Ποιοι πολέμησαν και ποιοι φυγομάχησαν το 1974 στην Κύπρο

Επικεφαλής της ελληνικής διπλωματικής αποστολής ήταν  ο αντιπρόεδρος και υπουργός Εξωτερικών Γεώργιος Μαύρος της, υπό τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή, κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Την ίδια μέρα, το πρωί, στην Αθήνα συγκροτείται Πολεμικό Συμβούλιο υπό τον πρωθυπουργό στο Πεντάγωνο, με συμμετοχή της στρατιωτικής-πολιτικής ηγεσίας. Ο Καραμανλής εισηγείται τη συγκρότηση νηοπομπής και την  αποστολή μεραρχίας στην Κύπρο. Οι αρχηγοί των Επιτελείων, βάζουν προϋποθέσεις, που καθιστούν την αποστολή αδύνατη.

Έτσι ο Έλληνας πρωθυπουργός, εκφράζοντας την απογοήτευσή του για την στάση που κράτησαν οι Αμερικανοί και το ΝΑΤΟ στις διαπραγματεύσεις στη Γενεύη, αλλά και για να ασκήσει πολιτική πίεση, αποφασίζει την αποχώρηση της Ελλάδας από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ.

Με τον “Αττίλα 1”, οι Τούρκοι κατείχαν περίπου το 8% του κυπριακού εδάφους και προετοίμαζαν την δεύτερη εισβολή, μεταφέροντας στο νησί στρατιώτες, άρματα μάχης και πυρομαχικά. Επιπλέον, η ισχυρή τουρκική Αεροπορία έδινε ένα συντριπτικό στρατιωτικό πλεονέκτημα στους εισβολείς, αφού δεν υπήρχε αεροπορική κάλυψη της Κύπρου από την Ελλάδα, παρότι αυτό προέβλεπαν τα πολεμικά σχέδια του Ελληνικού Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας.

Μέχρι το απόγευμα της 16ης Αυγούστου, οι Τούρκοι είχαν καταλάβει το 37% του κυπριακού εδάφους. Μέσα σε λιγότερο από τρεις ημέρες ολοκλήρωσαν την κατάληψη της οροσειράς του Πενταδακτύλου. Κατέλαβαν επίσης την πεδιάδα της Μεσαορίας, τη Μόρφου και την Καρπασία. Ολοκληρώθηκε έτσι η τουρκική εισβολή στην Κύπρο, που είχε ξεκινήσει στις 20 Ιουλίου 1974, με αποτέλεσμα την απώλεια εδαφών και να εκδιωχθούν από τα σπίτια τους εκατοντάδες χιλιάδες Ελληνοκύπριοι, που έγιναν πρόσφυγες στην ίδια τους την πατρίδα.

Τέσσερις μέρες πριν την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα (24 Ιουλίου 1974) και μέχρι τα μέσα Αυγούστου (20 Ιουλίου-17 Αυγούστου) γίνεται πόλεμος στην Κύπρο, παρά την εκεχειρία και τις διαβουλεύσεις για τερματισμό των εχθροπραξιών. Καταγράφεται επί του πεδίου μια βαριά ήττα σε στρατιωτικό επίπεδο των ελληνικών και ελληνοκυπριακών δυνάμεων από τον επελαύνοντα τουρκικό στρατό, που συνοδεύτηκε από την απώλεια του 40% του κυπριακού εδάφους και περί τις 200.000 Ελληνοκύπριους πρόσφυγες. Η κατοχή συνδέεται και με την προδοσία από ελληνικής πλευράς, υπό την ανοχή αν όχι την καθοδήγηση, της αμερικανικής διπλωματίας. Υπό αυτή την έννοια η τραγωδία της Κύπρου αποτελεί τη “μαύρη σελίδα” της Μεταπολίτευσης.

Ποιοι ΔΕΝ πολέμησαν στην Κύπρο

Μετά από 50 χρόνια μπορούμε να πούμε ότι δεν υπήρξαν μόνο οι επίορκοι Ελλαδίτες αξιωματικοί, που τελικά δεν λογοδότησαν για το εγκληματικό πραξικόπημα σε βάρος του Μακαρίου, που άνοιξε την “κερκόπορτα” για να εισβάλει ο τουρκικός στρατός. Υπήρξαν και οι Ελλαδίτες στρατιώτες και αξιωματικοί που συνειδητά αντιστάθηκαν στους Τούρκους εισβολείς, που πολέμησαν με ηρωισμό, που έδωσαν τη ζωή τους και έμειναν εκεί για πάντα στην Κύπρο, αλλά και που αδικήθηκαν από την Ιστορία.

Τον Αύγουστο του 1974 δεν πολέμησαν για την Κύπρο ούτε ο Γεώργιος Μαύρος, ούτε ο Ευάγγελος Αβέρωφ, ούτε και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, διότι «η Κύπρος κείται μακράν»! Δεν πολέμησε ο Δημήτρης Ιωαννίδης και οι πραιτοριανοί του τον Ιούλιο του 1974, ούτε και η κυβέρνηση των ανδρεικέλων του (Γκιζίκης, Ανδρουτσόπουλος κ.ά) που κατέρρευσε και εξαφανίστηκε. Δεν πολέμησαν οι χουντικοί, η στρατιωτική ηγεσία, ο στρατηγός Μπονάνος και οι τρεις αρχηγοί Στρατού, Αεροπορίας και Ναυτικού, γιατί πίστευαν ότι “άλλο Κύπρος κι άλλο Ελλάς”!

Δεν πολέμησαν οι αξιωματικοί που οργάνωσαν το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, ο ταξίαρχος Γεωργίτσης, ο συνταγματάρχης Κομπόκης (διοικητής των Ειδικών Δυνάμεων στην Κύπρο και επικεφαλής του επιχειρησιακού σχεδίου του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου), ο Γιαννακόδημος (επιτελάρχης Γενικού Επιτελείου Εθνικής Φρουράς), ο Παπαγιάννης (υποδιοικητή της ΕΛΔΥΚ), ο Λαμπρινός (διοικητής της 23ης επιλαρχίας μέσων αρμάτων), που μάλιστα ευθύνονται και για τις αδελφοκτόνες δολοφονίες στρατιωτικών στο τριήμερο από 15 μέχρι 18 Ιουλίου (94 νεκροί).

Ουδείς από τους “πατριώτες” πραξικοπηματίες χουντικούς, που λιποτάκτησαν την κρίσιμη ώρα της τουρκικής εισβολής, ουδείς από τους μέντορές τους των Αθηνών που έμειναν  στα γραφεία τους και δεν έσπευσαν στην Κύπρο να πέσουν στο πεδίο της τιμής, λογοδότησε στη Στρατιωτική Δικαιοσύνη. Δεν είχαν ούτε το κουράγιο να αυτοκτονήσουν μετά την ατιμωτική στρατιωτική ήττα, όπως ορίζει ο άγραφος κώδικας στρατιωτικής Τιμής και Δεοντολογίας. Δεν δικάστηκαν για τις εγκληματικές πράξεις της εσχάτης προδοσίας και της καταδολίευσης εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, εξίσου σοβαρά με εκείνα των έξι πρωταίτιων της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Ποιοι πολέμησαν στην Κύπρο

Πολέμησαν, όμως, πολλοί στρατιωτικοί και τήρησαν τον όρκο τους προς την Πατρίδα: «Να υπερασπίζω με πίστην και αφοσίωσιν, μέχρι της τελευταίας ρανίδος του αίματός μου, τας Σημαίας». Έλληνες στρατιωτικοί που θυσιάστηκαν επί του πεδίου της Τιμής είναι ο Κατούντας, ο Σταυριανάκος, ο Καλμπουρτζής, ο Κουρούπης, ο Κατσάνης, ο Σταύρου, ο Βαγγέλης Ζαχαρέας και πολλοί άλλοι. Πολέμησαν με ηρωισμό τον εισβολέα και έπεσαν για την Ελλάδα και την Κύπρο. Επίσης αντιστάθηκαν με αυταπάρνηση στον εισβολέα και έσωσαν ό,τι μπορούσε να σωθεί, ο Αλευρομάγειρος, ο Ζαρκάδας, ο Σταυρουλόπουλος, ο Γλεντζές, ο Παπαμελετίου, ο Μπούφας, ο Κάλβαρης και πάρα πολλοί άλλοι.

Πολέμησαν τους Τούρκους εισβολείς και οι Έλληνες στρατιώτες θητείας (ΕΛΔΥΚ και άλλες μονάδες) και τα ονόματα κάποιων από αυτούς είναι στους καταλόγους των θυμάτων και των αγνοουμένων, δηλαδή των Ελλαδιτών ηρώων, που με τη θυσία τους καθαγίασαν τα κυπριακά εδάφη. Επίσης, στη θρυλική μορφή των αγνοουμένων αποτυπώνεται η πιο δραματική διάσταση της Κυπριακής Τραγωδίας. Έχουν καταχωρηθεί 1619 Έλληνες και Ελληνοκύπριοι σαν αγνοούμενοι, αν και στις έρευνες που γίνονται μέχρι και σήμερα, τα οστά των περισσοτέρων βρίσκονται σε ομαδικούς τάφους.

Δυστυχώς, το ελληνικό κράτος για 20 και πλέον χρόνια, δεν αναγνώριζε την θυσία των πεσόντων και των αγνοουμένων, ότι έπεσαν σε διατεταγμένη πολεμική αποστολή και κατά την εκτέλεση του ιερού προς την πατρίδα καθήκοντος. Ως κατακλείδα για την επέτειο των 50 χρόνων από την εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο, τα όσα συνέβησαν στη Κύπρο το 1974 αποτελούν το συνδυαστικό αποτέλεσμα της προδοσίας των επίορκων χουντικών, του αμερικανονατοϊκού καιροσκοπισμού και του τουρκικού επεκτατισμού.

Ο Ελληνισμός αντιστάθηκε στον εισβολέα. Άμυνα και αντίσταση στον εισβολέα, αποτελεί μέσο υπεράσπισης του οικουμενικού Ελληνισμού και του πολιτισμού μας. Ο κυπριακός Ελληνισμός έχει τρισχιλιετή ενεργό παρουσία στην Κύπρο. Αν δεν υπερασπιστούμε τον πολιτισμό, τις ιστορικές καταβολές και τις παραδόσεις μας, ο εισβολέας θα αφανίσει τον κυπριακό Ελληνισμό και θα τουρκέψει την Κύπρο.

Όλοι ανεξαιρέτως έχουμε χρέος να κρατήσουμε όρθιο τον Ελληνισμό και αλώβητη την πατρίδα. Και επειδή «Όλβιος όστις ιστορίας έσχε μάθησιν», έλεγε ο Ευρυπίδης, σε μας ανήκει η υποχρέωση, ως  ιερή παρακαταθήκη, της συνειδητής μελέτης της ιστορίας μας, με ευθύνη και σεβασμό, ώστε ποτέ άλλοτε ο Ελληνισμός να μη ξαναζήσει άλλη εθνική συμφορά. Και μόνο έτσι αποκτά νόημα και περιεχόμενο  η υπόσχεση “Δεν Ξεχνώ”!