“Γιατί δεν στείλαμε τα Phantom” – Ο Αβέρωφ για την τουρκική εισβολή

Το 1974 ο Ευάγγελος Αβέρωφ ήταν υπουργός Εξωτερικών στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Σε αγόρευση του στο κοινοβούλιο ο Αβέρωφ είχε πει σχετικά με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο: «Μας κατηγόρησαν τότε γιατί δεν στείλαμε στην Κύπρο τα “Phantom”. “Phantom” είχαμε παραλάβει 18 εν συνόλω. Με διαταγή του Καραμανλή στάθμευαν στην Κρήτη, δια να είναι έτοιμα να πάνε στην Κύπρο. Το ένα χάλασε κατά την προσγείωση, διότι δεν είχαν εκπαιδευτεί ακόμη οι αεροπόροι τους στο νέο αυτό όπλο.

Και τόσο πολύ δεν είχαν εκπαιδευτεί, ώστε κατά την συντηρητική προσγείωση το ένα αχρηστεύτηκε. Αλλά και πέραν αυτοί, εάν πήγαιναν, δια να έχουν καύσιμα και να μπορούν να γυρίσουν, θα έπρεπε να μείνουν υπεράνω της Κύπρου μόνο πέντε έως οκτώ λεπτά. Ποιος τρελός θα έστελνε αυτά τα αεροπλάνα τα τόσο χρήσιμα για το μέλλον, να κινδυνεύσουν να ριχθούν από τους Τούρκους;

»Διότι οι Τούρκοι στα νότια παράλια είχαν τρία ραντάρ και διάφορα αεροδρόμια, από τα οποία μπορούσαν να σηκώσουν 50 δικά τους αεροπλάνα και να τα ρίξουν. Η Χούντα έστειλε αεροπλάνα και από κακή συνεννόηση το ένα κατερρίφθη από την Εθνοφρουρά και σκοτώθηκαν τόσα παιδιά! Ελέχθη διά τα υποβρύχια, για τον στόλο ο οποίος έπρεπε να πάει στην Κύπρο. Ο υπερπατριωτισμός μας κάνει να διαστρέφουμε τα πράγματα. Λησμονείται ότι οι Τούρκοι είχανε εκλάβει τρία αντιτορπιλικά τους για δικά μας και με τρία αεροπλάνα βούλιαξαν το ένα και έβλαψαν πολύ σοβαρά το άλλο;

»Θέλατε με τέτοιαν έλλειψη αεροπορικής καλύψεως δικής μας, με πλήρη και συνεχή κάλυψη δική τους να στείλουμε τον Στόλο μας στην Κύπρο, να μην μπορούμε να υπερασπίσουμε έπειτα τα άλλα νησιά; Ομιλήσατε για τα υποβρύχια. Σας πληροφορώ ότι οι Τούρκοι εκείνη την εποχή είχαν μπροστά στην Κύπρο τρία υποβρύχια εν ακινησία, τα οποία με τα μηχανήματα Sonar, συνελάμβαναν παν υποβρύχιο που θα συναντούσε. Και θα στέλναμε τα καινούργια μας υποβρύχια, τα οποία ίσως θα καλούνταν να υπερασπιστούν τα νησιά μας, να πέσουν ως πρόβατα επί σφαγή;» Τα συμπεράσματα στην κρίση των αναγνωστών.