Ο λοχαγός, η ηρωίδα γυναίκα του, 80 στρατιώτες και 10.000 Τούρκοι

Το κάστρο της Τρεμπόβλα κτίστηκε τον 14ο αι. στην κοιλάδα του μικρού ποταμού Χνιέζνα στην σημερινή δυτική Ουκρανία που το 1675 αποτελούσε τμήμα της Πολωνίας. Το κάστρο ήταν μικρό (100 Χ 40 μ.) αλλά ήταν ισχυρά κατασκευασμένο με τα τείχη να έχουν πάχος έως και 4μ. Το 1672 είχε ξεσπάσει ο Πολωνοτουρκικός Πόλεμος. Μετά από διάφορες εναλλαγές οι Τούρκοι είχαν καταφέρει να προελάσουν στην δυτική Ουκρανία (Ποδολία).

Ελάχιστες θέσεις στην περιοχή παρέμεναν στην κατοχή των Πολωνών. Μια από αυτές ήταν και το κάστρο της Τρεμπόβλα. Στο κάστρο υπήρχε μια μικρή φρουρά 80 ανδρών, υπό τον λοχαγό Ιωάννη Σαμουήλ Χρανόφσκι. Διέθεταν επίσης 11 πυροβόλα. Στο κάστρο βρισκόταν και η σύζυγος του λοχαγού Άννα-Δωροθέα. Όταν πλησίασαν οι Τούρκοι εισήλθαν στο κάστρο και περίπου 200 κάτοικοι του ομώνυμου χωριού και 30 ευγενείς της περιοχής.

Το καλοκαίρι του 1675 μια τουρκοταταρική στρατιά 30.000 ανδρών είχε εισβάλει στην περιοχή και μέχρι τις 20 Σεπτεμβρίου 10.000 Τούρκοι, υπό τον πασά Ιμπραήμ, τον επιλεγόμενο Παχύ, είχαν πλησιάσει το κάστρο. Η κατάσταση ήταν κρίσιμη για τους Πολωνούς καθώς η αναλογία ήταν περίπου 1:125 υπέρ των Τούρκων. Ένα σύνταγμα δραγώνων που στάθμευε κοντά διατάχτηκε να αποχωρήσει καθώς δεν υπήρχαν αρκετά τρόφιμα στο κάστρο και για τους άνδρες του. Έτσι ο λοχαγός και οι 80 άνδρες του παρέμειναν μόνοι.

Οι Τούρκοι βέβαιοι για την επιτυχία τους εξαπέλυσαν την πρώτη τους επίθεση στις 20 Σεπτεμβρίου, αλλά αποκρούστηκαν με βαριές απώλειες από τους απελπισμένα μαχόμενους Πολωνούς και τους λίγους αξιόμαχους – κατά το δυνατό – πολίτες. Οι μέρες περνούσαν και οι τουρκικές επιθέσεις διαδέχονταν η μια την άλλη, αλλά κάθε φορά «έσπαγαν» πάνω στα όπλα των αποφασισμένων Πολωνών. Οι Τούρκοι επιχείρησαν να υπονομεύσουν τα τείχη αλλά απέτυχαν. Ο Ιμπραήμ εξαπέλυσε τέσσερις γενικές επιθέσεις κατά του κάστρου αλλά αποκρούστηκε.

Παρόλα αυτά η κατάσταση των αμυνομένων κατέστη σταδιακά απελπιστική. Τρόφιμα και νερό άρχισαν να εξαντλούνται και οι απώλειες δεν αναπληρώνονταν. Οι Τούρκοι είχαν εξαπολύσει πάνω από 4.000 οβίδες κατά του κάστρου, μετατρέποντάς το σε ερείπια. Έτσι ο λοχαγός Χρανόφσκι πιέστηκε από τους ευγενείς να παραδώσει το κάστρο. Τότε όμως επενέβη η, αξίζει να σημειωθεί, εβραϊκής καταγωγής σύζυγός του.

Η Άννα-Δωροθέα εμφανίστηκε μπροστά στον άνδρα της, τους ευγενείς και τους στρατιώτες του με ένα μαχαίρι στα χέρια απειλώντας να αυτοκτονήσει αν παρέδιδαν το κάστρο. Η πράξη της και τα λόγια της είχαν αποτέλεσμα. Το ηθικό των ανδρών αναπτερώθηκε και όχι μόνο αποφάσισαν να αγωνιστούν ως το τέλος αλλά πραγματοποίησαν, οι λίγοι αυτοί, έξοδο κατά των χιλιάδων Τούρκων κατακόπτοντας πολλούς και αρπάζοντας τα αναγκαία. Η Άννα-Δωροθέα συμμετείχε στη μάχη και δέχτηκε δύο τραύματα. Οι προτείνοντες την παράδοση ηττοπαθείς φυλακίστηκαν.

Κατόπιν αυτού οι Τούρκοι συνέχισαν με μανία τις επιθέσεις. Στις 5 Οκτωβρίου μόλις 20 Πολωνοί στρατιώτες στεκόταν ακόμα – σχετικά – όρθιοι στις επάλξεις. Οι υπόλοιποι ήταν νεκροί ή βαριά τραυματισμένοι. Μόνο ένα θαύμα μπορούσε πλέον να τους σώσει. Το θαύμα όμως συνέβη. Μια πολωνική δύναμη υπό τον στρατηγό και μελλοντικό βασιλιά της Πολωνίας Ιωάννη Σομπιέσκι, έχοντας νικήσει τους Τούρκους στο Λβοφ, πλησίασε στο κάστρο.

Οι Τούρκοι, αφού επιχείρησαν μια ακόμα έφοδο, αποχώρησαν, στις 11 Οκτωβρίου, ταπεινωμένοι από το ακαταμάχητο κάστρο. Οι πολιορκημένοι είχαν σωθεί. Οι ηρωικοί αμύντορες του κάστρου τιμήθηκαν εξαιρετικά και έγιναν γνωστοί σε όλη τη Χριστιανοσύνη. Ο λοχαγός και η γενναία του σύζυγος τιμήθηκαν με τίτλο ευγενείας, ενώ ο Χρανόφσκι έγινε αργότερα κυβερνήτης πόλεων. Το 1685 ο Χρανόφσκι, αντισυνταγματάρχης πλέον, επανήλθε στην Τρεμπόβλα φρουρώντας το κάστρο ως το 1686.