Το πεζικό των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη στη Μάλτα (18ος αι.)

Το ιστορικό Τάγμα των Ιπποτών του Αγ. Ιωάννη εγκαταστάθηκε στη Μάλτα το 1530 μετά την εκδίωξή του από τη Ρόδο. Από εκεί πολέμησε για δύο περίπου αιώνες τους Οθωμανούς και τους συμμάχους τους. Υπέκυψε όμως στην στρατιωτική υπεροχή της Γαλλίας του Ναπολέοντα, το 1798. Το 1776 ο μεγάλος μάγιστρος του Τάγματος Φραγκίσκος Χιμένες ντε Τεξάδα αποφάσισε την συγκρότηση του Συντάγματος Πεζικού της Μάλτας. Στο σύνταγμα θα κατατάσσονταν άνδρες από όλη την Ευρώπη εν είδει λεγεώνας ξένων. Αξιωματούχοι του Τάγματος μετέβησαν σε Αβινιόν, Κορσική και Μασαλία και προέβησαν σε στρατολογία.

Πεζικό της γραμμής

Ωστόσο οι περισσότεροι από τους 1.200 άνδρες που κατατάχθηκαν ήταν αποβράσματα των τοπικών κοινωνιών, εγκληματίες, λιποτάκτες άλλων στρατών κλπ. Επειδή δε σημαντικός αριθμός αυτών λιποτάκτησε σχεδόν αμέσως μετά την κατάταξή του η στρατολογία επεκτάθηκε και σε άλλα μεσογειακά λιμάνια. Πιθανολογείται και η παρουσία Ελλήνων στις τάξεις του συντάγματος. Τελικά για να πυκνώσουν τις τάξεις της μονάδας οι Ιππότες στρατολόγησαν και Μαλτέζους.

Το σύνταγμα οργανώθηκε βάσει του γαλλικού υποδείγματος. Παρέτασσε μόνο ένα τάγμα όμως, με έναν λόχο γρεναδιέρων και τέσσερις μουσκετοφόρων, με συνολική δύναμη άνω των 500 ανδρών. Το σύνταγμα ήταν καλά εκπαιδευμένο, με υψηλό ηθικό και είχε αναλάβει τη φρούρηση των οχυρών του Τίγκνε, του Αγ. Αγγέλου, του Αγ. Έλμου και του Ρικασόλι. Απόσπασμα στάθμευε και στην πρωτεύουσα Βαλέττα. Όταν αποβιβάστηκαν οι Γάλλοι το σύνταγμα αντιστάθηκε. Η φρουρά του οχυρού Τιγκνε διακρίθηκε ιδιαίτερα, αποκρούοντας κάθε εναντίον του γαλλική επίθεση. Το απόσπασμα της Βαλέττα έλαβε μέρος στην απονενοημένη επίθεση κατά των Γάλλων πολιορκητών, ενώ οι φρουρές των άλλων οχυρών επίσης κατέθεσαν τα όπλα μόνο όταν υπεγράφη τελικά ανακωχή.

Μετά την κατάκτηση της Μάλτας από τους Γάλλους οι αιχμάλωτοι στρατιώτες του συντάγματος υποχρεώθηκαν με τη βία να καταταγούν στη γαλλική «Λεγεώνα της Μάλτας» και έλαβαν μέρος στην εκστρατεία του Ναπολέοντα στην Αίγυπτο. Οι άνδρες έφεραν τυπικές για την εποχή στολές, λευκού χρώματος, με κόκκινα πέτα και μανσέτες στα χρώματα της σημαίας του Τάγματος του Αγ. Ιωάννη. Έφεραν μαύρο δίκοχο καπέλο, μαύρη φυσιγγιοθήκη, δερμάτινες εξαρτήσεις λευκού χρώματος, μουσκέτο, ξιφολόγχη. Οι άνδρες φορούσαν μαύρα ημιάρβυλα με ψηλές μαύρες γκέτες. Οι αξιωματικοί έφεραν στη μέση υφασμάτινη ζώνη. Επίσης έφεραν μπότες και λοφίο στο δίκοχο καπέλο τους.

Και ελαφρύ πεζικό…

Το 1777 ο νέος μεγάλος μάγιστρος του Τάγματος, Εμμανουήλ ντε Ροχάν Πολντούκ, θέλοντας να ενισχύσει την άμυνα του νησιού, αποφάσισε την συγκρότηση και ενός Συντάγματος “Κυνηγών” (ελαφρύ πεζικό). Η ύπαρξη μιας εξειδικευμένης μονάδας ελαφρού πεζικού σε έναν τόσο μικρό στρατό όσο αυτός των Ιωαννιτών προκαλεί έκπληξη, ωστόσο ήταν απόλυτα δικαιολογημένη από την στιγμή μάλιστα που στη μονάδα αυτή ενέταξε τους καλύτερους κυνηγούς του νησιού.

Πολλοί από τους άνδρες που εντάχθηκαν στο νέο σύνταγμα υπηρετούσαν ήδη το Τάγμα με άλλη ιδιότητα. Η μονάδα έγινε γνωστή ως σύνταγμα γερακάρηδων καθώς ως κυνηγοί, προηγουμένως, οι άνδρες του χρησιμοποιούσαν και κυνηγετικά γεράκια. Το σύνταγμα αρχικά παρέτασσε ένα μόνο τάγμα των πέντε, αρχικά και των τεσσάρων, κατόπιν, λόχων, με δύναμη 522 ανδρών. Το 1798 όμως παρέτασσε δύο τάγματα με συνολική δύναμη 1.200 ανδρών.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός πως μόνο ο εκάστοτε διοικητής του δεν ήταν Μαλτέζος, αντίθετα με τους άνδρες, αλλά και τους υπαξιωματικούς και τους αξιωματικούς του. Κατά τη γαλλική εισβολή το σύνταγμα επίσης εκτελούσε καθήκοντα φρουράς σε διάφορα οχυρά και κατέθεσε τα όπλα μόνο μετά την υπογραφή της ανακωχής. Κάποιοι μάλιστα αξιωματικοί που επέδειξαν φιλογαλλικά αισθήματα σκοτώθηκαν από τους ίδιους τους άνδρες τους.

Οι άνδρες έφεραν πράσινα χιτώνια με λευκές περισκελίδες, κορσικανικό καπέλο με λοφίο, μουσκέτο και ξιφολόγχη. Οι δερμάτινες εξαρτήσεις ήταν λευκού χρώματος ενώ η φυσιγγιοθήκη μαύρου. Οι άνδρες έφεραν επίσης χαμηλές μπότες. Οι αξιωματικοί έφεραν σπαθί και υφασμάτινη ζώνη, διακριτικό του αξιώματός τους. Πέραν των τακτικών μονάδων, στις οποίες εντάσσονταν και άνδρες του ναυτικού, το πεζικό των Ιπποτών συμπλήρωναν τα δύο συντάγματα πολιτοφυλάκων που δεν ήταν όμως τακτικές μονάδες και σε καιρό ειρήνης υπήρχαν μόνο οι πυρήνες τους, οργανωμένοι κατά λόχους.