Ο “άκαπνος” Ρώσος στρατηγός που πήρε στον λαιμό του χιλιάδες στρατιώτες

Ο Ρώσος στρατηγός Σουχομλίνοφ υπήρξε ένας από τους βασικούς παράγοντες της τραγικής προετοιμασίας του ρωσικού στρατού, πριν τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μωροφιλόδοξος και αρχομανής, δουλοπρεπής και άνθρωπος της ίντριγκας, έρμαιο των παθών του και εχθρός κάθε εκσυγχρονιστικής ιδέας, ήταν υπεύθυνος για δεκάδες χιλιάδες θανάτους γενναίων στρατιωτών, αυτός που αν και στρατηγός, ελάχιστα είχε μυρίσει μπαρούτι στην ζωή του.

Γεννημένος, το 1848, στη Λιθουανία, ο Βλαντιμίρ Αλεξάντροβιτς Σουχομλίνοφ εισήλθε το 1867 στην Σχολή Ιππικού και κατόπιν φοίτησε στην Ακαδημία Γενικών Επιτελών, από όπου αποφοίτησε το 1874. Συμμετείχε ως επιτελής στον Ρωσοτουρκικό Πόλεμο του 1877. Μετά τον πόλεμο, τοποθετήθηκε καθηγητής στην Ακαδημία Γενικών Επιτελών και στην Σχολή Ιππικού και σε άλλες σχολές.

Το διάστημα 1884-86 άσκησε ενεργή διοίκηση, για πρώτη φορά, στο 6ο Σύνταγμα Δραγώνων. Χωρίς να έχει κάνει τίποτα το σημαντικό προήχθη, το 1890, σε υποστράτηγο έχοντας τη διοίκηση της 10ης Μεραρχίας Ιππικού. Φιλόδοξος και αρχομανής κατάφερε το 1908 να γίνει αρχηγός του γενικού επιτελείου και το 1909 υπουργός Πολέμου, χάρη σε ίντριγκες, διασυνδέσεις του και τη δουλικότητά του έναντι του τσάρου.

Ο “άκαπνος” στρατηγός

Ο ίδιος ήταν ένας ελάχιστα καταρτισμένος Ρώσος στρατηγός, με ελάχιστη πολεμική πείρα αξιωματικός που όμως δημιούργησε μια στρατιά χαφιέδων για να πολεμήσει τους αντιπάλους του και να κατοχυρώσει την θέση του. Ο ίδιος δεν ανεχόταν καν να ακούει για “σύγχρονο πόλεμο”: «Ο πόλεμος παραμένει όπως ήταν. Όλα αυτά περί συγχρόνου πολέμου είναι ανόητοι νεωτερισμοί. Δείτε εμένα, για παράδειγμα, τα τελευταία 25 χρόνια δεν έχω διαβάσει ούτε ένα στρατιωτικό εγχειρίδιο»… έλεγε. Οπαδός της άκρατης επίθεσης, εμμένοντας σε θεωρίες των Ναπολεόντειων Πολέμων και αποτρέποντας τον εκσυγχρονισμό του στρατού, ήταν ο κύριος υπαίτιος των ντροπιαστικών ηττών που ο ρωσικός στρατός υπέστη στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο ίδιος είχε φροντίσει να τοποθετήσει όσον το δυνατό περισσότερους αξιωματικούς οπαδούς του σε καίριες θέσεις, ανεξαρτήτως της αξίας τους. Το αποτέλεσμα των θεωριών του, της τοποθέτησης ανίκανων φίλων του και της δικής του ανικανότητας να εξασφαλίσει τον εφοδιασμό και τον εξοπλισμό του ρωσικού στρατού, οδήγησαν σε εκατόμβες. Χιλιάδες γενναίοι Ρώσοι στρατιώτες οδηγήθηκαν στην σφαγή εφορμώντας, χωρίς σοβαρή υποστήριξη πυροβολικού, κατά μάζες, πάνω στα γερμανικά πολυβόλα.

«Στα 62 του ο ίδιος, σκλάβος 32 μόλις ετών γυναίκας του, έξυπνος αλλά και αγενής, δουλοπρεπής έναντι του τσάρου, φίλος του Ρασπούτιν, περιτριγυρισμένος από έναν όχλο μεσαζόντων για τις ίντριγκές του, είναι ένας άνθρωπος που έχει ξεχάσει πως είναι να εργάζεσαι και εξαντλεί την ενεργητικότητά του σε σόκιν ανέκδοτα», έγραφε για τον Ρώσο στρατηγό Σουχομλίνοφ ο Γάλλος πρέσβης στη Ρωσία.

Ο Σουχομλίνοφ δεν δίστασε να εξυπηρετεί τους φίλους του εις βάρος του στρατού. Έτσι όταν έμαθε ότι ο στρατός επρόκειτο να αγοράσει μια μεγάλη έκταση ενημέρωσε τον φίλο του Μιχαήλ Αντρονίκοφ ο οποίος την αγόρασε πρώτος, σε εξευτελιστική τιμή και την πούλησε στον στρατό πανάκριβα, κατόπιν.

Ο “άκαπνος” Ρώσος στρατηγός

Ο Σουχομλίνοφ δεν δίστασε να εξυπηρετεί τους φίλους του εις βάρος του στρατού. Έτσι όταν έμαθε ότι ο στρατός επρόκειτο να αγοράσει μια μεγάλη έκταση ενημέρωσε τον φίλο του Μιχαήλ Αντρονίκοφ ο οποίος την αγόρασε πρώτος, σε εξευτελιστική τιμή και την πούλησε κατόπιν στον στρατό πανάκριβα.

Ακόμα χειρότερη ήταν η περίπτωση του συνταγματάρχη Σεργκέι Μιασογέντοφ, ο οποίος ήταν πληροφοριοδότης του Σουχομλίνοφ που συγκέντρωνε πληροφορίες για πολιτικούς και στρατιωτικούς αντιπάλους του. Ο συνταγματάρχης όμως ήταν και κατάσκοπος των Γερμανών. Τελικά το 1915 ο “άκαπνος” Σουχομλίνοφ εκδιώχθηκε από το υπουργείο Πολέμου και τον Απρίλιο του 1916 συνελήφθη με τις κατηγορίες της κατάχρησης εξουσίας, της διαφθοράς και της εσχάτης προδοσίας. Αποκαλύφθηκε τότε ότι ο στρατηγός είχε μεταφέρει πολλά χρήματα σε γερμανική τράπεζα στο Βερολίνο!

Επίσης οι αρχές άρχισαν να ερευνούν για τους κατασκόπους φίλους του. Συνέλαβαν τον Μιασογέντοφ και άλλους δύο αξιωματικούς του περιβάλλοντος του Σουχομλίνοφ. Ο Μιασογέντοφ, που ήταν και εραστής της γυναίκας του Σουχομλίνοφ, δικάστηκε και καταδικάστηκε από το στρατοδικείο και απαγχονίστηκε. Επίσης κατηγορίες απαγγέλθηκαν και κατά του Ανδρονίκοφ και άλλων ωφελημένων από τον πρώην υπουργό Πολέμου.

Η σύζυγος του Σουχομλίνοφ είχε πραγματική μανία με τα ακριβά ρούχα και τις γούνες και φαίνεται πως ο στρατηγός δεν της χαλούσε χατίρι. Η ίδια μάλιστα δεν δίστασε κάποια στιγμή να διοργανώσει φιλανθρωπική εκδήλωση για τους τραυματίες στρατιώτες, στο όνομα της τσαρίνας, αρπάζοντας τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν. Η ίδια ανήκε στο στενό περιβάλλον του διαβόητου ραδιούργου Ρασπούτιν.

Με παρέμβαση του Ρασπούτιν ο Σουχομλίνοφ απελευθερώθηκε. Ωστόσο μετά την πτώση του τσαρικού καθεστώτος συνελήφθη και πάλι με τη κατηγορία της εσχάτης προδοσίας. Τον Μάιο του 1918 απελευθερώθηκε και πάλι και τελικά κατέφυγε στην Φινλανδία και μετά στην Γερμανία. Το 1924 κυκλοφόρησε τα απομνημονεύματά του, με αφιέρωση στον πρώην Κάιζερ Γουλιέλμο Β της Γερμανίας…

Έζησε τα τελευταία του χρόνια σε απίστευτη φτώχεια. Τελικά βρέθηκε νεκρός, παγωμένος, σε ένα παγκάκι σε πάρκο του Βερολίνου, το 1926. Το τραγικό του τέλος πάντως δεν τον εξαγνίζει για τα καταστροφικά του λάθη, της παραλείψεις και την ανοησία του που στοίχισαν ποταμούς ρωσικού αίματος.