Το Holodomor και η αλήθεια για το λιμό του 1932-33 στο Νότο της ΕΣΣΔ

Εδώ και κάποιες δεκαετίες, στο πλαίσιο της μετασοβιετικής ιδεολογικής ανασυγκρότησης των εθνών και της προσπάθειας δημιουργίας εθνών-κρατών, οι Ουκρανοί εθνικιστές επιχείρησαν να εθνικοποιήσουν μια μεγάλη ανθρωπιστική τραγωδία και να την περιορίσουν, ως να αφορούσε μόνο το ουκρανικό έθνος. Εκείνος ο λιμός, που είχε εκατομμύρια θύματα (εκτιμώμενος αριθμός θανάτων σε 3,3 με 7,5 εκατομμύρια), ήταν αποτέλεσμα της βίαιης κολεκτιβοποίησης. Πέθαναν αγρότες, που η σταλινική γραφειοκρατία τους αποστέρησε τη γη τους στις σιτοπαραγωγές περιοχές της ΕΣΣΔ, τόσο στον ουκρανικό, όσο και στο ρωσικό Νότο. Και οι αγρότες αυτοί ήταν Ουκρανοί, Ρώσοι, Έλληνες, κλπ.

Το ουκρανικό κοινοβούλιο, στις 28 Νοεμβρίου του 2006, αναγνώρισε το λιμό εκείνο ως γενοκτονία. Ημέρα Μνήμης όρισε την 25η Νοεμβρίου. Στο πλαίσιο του νέου Ψυχρού Πολέμου αρκετές χώρες έχουν επισήμως αναγνωρίσει το λιμό του 1932-32 ως γενοκτονία που αφορά αποκλειστικά την Ουκρανία. Τέτοιες χώρες είναι οι: ΗΠΑ, Καναδάς, Αυστραλία, Αζερμπαϊτζάν, Βέλγιο, Εσθονία, Γεωργία, Ουγγαρία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Μολδαβία, Πολωνία, Βατικανό κ.ά. Έτσι με την εθνικιστική υπερβολή περί ουκρανικού Χολοντομόρ (Голодомор) και με πλήρη περιφρόνηση των αντικειμενικών δεδομένων, διαστρεβλώθηκε η πραγματική ιστορική σημασία εκείνης της τραγωδίας.

Μια μαρτυρία Έλληνα της ΕΣΣΔ

Στις περιοχές  της ΕΣΣΔ που εμφανίστηκε ο λιμός κατοικούσαν δεκάδες χιλιάδες Έλληνες, Πόντιοι και Μαριουπολίτες, οι οποίοι εκείνη την εποχή είχαν καταφέρει να αναγνωριστούν τα πολιτιστικά τους δικαιώματα από την κεντρική διοίκηση και επί πλέον είχαν πετύχει την δημιουργία τεσσάρων αυτόνομων ελληνικών περιοχών (Gretsiskii Rayion): Τρείς περιοχές στην περιφέρεια του Ντονιέτσκ, στην ύπαιθρο της Μαριούπολης και μία στην περιοχή του Κρασνοντάρ της Νότιας Ρωσίας με πρωτεύουσα την κωμόπολη Κριμσκ. Σε αυτή την Αυτόνομη Σοβιετική Ελληνική Περιοχή βρισκόταν και η κωμόπολη Μπέλα Ρέζισνκα, όπου τότε ζούσε ο Κώστας Νικολαϊδης με την οικογένειά του. Στην Ελλάδα έφτασε ως πρόσφυγας το 1939 και εγκαταστάθηκε στο Σταυροχώρι του Κιλκίς.

Σε μια συνέντευξη που του είχα πάρει στα τέλη της δεκαετίας του ’80, ανάφερε τα εξής: «…Η πείνα άρχισε το 1929, αλλά κυρίως έγινε το 1933. Ήταν πολύ μεγαλύτερη από την πείνα του εμφυλίου πολέμου το 1921. Από τη Μπέλα Ρέζινσκα δεν έμεινε ούτε το ένα τρίτο. Κουβαλούσαν με αυτοκίνητα χιλιάδες πτώματα πεθαμένων απ’ την πείνα και τα πετούσαν σε ομαδικούς τάφους. Ζήτημα είναι αν από τους 160.000 που έμεναν σε όλη την περιοχή θα έμειναν 25.000. Οι άλλοι πέθαναν από την πείνα. Ξέρεις τι θα πει να μην υπάρχει άνθρωπος να τους θάψει;

Η οικογένειά μας γλύτωσε από την πείνα. Το σπίτι μας ήταν πολύ μεγάλο. Γύρω από το περβάζι υπήρχε ανοικτό μέρος. Όλο αυτό το γεμίσαμε με λαζούδια (καλαμπόκια στην ποντιακή). Με αυτά ζήσαμε και συντηρήσαμε την οικογένειά μας. Είχαμε ακόμα παραχώσει στη γη πατάτες. Από πάνω αφήσαμε μπουρί να αερίζονται. Μόλις παίρναμε είδηση ότι γυρνούν στα σπίτια και κατάσχουν τα τρόφιμα, βγάζαμε το μπουρί και δεν μπορούσαν να εντοπίσουν τις πατάτες. Κρύψαμε και σιτάρι. Όσοι έκρυψαν επέζησαν, όσοι δεν έκρυψαν πέθαναν» (Βλάσης Αγτζίδης, “Ποντιακός ελληνισμός. Από τη γενοκτονία και τον σταλινισμό στην περεστρόικα”, εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, 1990, σελ. 213-4).

 

Στον χάρτη, όπου με μαύρο χρώμα σημειώνονται οι περιοχές που επλήγησαν περισσότερο από τον λιμό, φαίνεται ξεκάθαρα ότι αφορούσε όλες τις σοβιετικές εθνότητες που κατοικούσαν στην περιοχή αυτή…