Μάχη με ένα κύμα χάλυβα… Το γαλλικό ιππικό κόντρα στα Πάντσερ

Το 1940 ο γαλλικός στρατός παρέτασσε πέντε Μεραρχίες Ιππικού. Από αυτές οι τέσσερις βρίσκονταν στον τομέα των Αρδεννών όταν οι Γερμανοί επιτέθηκαν στις 10 Μαΐου. Στον εν λόγω τομέα είχαν αναπτυχθεί η γαλλική 2η Στρατιά του στρατηγού Huntziger και η 9η Στρατιά του στρατηγού Κορά. Η πρώτη διέθετε την 2η και την 5η Ελαφρά Μεραρχία Ιππικού (ΕΜΙ), όπως ήταν η επίσημη ονομασία τους και η δεύτερη την 1η και 4η ΕΜΙ.

Αποστολή του γαλλικού ιππικού ήταν η ανάπτυξη στο δύσβατο έδαφος της περιοχής των Αρδεννών και η συγκράτηση των γερμανικών πρώτων κλιμακίων μέχρι οι δύο οικείες στρατιές αναπτυχθούν στο καθορισμένο έδαφος καλύπτοντας την κίνηση των φίλιων στρατιών που θα εισέρχονταν βαθιά στο βελγικό έδαφος. Στόχος τους ήταν να καθυστερήσουν του Γερμανούς για 4 ημέρες.

Την 10η Μαΐου οι τέσσερις ΕΜΙ κινήθηκαν εμπρός προς εκπλήρωση της αποστολής τους. Η γαλλική διοίκηση πίστευε πως οι δυνάμεις των τεσσάρων ΕΜΙ ήταν υπεραρκετές για να κρατήσουν τα γερμανικά πρώτα επιθετικά κλιμάκια. Ουδείς Γάλλος στρατηγός πίστευε πως οι ΕΜΙ θα βρίσκονταν απέναντι σε έναν ποταμό χάλυβα. Μαζί με την 1η και 4η ΕΜΙ ενεργούσε και η 3η Ταξιαρχία Σπαχήδων (δύο συντάγματα Μαροκινών και Αλγερινών ιππέων). Η δύναμη αυτή κινήθηκε χωρίς να συναντήσει εχθρούς.

Ωστόσο η 2η και η 5η ΕΜΙ κατά την κίνησή τους, κυριολεκτικά, επέπεσαν πάνω στο XIX Σώμα Πάντσερ (ΣΣΠα) του στρατηγού Γκουντέριαν. Η 2η ΕΜΙ πιεζόμενη από τα γερμανικά άρματα υποχώρησε στον ποταμό Σεμουά το ίδιο απόγευμα εν μέσω κυμάτων Βέλγων προσφύγων. Η 5η ΕΜΙ βρέθηκε απέναντι σε δύο γερμανικές Μεραρχίες Πάντσερ (ΜΠα) τις οποίες φυσικά δεν μπορούσε να καθυστερήσει.

Την επομένη ήταν πλέον ξεκάθαρο ότι οι Γερμανοί επιχειρούσαν μαζική επίθεση με μάζες αρμάτων μάχης στις κατά τα άλλα «αδιάβατες» Αρδέννες. Η 2η και 5η ΕΜΙ διασπάστηκαν και εγκατέλειψαν την γραμμή του Σεμουά, υφιστάμενες σοβαρές απώλειες. Αποτέλεσμα αυτού ήταν και ο στρατηγός Κορά να διατάξει την υποχώρηση του ιππικού του.

To γαλλικό ιππικό όμως πολέμησε, βάσει των συνθηκών, εξαιρετικά, σε μια σειρά επιβραδυντικών ελιγμών κρατώντας τους Γερμανούς για δύο ημέρες, ενώ υποχωρώντας ανατίναξε και τις γέφυρες επί του ποταμού Μεύση ο ρους του οποίου αποτελούσε την κύρια γραμμή αντίστασης των γαλλικών δυνάμεων στην περιοχή.

Ωστόσο το βράδυ της 12ης Μαΐου το τάγμα μοτοσικλετιστών της 7ης ΜΠα του θυελλώδους στρατηγού Έρβιν Ρόμελ, πέρασε, από ένα αφύλακτο σημείο, τον ποταμό, δημιουργώντας ένα μικρό και εύκολα εξαλείψιμο προγεφύρωμα. Λόγω του κακού συντονισμού και της κακής συνεργασίας αρμάτων και πεζικού η κατά του προγεφυρώματος γαλλική επίθεση που εξαπολύθηκε στις 13 Μαΐου απέτυχε και λόγω της Luftwaffe.

Το απόγευμα της 13ης οι Γερμανοί είχαν ζεύξει τον ποταμό στο σημείο και διοχέτευαν νότια τις δυνάμεις τους. Αλλά και στο Μοντερμέ οι 6η και 8η ΜΠα πέρασαν βιαίως τον ποταμό ανατρέποντας τις γαλλικές αντιστάσεις. Την επομένη ο Γκουντέριαν διέσπασε και την γαλλική τοποθεσία στο Σεντάν. Ήδη το κενό στο γαλλικό μέτωπο εκτεινόταν κατά πολλά χιλιόμετρα.

Οι γαλλικές ΕΜΙ διατήρησαν την συνοχή τους, αλλά εξασθενισμένες ακόμα περισσότερο από τις απώλειες δεν ήταν δυνατόν να σταματήσουν την καταστροφή. Η 5η ΕΜΙ προσπάθησε να κρατήσει την δεύτερη τοποθεσία, επί του ποταμού Μπαρ. Κράτησε ως τις 15 Μαΐου αλλά κατόπιν η τοποθεσία της διασπάστηκε. Οι ΕΜΙ διατάχθηκαν να απαγκιστρωθούν. Αργότερα η 2η και η 5η ΕΜΙ συμμετείχαν ως δύναμη κάλυψης στην ανεπιτυχή βρετανική αντεπίθεση στον Σομ.

Η δεύτερη φάση της μάχης

Μετά την διάσπαση του μετώπου και την περικύκλωση των βόρειων συμμαχικών στρατιών, ο νέος αρχιστράτηγος της Γαλλίας Βεϋγκάν σχημάτισε μέτωπο επί του ποταμού Σομ (δυτικά). Τα υπολείμματα των ΕΜΙ ανασυγκροτήθηκαν και με αυτά σχηματίστηκαν τρεις νέες Ελαφρές Μηχανοκίνητες Μεραρχίες (ΕΜΜ – τεθωρακισμένες κατ’ ουσία). Η 4η ΕΜΙ έγινε 1η ΕΜΜ, η 5η ΕΜΙ έγινε 2η ΕΜΜ, η 3η ΕΜΙ έγινε 6η ΕΜΜ, η 4η ΕΜΙ έγινε 7η ΕΜΜ και η 5η ΕΜΙ έγινε 8η ΕΜΜ.

Ωστόσο οι νέες μεραρχίες μόνο πλήρεις δεν ήταν και αν και πολέμησαν καλά, βάσει των δυνατοτήτων τους στη δεύτερη αυτή φάση της Μάχης της Γαλλίας, δεν άντεξαν στην κρούση των γερμανικών ΜΠα. Ιδιαίτερα διακρίθηκε η 7η ΕΜΜ (πρώην 5η ΕΜΙ) στις μάχες στην περιοχή της Ρετέλ στις 10 και 11 Ιουνίου. Όλα όμως ήταν μάταια. Μετά τις καταστροφικές απώλειες της πρώτης φάσης της μάχης ο γαλλικός στρατός δεν μπορούσε να αντέξει. Ο αγώνας συνεχίστηκε μέχρι τις 25 Ιουνίου. Τότε όλα τελείωσαν.

Οργάνωση των ΕΜΙ

Έκαστη ΕΜΙ παρέτασσε δύο ταξιαρχίες, μια έφιππη με δύο συντάγματα ιππικού – περίπου 1.200 σπάθες συνολικά – και μια ελαφρά μηχανοκίνητη, με ένα σύνταγμα μηχανοκίνητου πεζικού των δύο ταγμάτων (δραγώνοι) και ένα σύνταγμα αναγνώρισης με ελαφρά άρματα και θωρακισμένα οχήματα. Διέθετε ένα σύνταγμα πυροβολικού των δύο μοιρών, μια μεραρχιακή αντιαρματική πυροβολαρχία των 47χλστ. και πυροβολαρχία αντιαεροπορικών των 25χλστ. Διέθετε επίσης λόχο Μηχανικού και Διαβιβάσεων και υπηρεσίες.

Η ταξιαρχία ιππικού παρέτασσε δύο συντάγματα των τεσσάρων ιλών μάχης, ίλης βαρέων όπλων και ίλης διοίκησης, έκαστο. Το σύνταγμα διέθετε 8 πολυβόλα, 4 όλμους των 60 χσλτ. και 4 αντιαρματικά πυροβόλα των 25χλστ. Η ελαφρά μηχανοκίνητη ταξιαρχία διέθετε έναν αντιαρματικό λόχο με 12 πυροβόλα των 25χλστ. το σύνταγμα θωρακισμένων και το σύνταγμα δραγώνων.

Το σύνταγμα θωρακισμένων διέθετε δύο επιλαρχίες, μια με οχήματα Panhard 178 και μια με ελαφρά άρματα H-35, ή AMR-35. Κάθε επιλαρχία διέθετε και ίλη μοτοσικλετιστών. Το σύνταγμα συνολικά διέθετε 34 αρματίδια και θωρακισμένα οχήματα. Το σύνταγμα των δραγώνων διέθετε δύο τάγματα (επισήμως “επιλαρχίες”), με μια ίλη αναγνώρισης, μια ίλη τυφεκιοφόρων και μια ίλη βαρέων όπλων. Η ίλη αναγνώρισης διέθετε 5 αρματίδια AMR-33 και δύο ουλαμούς μοτοσικλετιστών. Συνολικά έκαστο τάγμα δραγώνων διέθετε, 12 πολυβόλα, 26 οπλοπολυβόλα, 24 βομβιδοβόλα τυφέκια, έναν όλμο των 60 χλστ. τέσσερις όλμους των 81 χλστ. και τέσσερα αντιαρματικά πυροβόλα των 25 χσλτ.

Το σύνταγμα πυροβολικού διέθετε μια μοίρα πυροβόλων των 75χλστ. και μια οβιδοβόλων των 105χλστ. Θεωρητικά κάθε ΕΜΙ θα υποστηριζόταν μια μια “οργανική” μοίρα αεροσκαφών στρατιωτικής συνεργασίας. Η 1η, 2η και 5η ΕΜΙ είχαν προικοδοτηθεί σχετικά αλλά σύντομα, στο χάος που επικράτησε, όλα έπαψαν να λειτουργούν. Είναι εμφανές ότι από έναν σχηματισμό με το ισοδύναμο τριών ταγμάτων πεζικού και μιας επιλαρχίας ελαφρών αρμάτων η διοίκηση δεν έπρεπε να περιμένει πολλά. Αυτές οι ελαφρές, κυριολεκτικά, μεραρχίες βρέθηκαν απέναντι σε εκατοντάδες γερμανικά πάντσερ, και μοιραία υπέκυψαν.