Ποιός “άτακτος” Ευρωπαίος ηγέτης άνοιξε πρώτος παρτίδες με την Τουρκία

Πως μπήκε άραγε η Τουρκία τόσο έντονα στην “ευρωπαϊκή ζωή”; Πρέπει να πάμε αρκετούς αιώνες πίσω, στην πατρίδα του προέδρου Μακρόν. Ήταν μια μέρα του 1520, όταν σε έναν γαλλικό πύργο, ο βασιλιάς της Γαλλίας Φραγκίσκος εισέβαλε σε ένα από τα δωμάτια και αφού πέταξε με τις κλωτσιές έξω τον σύζυγο μιας αριστοκράτισσας, ανέβηκε στο κρεβάτι και απόλαυσε το υπόλοιπο βράδυ μαζί της. Ο απατημένος σύζυγος δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τον πανίσχυρο ηγεμόνα. Αυτός ήταν ο τρόπος του βασιλιά της Γαλλίας Φραγκίσκου Α’ σε μια εποχή που στη Γαλλία και οι σύζυγοι περνούσαν δύσκολες στιγμές.

Ο Φραγκίσκος ήταν υπόδειγμα αναγεννησιακού μονάρχη. Λάτρευε τους πολέμους, τις τέχνες και τις γυναίκες. Τις τελευταίες τις λάτρευε τόσο πολύ -σε ποσότητα- που κόλλησε την βασίλισσά του με σύφιλη. Πες μου με ποια κοιμήθηκες να σου πω τι κόλλησες. Ήταν ο πρώτος μονάρχης που εγκαινίασε τον τίτλο maitresse-en-titre (βασιλική ερωμένη), θεσμοποιώντας, κατά κάποιο τρόπο, τη γαλαζοαίματη μοιχεία.

Αρκετά χρόνια αργότερα, ο Ερρίκος ο 8ος της Αγγλίας έπρεπε να αποκατασταθεί. Γι’ αυτό λοιπόν οι πρέσβεις του, του έφερναν πορτρέτα γαλαζοαίματων από την υπόλοιπη Ευρώπη. Το ζήτημα είναι ότι αυτό το tinder της εποχής δεν ήταν και τόσο αξιόπιστο. Οι καλλιτέχνες μίκρυναν μύτες, μάζευαν κιλάκια, τόνιζαν γραμμές που δεν υπήρχαν, ώστε οι κυρίες να φαίνονται όμορφες.

Αυτά ο Ερρίκος τα ήξερε. Έκανε λοιπόν μια περίεργη πρόταση στον Γάλλο Φραγκίσκο: «Δεν εμπιστεύομαι κανέναν. Αυτό το ζήτημα είναι πολύ ευαίσθητο για μένα. Επιθυμώ να έχω λίγο χρόνο για να τις δω όλες και να τις γνωρίσω πριν αποφασίσω». Ο Φραγκίσκος, εξοργισμένος απάντησε «Δεν είναι έθιμο της Γαλλίας να στέλνει νεανίδες από οικογένειες ευγενών και πριγκίπων για να περάσουν από επιθεώρηση λες και είναι πόρνες προς πώληση». Κάπως πιο συντηρητικός αυτή τη φορά.

Τα κρεβάτια και οι πόλεμοι

Σε ζητήματα κρεβατιού ο Φραγκίσκος τα πήγαινε καλά, αλλά στην πολιτική έχανε μάχες και πολέμους ώστε κατέληξε να αιχμαλωτιστεί σε αποφασιστική μάχη και να φυλακιστεί από τους αιώνιους εχθρούς τους, τους Αψβούργους. Ο Οίκος των Αψβούργων, που είχε απλώσει τα πλοκάμια του σε Γερμανία, Αυστρία, Ιταλία και Ισπανία, είχε περικυκλώσει ασφυκτικά την Γαλλία του Φραγκίσκου. Ο τελευταίος, δεν είχε ικανούς συμμάχους και μόνη λύση ήταν να αναζητήσει μια εξω-ευρωπαϊκή λύση: μια συμμαχία με τους Οθωμανούς.

Το αχανές και πανίσχυρο οθωμανικό κράτος δεν είχε ενταχθεί ακόμα στο δυτικό σύστημα. Αντίθετα, ήταν ο εξ ανατολών εισβολέας που είχε συσπειρώσει τις δυτικές δυνάμεις. Η απελπισμένη γαλλική διπλωματία θα έσπαζε τα πολιτικά ταμπού της εποχής, εγκαθιστώντας πρέσβη στην Κωνσταντινούπολη, φέρνοντας οθωμανικά στρατεύματα στην ευρωπαϊκή ήπειρο και υπογράφοντας άνευ προηγμένου εμπορικές συμφωνίες.

Με αυτές, οι Γάλλοι κέρδισαν μια σειρά από πολιτικά, θρησκευτικά και οικονομικά προνόμια που δεν διέθετε καμία ευρωπαϊκή δύναμη στο παρελθόν. Οι Γάλλοι διπλωμάτες θα έδιναν τη δυνατότητα στους Γάλλους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας να εμπορεύονται ανεμπόδιστα με τις κτήσεις της αυτοκρατορίας απαλλαγμένοι από την εγχώρια φορολογία και υπαγόμενοι στην εξουσία των προξένων των χωρών τους (ετεροδικία).

Για τα επόμενα 250 περίπου χρόνια η Γαλλία θα μετατρεπόταν σε δύναμη ολκής έχοντας έναν πανίσχυρο σύμμαχο στη Μεσόγειο και την Ανατολική Ευρώπη. Η δε Οθωμανική Αυτοκρατορία θα εμπλεκόταν όλο και περισσότερο στα πλοκάμια της ευρωπαϊκής διπλωματίας. Βέβαια, μακροπρόθεσμα αυτές οι συναλλαγές με την Γαλλία θα ήταν η ταφόπλακα του οθωμανικού οικοδομήματος. Ήταν μια ετεροβαρής συμμαχία…

Ευρωπαίος ηγέτης out of the box

Στην πραγματικότητα ο Φραγκίσκος, στερούμενος στρατιωτικών και πολιτικών ικανοτήτων υιοθέτησε τις τακτικές του στο κρεβάτι. Έπαιξε εκτός πλαισίου, out of the box. Η πολιτική του απόφαση θεωρήθηκε ως μια σκανδαλώδης «άδικη» συμμαχία για την χριστιανική Δύση που ο πολιτικός φιλόσοφος Giovanni Botero χαρακτήρισε ως μια «άθλια, αντιδημοφιλή, διαβολική συμμαχία». Αιώνες αργότερα ο διπλωμάτης Carl Jacob Burckhardt θα χαρακτήριζε την γάλλο-οθωμανική συμμαχία ως «ιερόσυλη ένωση του γαλλικού κρίνου με την οθωμανική ημισέληνο».

Οι Δυτικοί εκτός των άλλων, είχαν μια εμμονή με την φαύλη σεξουαλικότητα της ισλαμικής κοινωνίας. “Κυρίαρχο σύμβολο στους μύθους που έχει εξυφάνει η Δύση για τη φιληδονία των μουσουλμάνων είναι το χαρέμι. Προκατειλημμένη από τις δικές της μορφές απόλυτης μοναρχίας, η Ευρώπη έπλασε ένα μύθο ανατολίτικης τυραννίας, εντοπίζοντας την πεμπτουσία της στο χαρέμι του σουλτάνου. Το οργιαστικό σεξ έγινε συνώνυμο της φαύλης εξουσίας” λέει στο βιβλίο της η Λέσλη Πηρς.

Κάπως έτσι θα αισθάνθηκε ο απατημένος σύζυγος του 1520 για την “ένωση” της γυναίκας του με τον “φαύλο” Φραγκίσκο στα σεντόνια του. Στη δε περίπτωση του Ερρίκου ο Γάλλος βασιλιάς δεν ήθελε να εκπορνεύσει τις Γαλλίδες γαλαζοαίματες. Θεώρησε ότι κάτι τέτοιο «δεν είναι έθιμο της Γαλλίας». Πρώτα οι ανάγκες και μετά οι νόρμες, αλλά τουλάχιστον τα κρεβάτια της Κωνσταντινούπολης, μάλλον, ήταν πιο καθαρά…