντιμέτωποι. Η ιρανική αεροπορία μετά τη διαβόητη «ισλαμική επανάσταση» έχασε τα 2/3 των πιλότων της λόγω διώξεων του νέου καθεστώτος. Δεκάδες πιλότοι εκτελέστηκαν, φυλακίστηκαν ή αποστρατεύτηκαν, οι πιο τυχεροί. Όταν το Ιράκ εισέβαλε στο ιρανικό έδαφος στις 22 Σεπτεμβρίου 1980 η ιρανική αεροπορία ήταν σκιά του παλιού καλού εαυτού της. Αυτός άλλωστε ήταν και ένας από τους λόγους που ο Σαντάμ Χουσεΐν πίστευε σε μια γρήγορη νίκη.

Η ιρανική αεροπορία διέθετε πέντε μοίρες εξοπλισμένες με συνολικά 115 F-5E/F μια μοίρα με αναγνωριστικά RF-5A. Το αεροσκάφος ήταν εξοπλισμένο με δύο πυροβόλα των 20mm. Επίσης μπορούσε να φέρει πυραύλους αέρος-αέρος AIM-9 Sidewinder και βόμβες. Από την άλλη πλευρά η ιρακινή αεροπορία διέθετε εννέα μοίρες με αεροσκάφη MiG-21 τα οποία αποτελούσαν τη ραχοκοκαλιά της. Τα καλύτερα από αυτά ήταν MiG-21 bis. Ήταν δε εξοπλισμένα με σοβιετικούς πυραύλους αέρος-αέρος AA-2C Advanced Atoll και AA-8 Aphid. Μερικά είχαν τροποποιηθεί να μεταφέρουν γαλλικούς πυραύλους R.500 Magic .

Το επίπεδο εκπαίδευσης των πιλότων των δύο αντιπάλων αεροποριών διέφερε πριν την «ισλαμική επανάσταση». Οι Ιρανοί χειριστές ήταν εκπαιδευμένοι βάσει των δυτικών προτύπων αντίθετα με τους Ιρακινούς που ακολουθούσαν σοβιετικές πρακτικές. Σταδιακά όμως και οι Ιρακινοί ανέπτυξαν δικό τους δόγμα σε συνεργασία με Γάλλους και Ινδούς.

Σύγκρουση στους αιθέρες

Η πρώτη εμπλοκή των δύο τύπων συνέβη στις 24 Σεπτεμβρίου 1980. Δύο ιρακινά MiG-21 εντόπισαν τέσσερα ιρανικά F-5E φορτωμένα με βόμβες Mk.82 που είχαν στόχο ιρακινή αεροπορική βάση. Οι Ιρακινοί εξαπέλυσαν πυραύλους εναντίον τους αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Ο Ιρανός σμηναγός Σαρίφ Ραάντ απάντησε με έναν Sidewinder πλήττοντας ένα ιρακινό αεροσκάφος. Στις 26 Σεπτεμβρίου δύο F-5E αναχαιτίστηκαν από δύο MiG-21 με αποτέλεσμα την κατάρριψη ενός ιρανικού. Στις 14 Νοεμβρίου ιρανικό MiG κατέρριψε ένα F-5E με πύραυλο Magic. Νέα σύγκρουση μεταξύ των δύο τύπων σημειώθηκε στις 26 Σεπτεμβρίου. Στην περίπτωση αυτή χάθηκαν δύο F-5E και δύο MiG-21. Δύο αεροσκάφη συγκρούστηκαν στον αέρα.

“Κοίταξα αριστερά και είδα ένα MiG. Άφησα τις βόμβες μου, πέταξα χαμηλά και μετά εκτέλεσα μια πολύ κλειστή στροφή για να αποφύγω τον εγκλωβισμό. Ο Ιρακινός πιλότος έκανε το λάθος να μειώσει την ταχύτητά του, αλλά και εγώ έκανα το λάθος να εκτοξεύσω έναν Sidewinder νωρίς, πριν λοκάρει (κλειδώσει) στον στόχο. “Κατόπιν όμως έβαλλα εναντίον του με τα πυροβόλα από κοντά. Η πτέρυγα του αεροσκάφους του άγγιξε το έδαφος και το αεροσκάφος ανατινάχθηκε“, ανέφερε ο Ιρανός σμηναγός Σαρίφ Ραάντ.

Στα τέλη του 1980 πάντως κατέστη φανερό πως αμφότεροι οι τύποι ήταν παρωχημένοι καθώς δεν διέθεταν προηγμένα ηλεκτρονικά συστήματα και αντίμετρα. Έτσι οι δύο αντίπαλοι τύποι περιορίστηκαν σταδιακά σε δευτερεύοντες ρόλους. Η τελευταία μεταξύ τους αερομαχία σημειώθηκε στις 13 Νοεμβρίου 1983 όταν ένα ιρανικό F-5 κατέρριψε ιρακινό MiG-21. Η κατάρριψη αυτή «ισοφάρισε» το σκορ μεταξύ των δύο τύπων. Τέσσερα F-5 καταρρίφθηκαν και τέσσερα MiG-21.