Θανάσιμη παρτίδα σκάκι… “μαύροι” κατά “λευκών”, νίκη ή θάνατος

Το 1809, αισθανόμενοι ικανοί να νικήσουν τους Γάλλους, οι Αυστριακοί κήρυξαν τον πόλεμο στον Ναπολέοντα. Ο εξόριστος, κυνηγημένος από τους Γάλλους, δούκας Φρειδερίκος Γουλιέλμος του Μπράουνσβαϊγκ φυσικά δεν άφησε την ευκαιρία να πάει χαμένη και σε συμφωνία με τη Βιέννη αποφάσισε να συγκροτήσει ένα μικτό σώμα πεζικού, ιππικού και πυροβολικού από πρώην υπηκόους του και άλλους Γερμανούς εθελοντές.

Ο δούκας αποφάσισε να ντύσει τους άνδρες του με μαύρες στολές. Στα πηλίκια δε οι άνδρες έφεραν μια νεκροκεφαλή και δύο διασταυρωμένα οστά. Η «πένθιμη» αυτή ενδυμασία επελέγη διότι η πατρίδα τους τελούσε υπό εχθρική κατοχή. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος το «Μαύρο Σώμα» εντάχθηκε στις αυστριακές δυνάμεις.

Η μετέπειτα σύναψη ανακωχής Αυστριακών και Γάλλων, όμως, άφησε απόλυτα εκτεθειμένο τον δούκα και τους άνδρες του, εν μέσω εχθρικού εδάφους, χωρίς καμία υποστήριξη και ελπίδα. Στις 26 Ιουλίου 1809 ο δούκας αποφάσισε να πορευθεί στη Βεστφαλία. Διέθετε 1.150 πεζούς (τρία μικρά τάγματα), 630 ιππείς (ένα σύνταγμα ουσάρων και μια ίλη λογχοφόρων) και μια πυροβολαρχία με 80 άνδρες και τέσσερα πυροβόλα.

Την ίδια ώρα ο Ιερώνυμος Βοναπάρτης, αδερφός του Ναπολέοντα και διορισμένος από αυτόν βασιλιάς της Βεστφαλίας, διέταξε τους στρατηγούς του να συντρίψουν το «Μαύρο Σώμα».

Χάλμπερσταντ

Το 5ο βεστφαλικό 5ο Σύνταγμα Πεζικού (ΣΠ), στο μεταξύ, πληροφορήθηκε την προσέγγιση του «Μαύρου Σώματος» και οχυρώθηκε στην πόλη Χάλμπερσταντ. Το πρωί της 29ης Ιουλίου 1809 η εμπροσθοφυλακή του «Μαύρου Σώματος» εμφανίστηκε μπροστά από την περιτειχισμένη πόλη. Ο διοικητής του 5ου ΣΠ Γάλλος συνταγματάρχης Μαριονέ, διάταξε μερικούς λόχους του να επιτεθούν και να την ανατρέψουν. Ωστόσο λίγες βολές από τη «μαύρη πυροβολαρχία» ήταν αρκετές για να τρέψουν τους λευκοντυμένους Βεστφαλούς σε φυγή.

Το 5ο ΣΠ παρέτασσε 2.000 άνδρες, όσους περίπου και το «Μαύρο Σώμα». Επίσης μπορούσε να στηριχθεί στις οχυρώσεις της πόλης. Επιπλέον είχε υπό τις διαταγές του και τη φρουρά της πόλης, δυνάμεως περίπου τάγματος. Από την άλλη πλευρά, αδυνατώντας να περικυκλώσει πλήρως την πόλη ο “Μαύρος” δούκας διέταξε τον έλεγχο της περιμέτρου με περιπόλους. Τελικά αποφάσισε να επιχειρήσει έφοδο.

Ο δούκας συγκρότησε δύο φάλαγγες εφόδου. Η πρώτη, υπό την προσωπική του διοίκηση, θα επιτίθεντο στην πύλη της Χαρσλέμπερ. Η δεύτερη φάλαγγα θα επιτίθεντο κατά της πύλης της Κούλινγκερ. Η επίθεση εκδηλώθηκε με ορμή. Ειδικά στην πύλη του Κούλινγκερ η μάχη ήταν άγρια και οι απώλειες βαριές, εκατέρωθεν.

Τελικά μια εύστοχη βολή από ένα πυροβόλο των Μπραουνσβάιγκερ συνέτριψε την πύλη. Αμέσως οι «Μαύροι» Κυνηγοί εφόρμησαν στην πόλη. Αφού έσυραν, παρά τα εχθρικά πυρά, μακριά άμαξες που είχαν τοποθετήσει οι αντίπαλοι ως πρόχειρα φράγματα, οι «Μαύροι» εξόρμησαν διά της λόγχης φωνάζοντας την πολεμική τους ιαχή «Νίκη ή θάνατος».

Και η συμπλοκή στην πύλη της Χαρσλέμπερ ήταν ιδιαίτερα αιματηρή. Τελικά χάρη στον ηρωισμό του υπολοχαγού φον Χέρτελ και των ανδρών του η πύλη κυριεύθηκε και δύο λόχοι του 2ου Τάγματος εισήλθαν στην πόλη. Από την πύλη της Κούλινγκερ εισήλθε στην πόλη και το «Μαύρο» ιππικό και κινήθηκε ταχύτατα στους στενούς δρόμους μέχρι που βρέθηκε στην κεντρική πλατεία όπου ανέμεναν εκατοντάδες αντίπαλοι στρατιώτες τους οποίους ο επικεφαλής τους τηρούσε σε εφεδρεία.

Ευτυχώς για τους «Μαύρους» ουσάρους είχε πλέον σκοτεινιάσει και οι αντίπαλοι πίστεψαν ότι βρίσκονταν απέναντι σε υπέρτερες δυνάμεις. Στην πραγματικότητα οι Βεστφαλοί υπερείχαν αριθμητικά τουλάχιστο 2:1. Ψύχραιμα όμως οι ουσάροι τους ζήτησαν να παραδοθούν και οι Βεστφαλοί στρατιώτες απλώς κατέθεσαν τα όπλα. .

Σημειώθηκαν μικρής κλίμακας οδομαχίες, αλλά σύντομα η μάχη έπαυσε, με εξαίρεση ένα κτήριο κοντά στην πύλη του Μπράιτεν όπου κλείστηκαν αρκετοί Βεστφαλοί και αμύνθηκαν όλη τη νύκτα. Το πρωί όμως και αυτοί παραδόθηκαν.

Επρόκειτο για μια μεγάλη νίκη του «Μαύρου Σώματος» που ναι μεν υπέστη 400 απώλειες, αλλά προκάλεσε στους αντιπάλους 600 και αιχμαλώτισε 80 αξιωματικούς και 2.000 περίπου υπαξιωματικούς και στρατιώτες. Κυριεύτηκε επίσης η σημαία του 5ου ΣΠ. Παράλληλα 300 Βεστφαλοί αιχμάλωτοι εντάχθηκαν στο «Μαύρο Σώμα» οι απώλειες του οποίου σχεδόν αναπληρώθηκαν.