Το Βυζάντιο εξοντώνει μια ολόκληρη γερμανική στρατιά

To 554 μ.Χ. ένας στρατός 75.000 Φράγκων, Αλαμανών, Θουρίγγιων και άλλων Γερμανών, υπό τους δούκες Λοθάριο και Βουτελίνο, διέσχισαν τον Πάδο και κινήθηκαν προς την κάτω Ιταλία. Ο στρατηγός Ναρσής, ο αντιβασιλιάς της Ιταλίας, στο άκουσμα της είδησης της φραγκικής εισβολής κινήθηκε ταχύτατα, επικεφαλής ισχυρών δυνάμεων, προς την περιοχή.

Ο χειμώνας όμως του 554 μ.Χ. αποδείχθηκε ιδιαίτερα δριμύς. Έτσι οι επιχειρήσεις διακόπηκαν και οι δύο στρατοί διαχείμασαν στις περιοχές που κατείχαν. Την άνοιξη του 555 μ.Χ. οι επιχειρήσεις επαναλήφθηκαν. Οι Φράγκοι χώρισαν τις δυνάμεις τους. Οι δυνάμεις του Λοθάριου κινήθηκαν προς Βορρά, προσπαθώντας να γυρίσουν στην πατρίδα τους, αφού μαστίζονταν από επιδημική ασθένεια και οι δυνάμεις του Βουτελίνου, ευρισκόμενες σε καλύτερη κατάσταση, κινήθηκαν νότια για να κατακτήσουν την Ιταλία.

Η εμπροσθοφυλακή της στρατιάς του Λοθάριου έπεσε τελικά σε βυζαντινή ενέδρα και διαλύθηκε. Ελάχιστα μόνο υπολείμματα της στρατιάς αυτής έφτασαν στις φραγκικές χώρες. Ο ίδιος ο Λοθάριος πέθανε από ασθένεια. Ο Βουτελίνος όμως συνέχισε την πορεία του επί ιταλικού εδάφους. Τελικά οι δύο στρατοί συναντήθηκαν στην περιοχή της Καμπανίας κοντά στην πόλη Καπύη (σημερινή Κάπουα), στην τοποθεσία Κασίλινουμ, στο Βολτούρνο.

H μάχη στην Καπύη

Ο Βουτελίνος επιθυμούσε να επισπεύσει τη σύγκρουση γιατί και ο δικός του στρατός μαστίζονταν τώρα από επιδημία. Υπερείχε άλλωστε και αριθμητικά. Σύμφωνα με τον ιστορικό Αγαθία τον Σχολαστικό, ο φράγκικος στρατός διέθετε περί τους 30.000 άνδρες, πεζούς στη συντριπτική τους πλειοψηφία. Απέναντί τους ο Ναρσής δεν διέθετε περισσότερους από 18.000 στρατιώτες. Ο Βουτελίνος έταξε τους άνδρες του σε τρεις τεράστιες σφήνες, με μεγάλο βάθος. Πρόθεση του ήταν να διασπάσει το βυζαντινό κέντρο. Για να αντιμετωπίσει αυτή την απειλή ο Ναρσής σχημάτισε το κέντρο του από τμήματα βαρέως πεζικού, με βαριά θωρακισμένους πεζούς (Προμάχους) στην πρώτη γραμμή.

Η βυζαντινή φάλαγγα ήταν ενισχυμένη στα άκρα της, όπως περίπου η αθηναϊκή οπλιτική φάλαγγα στη μάχη του Μαραθώνα. Πίσω από το βαρύ πεζικό τάχθηκαν σώματα τοξοτών για να υποστηρίζουν το βαρύ πεζικό με υπερκείμενες βολές. Πίσω από το πεζικό τάχθηκε ένα τμήμα ιππικού. Άλλοι 3.000 ιππείς τάχθηκαν στο δεξιό, με επικεφαλής τον ίδιο τον Ναρσή. Στο αριστερό τάχθηκαν 1.500 ιππείς. Άλλοι 2.000 ιππείς τάχθηκαν σε ενέδρα, πίσω από το δεξιό πλευρό των Φράγκων, καλυμμένοι από ένα δάσος.

Η μάχη άρχισε με ορμητική επίθεση του φραγκικού πεζικού κατά του βυζαντινού κέντρου. Οι βάρβαροι κατόρθωσαν να επιτύχουν ρήγμα στο βυζαντινό μέτωπο. Την κατάλληλη στιγμή, όμως, εμπλοκή των εφεδρειών έφραξε το ρήγμα. Ακολούθησε γενική αντεπίθεση του βυζαντινού ιππικού. Οι Φράγκοι σχεδόν περικυκλώθηκαν και κυριολεκτικά αφανίστηκαν. Οι πηγές αναφέρουν ότι από τους 30.000 άνδρες του Βουτελίνου μόνο πέντε επέστρεψαν στην πατρίδα τους. Η νίκη του Ναρσή ήταν συντριπτική.