Το ελληνικό ιππικό κατά της στρατιάς του Μουσολίνι (1940-41)

Το ελληνικό ιππικό διαδραμάτισε καταλυτικό ρόλο στον πόλεμο του 1941 κατά των Ιταλών και των Γερμανών, αν και λίγοι Έλληνες ιππείς ήταν καλά εκπαιδευμένοι και θα τολμούσε κανείς τους αποκαλέσει επίλεκτους.

Βασικός σχηματισμός ήταν η Μεραρχία Ιππικού στην οποία υπαγόταν και η Ταξιαρχία Ιππικού που για ένα  διάστημα έδρασε ως ανεξάρτητος σχηματισμός. Παράλληλα υπήρχαν πέντε Ομάδες Αναγνωρίσεως Σώματος Στρατού (ΟΑΣΣ), μια για κάθε σώμα (Α,Β,Γ,Δ,Ε) και 15 μεραρχιακές Ομάδες Αναγνωρίσεως με λατινική αρίθμηση ίδια με της οικείας Μεραρχίας Πεζικού.

Η Μεραρχία Ιππικού διέθετε το 1ο και το 3ο Σύνταγμα Ιππικού και το Μηχανοκίνητο Σύνταγμα Ιππικού. Έκαστο σύνταγμα διέθετε τέσσερις ίλες μάχης, μια Έφιππη Ίλη Πολυβόλων (12 πολυβόλα) και μια Ίλη Όλμων (4 όλμοι των 81 χλστ.). Επίσης η Μεραρχία Ιππικού διέθετε Έφιππη Μοίρα Πολυβόλων με τρεις Έφιππες Ίλες Πολυβόλων (36 πολυβόλα) και μια ίλη μάχης.

Το Μηχανοκίνητο Σύνταγμα Ιππικού διέθετε 44 οχήματα Mercedes Benz W 152 4×4, 44 οχήματα Mercedes Benz LG 2500 6×6 και 75 φορτηγά αυτοκίνητα FIAT των 2,5 τόνων και αριθμό μοτοσυκλετών. Η οργάνωσή του ήταν ίδια με τα έφιππα συντάγματα μόνο που μια του Ίλη έφερε την επωνυμία Ελαφρά Ίλη.

Οι Ομάδες Αναγνωρίσεως Σώματος Στρατού διέθεταν έκαστη δύο ίλες, μια Έφιππη Ίλη Πολυβόλων με 12 πολυβόλα και Ουλαμό Όλμων με δύο όλμους των 81 χλστ. Οι Ομάδες Αναγνωρίσεως των Μεραρχιών Πεζικού διέθεταν έκαστη δύο ίλες ελιγμού και έναν Ουλαμό Πολυβόλων (4 πολυβόλα). Συνολικά υπήρχαν 48 έφιππες και τέσσερις μηχανοκίνητες ίλες, 11 ΕΜΠ, 15 Ουλαμοί Πολυβόλων (192 πολυβόλα συνολικά), 3 Ίλες Όλμων (12 όλμοι) και 5 ουλαμοί όλμων (10 όλμοι).

Όσον αφορά το οργανικό πυροβολικό η Μεραρχία Ιππικού διέθετε μια Έφιππη Μοίρα Πυροβολικού με δύο πυροβολαρχίες των 75 χλστ. (8 συνολικά πυροβόλα) και μια μηχανοκίνητη πυροβολαρχία με πυροβόλα Skoda των 75 χλστ. (4 πυροβόλα μεταφερόμενα με αυτοκίνητα). Όσον αφορά το αντιαεροπορικό πυροβολικό η Μεραρχία Ιππικού διέθετε μια μικτή Μοίρα με μια πυροβολαρχία των 37 χλστ. (4 πυροβόλα), δύο πυροβολαρχίες των 20 χλστ. (με 4 πυροβόλα έκαστη) και μια έφιππη πυροβολαρχία των 20 χλστ. Τέλος η Μεραρχία Ιππικού διέθετε μια ίλη Μηχανικού και δύο ίλες Διαβιβάσεων.

Τα συντάγματα ιππικού είχαν δύναμη ανάλογη με τα τάγματα πεζικού, αλλά υπερείχαν των τελευταίων σε ισχύ πυρός χάρη στους όλμους που διέθεταν. Οι ιππείς έφεραν βραχύκαννα τυφέκια και σπάθες και ήταν εκπαιδευμένοι να μάχονται έφιπποι, αλλά και να πεζομαχούν. Το 2ο Σύνταγμα Ιππικού δεν διέθετε ίππους και πολέμησε ως κοινό τάγμα πεζικού στα Κρούσια το 1941 κατά των Γερμανών.

Το ιππικό στη μάχη

Το ιππικό πολέμησε εξ αρχής τους εισβολείς. Η Ταξιαρχία Ιππικού υπό τον συνταγματάρχη Σωκράτη Δημάρατο με το 1ο Σύνταγμα Ιππικού, την Ελαφρά Ίλη και την μηχανοκίνητη πυροβολαρχία Skoda έδρασε στην Πίνδο εξαιρετικά. Ενισχυμένη και με τμήματα πεζικού συνέβαλε τα μέγιστα στο σταμάτημα των Ιταλών Αλπινιστών της «Julia». Εξαιρετικά έδρασε και η Β’ Ομάδα Αναγνωρίσεως του αντισυνταγματάρχη Φιλοποίμενα Κόκκινου.

Ακολούθησε η αποστολή της Μεραρχίας Ιππικού στην Πίνδο. Η Μεραρχία Ιππικού, υπό τον υποστράτηγο Γεώργιο Στανωτά, έναν εξαιρετικά έμπειρο ιππέα και ήρωα της Μικράς Ασίας, έδρασε επίσης εξαιρετικά στη φάση της ελληνικής αντεπίθεσης κατά των Ιταλών, διαθέτοντας το 3ο Σύνταγμα Ιππικού και το Μηχανοκίνητο Σύνταγμα Ιππικού. Ιδιαίτερης μνείας αξίζει η μάχη της 1ης Επιλαρχίας του 3ου Συντάγματος Ιππικού μαζί με το Απόσπασμα Αώου υπό τον ηρωικά πεσόντα αργότερα αντισυνταγματάρχη Φριζή, στο χωριό Άρματα.

Εκεί το ιταλικό 8ο Σύνταγμα Αλπινιστών δοκιμάστηκε σκληρά. Στην Πίνδο έδρασαν, ενταγμένες στην Ι Μεραρχία Πεζικού η Ίλη της Β’ Ομάδας Αναγνωρίσεως υπό τον ίλαρχο Γεωργιάδη καθώς και η ΙΧ και η Χ Ομάδα Αναγνωρίσεως. Η ΙΧ Ομάδα Αναγνωρίσεως διακρίθηκε ιδιαίτερα στη μάχη στο χωριό Πουρνιά, ενώ ίλη της ίδιας Ομάδας Αναγνωρίσεως κατέλαβε μόνη, χωρίς να περιμένει το πεζικό, το ύψωμα Τσομπάνης στον Σμόλικα, συλλαμβάνοντας 60 αιχμαλώτους.

Η Χ Ομάδα Αναγνωρίσεως διακρίθηκε στη φάση της καταδίωξης των Ιταλών. Ακολούθως η Μεραρχία Ιππικού, με την Ταξιαρχία Ιππικού ενταγμένη πλέον σε αυτή, ανέλαβε καθήκοντα συνδέσμου μεταξύ των Μεραρχιών Πεζικού του προελαύνοντος στη Βόρεια Ήπειρο Ελληνικού Στρατού. Η Μεραρχία Ιππικού αποσύρθηκε από τη γραμμή των πρόσω και αποτέλεσε την εφεδρεία του αρχιστρατήγου. Άλλωστε, οι καιρικές συνθήκες δεν επέτρεπαν την εμπλοκή της.

Κατά τη γερμανική εισβολή το ιππικό ήταν πάλι εκεί. Η δράση της Μεραρχίας Ιππικού θα καλυφθεί όμως σε άλλη δημοσίευση. Κατά των Γερμανών έδρασε και η ΧΙΧ Μηχανοκίνητη Μεραρχία.