Μπίλα Τσέρκα: Η σφαγή γυναικόπαιδων από τους Ναζί στην Ουκρανία

Η Μπίλα Τσέρκα είναι πόλη της κεντρικής Ουκρανίας. Τον Αύγουστο του 1941, έχοντας εξοντώσει τις σοβιετικές δυνάμεις στην περιοχή, οι Γερμανοί έστειλαν τους εκτελεστές των Einsatzgruppen των SS στην Ουκρανία. Στη Μπίλα Τσέρκα ζούσαν πολλοί Εβραίοι. Τα SS με την σύμφωνη γνώμη του διοικητή της 6ης Στρατιάς, στρατάρχη Βάλτερ φον Ράιχεναου, εκτέλεσαν όλους τους ενήλικες Εβραίους και έκλεισαν σε ένα σχολείο 90 παιδιά και μερικές γυναίκες.

Οι Γερμανοί στρατιώτες της 295ης Μεραρχίας Πεζικού (ΜΠ) που φρουρούσαν το σχολείο ακούγοντας τις συνεχείς κραυγές και τα κλάματα των γυναικών και των παιδιών δεν ήξεραν τι να κάνουν και ζήτησαν τη γνώμη των ιερέων των μονάδων τους. Στη 295η Μεραρχία Πεζικού υπηρετούσαν ένας ρωμαιοκαθολικός ιερέας, ο Έρνστ Τέβες και ένας λουθηρανός πάστορας, ο Γκέρχαρντ Βίλτσεκ. Οι δύο πήγαν στο σχολείο όπου αντίκρισαν φρικτές εικόνες, πείνας και φόβου. Οι δύο εισηγήθηκαν στον τοπικό διοικητή του τμήματος της 295ης Μεραρχίας Πεζικού που τα φρουρούσε να ελευθερώσει τα παιδιά. Αυτός όμως αρνήθηκε δηλώνοντας φανατικός αντισημίτης.

Ο Τέβες και ο Βίλτσεκ συνεννοήθηκαν με δύο ακόμα εφημέριους της 295ης Μεραρχίας Πεζικού και επισκέφτηκαν τον αντισυνταγματάρχη Χέλμουτ Γκρόσκουχ, ζητώντας την βοήθειά του προς απελευθέρωση των παιδιών. Ο αντισυνταγματάρχης πράγματι διέταξε να αναβληθεί η δολοφονία των παιδιών, υποχρεώνοντας και τα SS να σεβαστούν τη διαταγή του. Τότε όμως επενέβη ο στρατάρχης φον Ράιχεναου ο οποίος διέταξε τη δολοφονία των παιδιών, παρά τις επιστολές που του έστειλαν οι ιερείς και οι πάστορες.

Ο Ράιχεναου, απαντώντας, δήλωσε πως οι εκτελέσεις αποτελούν «αντίποινα για τις βαρβαρότητες του εχθρού». Ήταν μια πάγια δικαιολογία των Γερμανών για να δολοφονήσουν γενικά αμάχους όπως στην Κάνδανο, το Κοντομάρι και σε άλλα τόσα ελληνικά χωριά. Στη πραγματικότητα η δολοφονία των παιδιών καλυπτόταν από την άρρωστη αντισημιτική πολιτική της χιτλερικής Γερμανίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι τη δολοφονία διέπραξαν Ουκρανοί συνεργάτες των Γερμανών.

Η συγκλονιστική περιγραφή της σφαγής

«Πήγα στο δάσος στις 21 Αυγούστου. Ο στρατός είχε ήδη σκάψει τον τάφο. Τα παιδιά τα έφεραν εκεί. Δεν είχα καμία σχέση με την διαδικασία. Οι Ουκρανοί στέκονταν εκεί τρέμοντας. Τα παιδιά τα κατέβασαν από τα οχήματα. Τα έστησαν μπροστά στον τάφο τα πυροβόλησαν και αυτά έπεσαν μέσα. Οι Ουκρανοί δεν σημάδευαν κάπου συγκεκριμένα. Τα κλάματα και οι θρήνοι ήταν απίστευτοι. Δεν θα το ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου. Δεν μου ήταν εύκολο να το αντέξω.

Συγκεκριμένα θυμάμαι ένα μικρό κοριτσάκι με ξανθά μαλλιά που μου κράτησε το χέρι. Λίγο αργότερα το πυροβόλησαν. Ο τάφος ήταν σκαμμένος κοντά σε ένα δάσος. Οι εκτελέσεις έγιναν το απόγευμα μεταξύ 15.30 και 16.00. Έγιναν μια μέρα μετά τις συζητήσεις με τον διοικητή… Πολλά παιδιά χτυπήθηκαν τέσσερις και πέντε φορές πριν πεθάνουν…», ανέφερε αυτόπτης μάρτυρας μέλος των SS. Όσους θέλαμε να σώσουμε τους σκότωσαν. Λόγω της κίνησής μας απλώς αυτό συνέβη λίγες ημέρες αργότερα, ανέφερε ο ιερέας Τέβες.

Η εν λόγω διαμαρτυρία αποτελεί μια από τις σπάνιες παρόμοιες κινήσεις που σημειώθηκαν στον γερμανικό στρατό κατά τη διάρκεια των φόνων Εβραίων και όχι μόνο στο Ανατολικό Μέτωπο. Πάντως και οι Γερμανοί ιερείς και πάστορες μόνο για τα παιδιά συγκινήθηκαν και διαμαρτυρήθηκαν. Για τους ενήλικες δεν είπαν τίποτα. Μικρή εντύπωση επίσης προκαλεί η ανοικτή παρέμβαση του στρατάρχη φον Ράιχεναου, η οποία τον κατατάσσει στον μακρύ κατάλογο τον εγκληματιών πολέμου.

Ο φον Ράιχεναου ήταν οπαδός της “σκληρής γραμμής” και ενθάρρυνε τους άνδρες του να εγκληματούν. Ο ίδιος δεν αντιμετώπισε τη Δικαιοσύνη, καθώς πέθανε το 1942. Τελικά δεν σκότωναν μόνο τα SS όπως, μετά τον πόλεμο, οι Γερμανοί θέλησαν να διαδώσουν. Όλοι γνώριζαν τι συνέβαινε…