Ο άγνωστος πόλεμος Γαλλίας-Μεξικού για το… δίκιο ενός ζαχαροπλάστη

Ο πόλεμος Γαλλίας-Μεξικού έγινε για το… δίκιο ενός ζαχαροπλάστη. Το 1832 ο Γάλλος ζαχαροπλάστης Ρεμοντέ που ζούσε στο Μεξικό, διαμαρτυρήθηκε με επιστολή του στον ομοεθνή του βασιλιά Λουδοβίκο-Φίλιππο, γράφοντας ότι το κατάστημά του κοντά στην πόλη του Μεξικού, λεηλατήθηκε από Μεξικανούς. Απαιτούσε μάλιστα αποζημίωση 60.000 πέσος.

Και εκείνη η εποχή ήταν μια περίοδος ταραχών στη μεγάλη λατινοαμερικανική χώρα. Συμμορίες δρούσαν ανεξέλεγκτα και η κυβέρνηση δεν ήταν σε θέση να ελέγξει την κατάσταση. Από την άλλη πλευρά το Μεξικό είχε ως κύριους εμπορικούς εταίρους τις ΗΠΑ και τη Βρετανία. Η Γαλλία ήταν εκτός νυμφώνας και επιθυμούσε να εισέλθει…

Όσον αφορά τον Ρεμοντέ, οι μεξικανικές αρχές εκτίμησαν τις ζημιές στο κατάστημά του στα 1.000 πέσος και αρνήθηκαν να του καταβάλουν το τεράστιο ποσό που ζητούσε. Μια αντίστοιχη περίπτωση ήταν η υπόθεση Πατσίφικο για την Ελλάδα, μερικά χρόνια αργότερα.

Οι Γάλλοι δεν άφησαν το όλο θέμα ανεκμετάλλευτο. Μάλιστα πρόσθεσαν αιτιάσεις κατά των Μεξικανών. Έτσι θυμήθηκαν τη λεηλασία γαλλικών καταστημάτων στο Μεξικό το 1828 και την εκτέλεση ενός Γάλλου καταδικασμένου για πειρατεία το 1837. Έτσι το 1838 η γαλλική κυβέρνηση παρουσίασε νέο κοστολόγιο, απαιτώντας το τεράστιο ποσό των τριών εκαταμμορυρίων γαλλικών φράγκων της εποχής (600.000 πέσος) ως αποζημίωση.

Το Μεξικό υπό πολιορκία 

Ο Μεξικανός πρόεδρος Αναστάζιο Μπουσταμάντε φυσικά αρνήθηκε να καταβάλει η χώρα του αυτό το ποσό. Σε απάντηση οι Γάλλοι έστειλαν στο Μεξικό έναν στολίσκο, υπό τον υποναύαρχο Σαρλ Μπουντέν με αποστολή τον αποκλεισμό των μεξικανικών λιμανιών και την κατάληψη της πόλης της Βερακρούς.

Ο στολίσκος του Μπουντέν αποτελείτο από τέσσερις φρεγάτες, δύο κορβέτες, οκτώ πάρωνες και δύο κανονιοφόρους. Οι Γάλλοι επιτέθηκαν στη Βερακρούς και βομβάρδισαν άγρια το εκεί φρούριο από τις 27 Νοεμβρίου 1838, το οποίο και παραδόθηκε. Οι Γάλλοι κατόπιν αποβίβασαν 3.000 άνδρες τους και αφού νίκησαν τους Μεξικανούς κατέλαβαν, στις 5 Δεκεμβρίου, την πόλη. Το Μεξικό κήρυξε επίσημα τον πόλεμο στη Γαλλία, αλλά αυτό ήταν μάλλον μια κίνηση για την τιμή των όπλων και μόνο, αφού τίποτε άλλο, πρακτικά, δεν μπορούσε να πράξει.

Το χειρότερο για τους Μεξικάνους όμως ήταν ο αποκλεισμός. Μεξικάνοι λαθρέμποροι προσπαθούσαν να μεταφέρουν αγαθά μέσω του Τέξας, όμως οι Τεξανοί σιγά-σιγά περιόρισαν τη δράση τους φοβούμενοι γαλλικά αντίποινα, καθώς και οι ΗΠΑ είχαν στείλει ένα πλοίο τους για να ενισχύσει τον γαλλικό αποκλεισμό.

Η γαλλική πολιτική των κανονιοφόρων επανέφερε στο προσκήνιο τον Μεξικανό στρατηγό Αντόνιο Λόπεζ ντε Σάντα Άννα, ο οποίος πολέμησε τους Γάλλους και μάλιστα έχασε το ένα του πόδι από πυρά γαλλικού πυροβόλου. Το γεγονός αυτό τον έφερε σταδιακά στην εξουσία.

Τελικά ο “πόλεμος του ζαχαροπλάστη” έληξε στις 9 Μαρτίου 1839, με βρετανική μεσολάβηση. Οι Γάλλοι κέρδισαν τα 600.000 πέσος που απαιτούσαν, όπως και εμπορικά προνόμια στο Μεξικό. Πάντως οι Μεξικανοί, αν και συμφώνησαν, δεν κατέβαλαν ποτέ το ποσό αυτό. Στη μη καταβολή στηρίχθηκε ο Γάλλος αυτοκράτορας Ναπολέων Γ για να επέμβει πάλι στο Μεξικό το 1861. Η πολιτική των κανονιοφόρων είχε θριαμβεύσει. Οι Γάλλοι είχαν συνολικές απώλειες 32 νεκρούς και 60 τραυματίες. Οι Μεξικανοί είχαν περίπου τριπλάσιες απώλειες.