Ο Σάχης, ο Ροκφέλερ και ο Χομεϊνί

Σύμφωνα με τις θέσεις που διατύπωσε ο Μπρζεζίνσκι στο περιοδικό Time, στις 15 Ιανουαρίου 1979, ένα «τόξο κρίσης» εκτείνεται από την Ινδοκίνα μέχρι τη Νότια Αφρική, αν και η κύρια περιοχή στην οποία πρέπει να εστιαστεί η προσοχή των ΗΠΑ είναι «τα έθνη που εκτείνονται κατά μήκος του νότιου υπογαστρίου της Σοβιετικής Ένωσης από την ινδική υποήπειρο μέχρι την Τουρκία και νοτίως μέχρι την Αραβική Χερσόνησο και το Κέρας της Αφρικής».

Ο Μπρζεζίνσκι διαμόρφωσε ένα σχέδιο για να χρησιμοποιηθούν ισλαμικές δυνάμεις εναντίον της Σοβιετικής Ένωσης. Το θεώρημα Μπρζεζίνσκι ήταν ότι υπήρχε ένα τόξο κρίσης και, γι’ αυτό, έπρεπε να δημιουργηθεί ένα ισλαμικό τόξο, προκειμένου να περιορίσει τους Σοβιετικούς και να τους εμποδίσει να καρπωθούν ωφέλειες από το τόξο της κρίσης.

Τον Νοέμβριο του 1978, ο πρόεδρος Κάρτερ όρισε τον George Ball, ένα ακόμα μέλος της Τριμερούς Επιτροπής, επικεφαλής μιας ειδικής ομάδας εργασίας τού Λευκού Οίκου υπό τον σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας Μπρζεζίνσκι. Ο Ball, εναρμονισμένος με το θεώρημα Μπρζεζίνσκι, εισηγήθηκε στον πρόεδρο Κάρτερ ότι η Ουάσινγκτον θα έπρεπε να αποσύρει τη στήριξή της προς το καθεστώς του Σάχη στο Ιράν και να υποστηρίξει τη φονταμενταλιστική ισλαμική αντιπολίτευση του Αγιατολάχ Χομεϊνί.

Καθ’ όλη τη διάρκεια του 1978, ο Σάχης αισθανόταν ότι η κυβέρνηση Κάρτερ συνωμοτούσε για να ανατρέψει το καθεστώς του, όπως έγραψε ο Μανουσέρ Γκάντζι (Manouchehr Ganji), υπουργός της κυβέρνησης Σάχη, στο βιβλίο του Defying the Iranian Revolution (Greenwood Publishing Group, 2002). Όπως γράφει ο Μανουσέρ Γκάντζι, στο προαναφερθέν βιβλίο του, η ομάδα συμβούλων του Κάρτερ για το Ιράν, είχε την άποψη ότι «ένα θρησκευτικό κίνημα υποβοηθούμενο από τις ΗΠΑ θα ήταν ένας εκ φύσεως φίλος των ΗΠΑ», και εκ φύσεως αντίπαλος του σοβιετικού συστήματος. Επίσης ο Γκάντζι επισημαίνει ότι το βρετανικό BBC μετέδιδε καθημερινά προγράμματα υπέρ του Χομεϊνί στο Ιράν, σαν μια λεπτή μορφή προπαγάνδας, που «επιβεβαίωνε την αντίληψη ότι οι ΗΠΑ και η Βρετανία υποστηρίζουν τον Χομεϊνί».

Στη συνεδρίαση της Ομάδας Μπίλντερμπεργκ που έλαβε χώρα τον Μάιο του 1979, ο Βρετανός ιστορικός, ιδεολόγος του σιωνισμού, και μέλος της εν λόγω ομάδας, Bernard Lewis εξέθεσε μια αμερικανο-βρετανική στρατηγική η οποία αποσκοπούσε στη «βαλκανοποίηση» ολόκληρης της μουσουλμανικής Εγγύς Ανατολής, διαιρώντας τη βάσει εθνοτικών και θρησκευτικών διαφορών και χειραγωγώντας τον ριζοσπαστισμό των σουνιτών μέσω της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και τον ριζοσπαστισμό των σιιτών μέσω ιρανικών οργανώσεων (μεταξύ των οποίων, ξεχώρισε για το κύρος και τη δυναμική του ο Χομεϊνί), όπως εξηγεί ο F. William Engdahl στο βιβλίο του A Century of War (Pluto Press, 2004).

Επίσης ο Bernard Lewis εισηγήθηκε ότι η Δύση έπρεπε να ενθαρρύνει αυτονομιστικά κινήματα Κούρδων, Αρμενίων, Λιβανέζων Μαρωνιτών, Αιθιόπων Κοπτών, Αζέρων Τούρκων κ.ά, ώστε να διατηρεί τη Μέση Ανατολή υπό έλεγχο, αφενός βάσει της πολιτικής “διαίρει και βασίλευε”, αφέτρου μέσω της διαχείρισης της πολιτικής και της θρησκευτικής ελίτ των μουσουλμανικών κρατών από τη Δύση.

Σάχης και Ροκφέλερ

Η Chase Manhattan Bank, της οποίας, πρόεδρος ήταν ο Ντέιβιντ Ροκφέλερ, είχε πολύ ισχυρά συμφέροντα στο Ιράν. Ο Σάχης είχε διατάξει όλοι οι κύριοι λειτουργικοί λογαριασμοί της κυβέρνησής του να τηρούνται στην Chase Manhattan Bank και ακόμα όλες οι πιστωτικές γραμμές για την αγορά πετρελαίου να διεκπεραιώνονται αποκλειστικά μέσω της Chase Manhattan Bank. Επίσης η Chase Manhattan Bank ήταν ο κύριος διαμεσολαβητής και διαχειριστής σημαντικών δανείων που έλαβε το Ιράν.

Ο Σάχης, αντιμετωπίζοντας και σοβαρά προβλήματα υγείας, εγκατέλειψε το Ιράν, τον Ιανουάριο του 1979, και μετέβη στις Μπαχάμες, αφήνοντας την επανάσταση να θριαμβεύσει. Στο Ιράν, σχηματίστηκε μεταβατική κυβέρνηση υπό τον πρωθυπουργό Μπαζαργκάν (Bazargan), η οποία κατέρρευσε τον Νοέμβριο του 1979, όταν Ιρανοί κατέλαβαν την πρεσβεία των ΗΠΑ στην Τεχεράνη. Ωστόσο αυτή η υπόθεση έχει σημαντικό παρασκήνιο.

Η Chase Manhattan Bank βρέθηκε αντιμέτωπη με σοβαρό πρόβλημα ρευστότητας, καθώς υπήρχαν πλέον δισεκατομμύρια δολάρια επισφαλών δανείων που είχαν χορηγηθεί στο Ιράν μέσω της Chase Manhattan Bank και μάλιστα υπήρχε πιθανότητα ορισμένες από αυτές τις δανειακές συμβάσεις να κρίνονταν αντισυνταγματικές από τη νέα, μεταβατική κυβέρνηση του Ιράν. Οι ΗΠΑ, υπό την επιρροή των συμφερόντων του Ντέιβιντ Ροκφέλερ και του θεωρήματος του Μπρζεζίνσκι, αποφάσισαν να επιτείνουν την κοινωνικο-πολιτική κρίση στο Ιράν και να επιταχύνουν την άνοδο του Χομεϊνί.

Η κατάληψη της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Τεχεράνη από Ιρανούς έδωσε την ευκαιρία και τη δικαιολογία στον πρόεδρο Κάρτερ να παγώσει ιρανικά χρηματοοικονομικά στοιχεία ενεργητικού κι έτσι να προστατευθεί η Chase Manhattan Bank, όπως ευθέως παραδέχεται και γράφει ο ίδιος ο Ντέιβιντ Ροκφέλερ στα Απομνημονεύματά του. Μάλιστα, το γεγονός ότι οι ΗΠΑ προσέφεραν ασφαλές καταφύγιο στον έκπτωτο Σάχη ερέθισε τους Ιρανούς αντικαθεστωτικούς και πυροδότησε κοινωνικές αναταραχές στο Ιράν, που κατέληξαν στην κατάληψη της πρεσβείας των ΗΠΑ στην Τεχεράνη, δίδοντας έτσι στον πρόεδρο Κάρτερ το πρόσχημα για να παγώσει ιρανικά περιουσιακά στοιχεία στο εξωτερικό.

Ωστόσο, συν τω χρόνω, αποδείχθηκε ότι ο Χομεϊνί δεν ήταν το είδος του πολιτικού εργαλείου που θα ήθελαν οι ΗΠΑ, αλλά εμφορούνταν από ισχυρά δικά του ιδεώδη. Η πρώτη σοβαρή “τιμωρία” που του επέβαλλαν οι ΗΠΑ ήταν η υποδαύλιση του πολέμου Ιράν-Ιράκ, μέσω του Σαντάμ Χουσεΐν, που τότε αποτελούσε ένα χρήσιμο πολιτικό περιουσιακό στοιχείων των ΗΠΑ.