Β΄ΠΠ (Απρίλιος 1945): Γερμανοί πολίτες, φονιάδες ως το τέλος

Το Γκαρντελέγκεν είναι μια μικρή πόλη στο σημερινό κρατίδιο της Σαξωνίας-Άνχλατ της ανατολικής Γερμανίας. Τη δεύτερη εβδομάδα του Απριλίου του 1945 όμως ο πόλεμος είχε φτάσει στην άλλοτε ήρεμη πόλη. Πιεζόμενος από τους Συμμάχους, ο γερμανικός στρατός υποχωρούσε προσπαθώντας να καλύψει τα φρικτά του εγκλήματα. Στην απόπειρα αυτή εκκενώθηκε και το στρατόπεδο συγκέντρωσης Μιτελμπάου-Ντόρα, παράρτημα του διαβόητου Μπούχενβαλτ και το στρατόπεδο Χανόβερ-Στέκεν.

Υπό την συνοδεία φρουρών των SS 1.016 άμοιροι κρατούμενοι σκλάβοι των δύο στρατοπέδων μεταφέρονταν δυτικά. Οι περισσότεροι από αυτούς ήταν Πολωνοί, αλλά υπήρχαν και Σοβιετικοί και μερικοί Δυτικοί. Όταν οι κρατούμενοι και οι φρουροί τους έφτασαν στο Γκαρντελέγκεν, στις 13 Απριλίου 1945, τρεις ημέρες δηλαδή πριν ξεκινήσει η μάχη του Βερολίνου, οι SS αποφάσισαν πως έπρεπε να «ξεφορτωθούν» τους κρατούμενους. Επειδή οι ίδιοι ήταν λίγοι ζήτησαν βοήθεια και από ντόπιους πολιτοφύλακες της Volksturm, παιδιά της Χιτλερικής Νεολαίας, κατοίκους, ακόμα και πυροσβέστες και αφού οδήγησαν τους κρατούμενους σε μια αποθήκη, κάρφωσαν τις πόρτες, περιέλουσαν το κτίσμα με βενζίνη και του έβαλαν φωτιά!

Οι άμοιροι κρατούμενοι προσπάθησαν να αντιδράσουν, αλλά όσοι επιχείρησαν να εξέλθουν από τη φλεγόμενη αποθήκη πυροβολούνταν χωρίς έλεος. Οι Γερμανοί, ως τυπικοί κύριοι, σκόπευαν να καλύψουν, την επομένη, τα ίχνη του εγκλήματος, καίγοντας ότι είχε απομείνει από ανθρώπους και αποθήκη. Πράγματι οι φονιάδες συγκεντρώθηκαν στις 14 Απριλίου στον τόπο του εγκλήματος για να καταστρέψουν τα υπολείμματα και να εξαφανίσουν τα ίχνη.

Όμως η τύχη ήθελε αλλιώς. Έτσι ο λόχος F του 2ου Τάγματος του 405ου αμερικανικού Συντάγματος Πεζικού της 102ης Μεραρχίας Πεζικού, εισήλθε την ίδια ημέρα στην πόλη. Οι Γερμανοί εγκατέλειψαν το σχέδιό τους και ως δια μαγείας μετατράπηκαν από κτήνη σε φιλήσυχους πολίτες, σε αγνά παιδιά, σε κοινούς πυροσβέστες. Οι Αμερικανοί όμως, ερευνώντας την περιοχή έφτασαν στα καπνίζοντα ακόμα ερείπια της αποθήκης και ανακάλυψαν το έγκλημα.

Εντόπισαν μάλιστα και 11 επιζώντες (επτά Πολωνοί, ένας Γάλλος και τρεις Σοβιετικοί) που γλίτωσαν ως εκ θαύματος. Στις 21 Απριλίου οι Αμερικάνοι υποχρέωσαν τους Γερμανούς κατοίκους να συγκεντρώσουν τα πτώματα των θυμάτων τους και να τα θάψουν κανονικά. Συνολικά ετάφησαν 1.016 πτώματα. Οι Αμερικανοί ανήγειραν και ένα πρόχειρο μνημείο προς τιμή των δολοφονημένων. Παράλληλα ξεκίνησαν έρευνες για την απόδοση ευθυνών. Τελικά όμως μόνο ένας Γερμανός πλήρωσε, ο ανθυπολοχαγός των SS Έρχαρντ Μπράουνι που δικάστηκε το 1947, καταδικάστηκε σε ισόβια και πέθανε το 1950. Ο ανώνυμος, φονικός γερμανικός όχλος, που κατά τα άλλα δεν είχε ιδέα για τα χιτλερικά εγκλήματα, δεν πλήρωσε.