Λουδοβίκος ο “τουρκοφάγος” – Χιλιάδες νεκροί Οθωμανοί στον ποταμό

Μετά την ήττα τους στη Βιέννη, το 1683, οι Τούρκοι δέχτηκαν την αντεπίθεση των Αυστριακών υποχωρώντας στην σημερινή Σερβία. Μετά την κατάκτηση και του Βελιγραδίου από τους Αυτοκρατορικούς (ο στρατός της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους, με επικεφαλής τον Αψβούργο ηγεμόνα της Αυστρίας), οι Τούρκοι κατέστησαν τη Νις κύρια βάση επιχειρήσεών τους. Η Νις δεν ήταν καλά οχυρωμένη. Οι Τούρκοι είχαν φτιάξει έναν χωμάτινο περίβολο ενισχυμένο με ξύλινο τείχος και πασσάλους.

Ενώπιον του περιβόλου υπήρχε τάφρος. Παρόλα αυτά μετά τις συνεχείς τους ήττες οι Τούρκοι δεν σκέφτονταν καν να δοκιμάσουν την τύχη τους μαχόμενοι σε ανοικτό πεδίο παρά το γεγονός ότι οι δυνάμεις τους υπερτερούσαν δραματικά, αριθμητικά, των αντιπάλων. Μετά την ήττα τους στη Μπατότσινα ο οθωμανικός στρατός έλαβε θέση στην Νις και στους γύρω λόφους όπου και οχυρώθηκε. Δεν είναι ξεκάθαρο το πόσους άνδρες η τουρκική στρατιά αριθμούσε. Οι πηγές αναφέρουν πως οι Τούρκοι διέθεταν τουλάχιστον 40.000 άνδρες, ενώ κάποιες κάνουν λόγο έως και για 70.000 άνδρες.
Από την άλλη πλευρά οι Αυτοκρατορικοί, Αυστριακοί και Γερμανοί, διέθεταν μόλις 16.000 πολεμιστές.

Ο στρατός τους όμως είχε την τύχη να διοικείται από τον δεύτερο καλύτερο, μετά τον πρίγκιπα Ευγένιο της Σαβοΐας, αυτοκρατορικό στρατηγό, τον εκλέκτορα του Μπαντεν (Βάδη) Λουδοβίκο, γνωστό και ως «Türkenlouis» (ο Λουδοβίκος των Τούρκων, κατ’ απόδοση ο «τουρκοφάγος», θα λέγαμε). Ο Λουδοβίκος πολεμούσε κατά των Τούρκων από την εφηβεία του σχεδόν, υπό τις διαταγές του μεγάλου αυτοκρατορικού στρατηγού Μοντεκουκόλι. Διέπρεψε στις μάχες για την σωτηρία της Βιέννης και στην συνέχεια στην αντεπίθεση κατά των Τούρκων στην Ουγγαρία και στην Σερβία.

Εν αναμονή των «απίστων»…

Οι Τούρκοι είχαν, όπως αναφέρθηκε, οχυρωθεί γύρω από τη Νις. Είχαν δημιουργήσει μια γραμμή οχυρωμάτων στην όχθη του ποταμού Νίσαβα και στο χωριό Παντελέι, προάστιο της Νις σήμερα, έως το Βίνικ, βορειοανατολικά της πόλης. Ο επικεφαλής τους σερασκέρης (αρχιστράτηγος) Ρέτζεπ Αράπ πασάς έλαβε θέσεις στο κέντρο της τοποθεσίας μαζί με στρατεύματα από την Αίγυπτο και το Χαλέπι, γενίτσαρους και πολλά πυροβόλα. Στο δεξιό τάχθηκαν οι δυνάμεις του μπεϊλέρμπεη της Ρούμελης Μουσταφά Ζουρναπά πασά, ενώ το τουρκικό αριστερό πλευρό κάλυπτε ο μπεϊλέρμπεης της Ανατολίας με 15.000 Αρναούτηδες. Τη γραμμή του Νίσαβα κάλυπταν Τάταροι ιππείς.

Η μικρή αυτοκρατορική στρατιά του Λουδοβίκου του Μπάντεν πέρασε τον ποταμό Μοράβα στις 16 Σεπτεμβρίου 1689 και χωρίς αντίσταση βάδισε προς τη Νις. Στις 22 Σεπτεμβρίου έφτασε στο χωριό Τοπόλνιτσα σε απόσταση βολής βαρέως πυροβόλου από την τουρκική τοποθεσία. Την επομένη οι Αυτοκρατορικοί πλησίασαν στην όχθη του Νίσαβα όπου δέχτηκαν επίθεση του τουρκικού ιππικού την οποία όμως απέκρουσαν ενώ οι αιχμάλωτοι Τούρκοι αποδείχθηκαν ιδιαίτερα χρήσιμοι… Βάσει των πληροφοριών ενός αιχμαλώτου ο Λουδοβίκος αποφάσισε να επιτεθεί με το σύνολο των δυνάμεών του στο Βίνικ, αφήνοντας ουσιαστικά τα πλευρά του στρατού του ακάλυπτα, υπολογίζοντας στο χαμηλό τουρκικό ηθικό. Αν ο ελιγμός του απέδιδε η τουρκική στρατιά θα αποκόπτονταν και θα αφανιζόταν.

Έφοδος δικεφάλων…

Την 24ης Σεπτεμβρίου 1689 ο αυτοκρατορικός στρατός με τις σημαίες με τους δικέφαλους αετούς να ανεμίζουν και τα τύμπανα να δίνουν τον ρυθμό. Μετά από κανονιοβολισμό και μερικές αψιμαχίες οι Αυτοκρατορικοί εφόρμησαν με πρώτη την αριστερή τους πτέρυγα υπό τον γενναίο στρατηγό Γκούιντο Στάρεμπεργκ. Οι εκεί δυνάμεις του Μαχμούτ πασά δεν άντεξαν στη θέα του συντεταγμένου εχθρού και το έβαλαν στα πόδια πριν την επαφή. Μόλις 2-3.000 πιο ψυχωμένοι Τούρκοι παρέμειναν στις θέσεις τους αλλά δεν ήταν αρκετοί… Στο αυτοκρατορικό δεξιό που διοικούσε ο επίσης άξιος στρατηγός Αινεία Πικολόμινι, οι Τούρκοι επιτέθηκαν με το ιππικό τους. Το βάρος της επίθεσης δέχτηκαν το σύνταγμα θωρακοφόρων του Χόλσταϊν και ένα σύνταγμα ουσάρων.

Οι Θωρακοφόροι άφησαν τους Τούρκους να πλησιάσουν και κατόπιν άδειασαν τις πιστόλες και τα βραχύκαννα μουσκέτα τους πάνω στην τουρκική μάζα. Αποδιοργανωμένοι από τις απώλειες, οι Τούρκοι ιππείς δεν άντεξαν στην άμεση αντεπίθεση του χριστιανικού ιππικού και υποχώρησαν. Μόνο τα πυρά του τουρκικού πεζικού τους έσωσαν από πλήρη διάλυση καθώς σταμάτησαν τους χριστιανούς ιππείς. Την ίδια ώρα μια αυτοκρατορική ταξιαρχία πεζικού υπό τον στρατηγό Χάιστερ εφόρμησε με έξι τάγματα κατά των Τούρκων συντρίβοντας τους γενίτσαρους. Ήταν το τελικό χτύπημα. Οι Τούρκοι πανικόβλητοι άρχισαν να φεύγουν προσπαθώντας περάσουν μια γέφυρα του Νίσαβα.

Εκεί τουλάχιστον 5.000 πνίγηκαν προσπαθώντας να περάσουν. Τουλάχιστον άλλοι τόσοι Τούρκοι σφαγιάστηκαν ανηλεώς από τους Αυτοκρατορικούς. Οι νεκροί Τούρκοι ξεπέρασαν τους 10.000 άνδρες, ενώ 30 πυροβόλα και εκατοντάδες άμαξες με χρήματα, τρόφιμα και πυρομαχικά έπεσαν στα χέρια των νικητών. Οι απώλειες των νικητών είναι επίσης ενδεικτικές της εξέλιξης της μάχης. Μόλις 300 Αυτοκρατορικοί στρατιώτες σκοτώθηκαν ή τραυματίσθηκαν στην μάχη… Ήταν μια σύγκρουση αφανισμού. Ο σερασκέρης ήταν επίσης μεταξύ των νεκρών καθώς πλήρωσε με το κεφάλι του την επαίσχυντη ήττα.