Όταν αμερικανικό αεροπλανοφόρο έπληξε τουρκικό πολεμικό σκάφος…

Το φθινόπωρο του 1992 ΗΠΑ και Τουρκία συμμετείχαν στην άσκηση “Display Determination 1992” του ΝΑΤΟ. Στην άσκηση συμμετείχαν ναυτικές μονάδες από τις δύο χώρες, υπό την εποπτεία του Αμερικανού ναυάρχου Τζέρεμι Μάικλ Μπούρντα. Όπως θα δούμε, σε αυτήν την άσκηση οι Αμερικανοί, ακούσια, έπληξαν τουρκικό πολεμικό σκάφος.

Οι ασκούμενες δυνάμεις, λοιπόν, χωρίστηκαν στα δύο με την μια να αντιπροσωπεύει τη φίλια δύναμη και η άλλη την εχθρική. Η “Καφέ Δύναμη” που αντιπροσώπευε τους “καλούς” διοικείτο από τον Αμερικανό ναύαρχο Λόπεζ και στη δύναμη αυτή περιλαμβανόταν και το αεροπλανοφόρο USS Saratoga. Στην αντίπαλη, “Πράσινη Δύναμη”, ανήκε και το τουρκικό ναρκοθετικό Muavenet (το πρώην αμερικανικό αντιτορπιλικό/ναρκοθετικό DM-33 Gwin). Επικεφαλής της δύναμης αυτής ήταν ο Ολλανδός ναύαρχος Κρόον.

Το σενάριο της άσκησης προέβλεπε απόβαση των “Καφέ Δυνάμεων” στον κόλπο του Σάρου στην χερσόνησο της Καλλίπολης. Η “Πράσινη Δύναμη” έπρεπε να εμποδίσει την απόβαση. Στις 30 Σεπτεμβρίου 1992 το Saratoga, προσομοιώνοντας εχθρική αεροπορική προσβολή αποφασίστηκε να εκτοξεύσει δύο πυραύλους επιφανείας-αέρος RIM-7 Sea Sparrow.

Το πλήγμα στο τουρκικό σκάφος

Η “εσωτερική” αυτή άσκηση στο πλοίο ήταν έκτακτη και διατάχθηκε από τον πλοίαρχο. Οι χειριστές των βλημάτων τέθηκαν ξαφνικά σε επιφυλακή, χωρίς να ενημερωθούν αν επρόκειτο για άσκηση ή για πραγματική απειλή. Οι Αμερικανοί αξιωματικοί δεν κατάφεραν να συντονιστούν μεταξύ τους, ούτε ενημέρωσαν κανέναν και ως αποτέλεσμα, λίγο μετά τα μεσάνυχτα της 1ης Οκτωβρίου 1992 ρίχθηκαν δύο βλήματα Sea Sparrow, τα οποία όμως έπληξαν το τουρκικό σκάφος Muavenet.

Το τουρκικό σκάφος επλήγη στην γέφυρα και στο κέντρο Διεύθυνσης Μάχης. Αποτέλεσμα ήταν η πλήρης καταστροφή αμφοτέρων. Πέντε Τούρκοι αξιωματικοί σκοτώθηκαν, περιλαμβανομένου και του πλοιάρχου. Όλοι σχεδόν οι υπόλοιποι αξιωματικοί του σκάφους τραυματίσθηκαν. Ο δεύτερος Sea Sparrow έπληξε την οπίσθια αποθήκη πυρομαχικών του τουρκικού πολεμικού αλλά δεν εξερράγη.

Ακολούθησαν οι συνήθεις ανακρίσεις. Ο πλοίαρχος και επτά ακόμα αξιωματικοί και ναύτες του Saratoga θεωρήθηκαν υπεύθυνοι και προτάθηκαν πειθαρχικές ποινές εναντίον τους. Τελικά όμως τίποτα δεν συνέβη. Το επεισόδιο προκάλεσε σάλο στην Τουρκία. Οι Αμερικανοί πάντως, αποζημίωσαν τους Τούρκους, παραχωρώντας τους την φρεγάτα USS Capodanno κλάσης Knox. Το 1994 πολλά μέλη του πληρώματος του τουρκικού πλοίου ζήτησαν αποζημιώσεις από τις ΗΠΑ, χωρίς όμως να λάβουν κάτι.