Βυζαντινός “Μαραθώνας” στη Μεσοποταμία…

Το 586 μ.Χ. η Βυζαντινή Αυτοκρατορία και αυτή των Σασσανιδών Περσών βρισκόταν και πάλι σε εμπόλεμη κατάσταση. Το 582 μ.Χ. ο στρατηγό Μαυρίκιος είχε ανέβει στον θρόνο της Κωνσταντινούπολης. Στην Κτησιφώντα δε βασίλευε ο Ορομίσδας Δ’. Ο πόλεμος συνεχιζόταν με διάφορές φάσεις με τους Πέρσες να έχουν την πρωτοβουλία στο σύνορο της Μεσοποταμίας. Ο Μαυρίκιος, το 584 μ.Χ. όρισε στρατηγό στην περιοχή τον Φιλιππικό.

Ο Βυζαντινός στρατηγός ανέλαβε αμέσως δραστηριότητα και εκτέλεσε επιδρομές στα περσικά εδάφη γύρω από τη Νίσιβι το 584 και 585 μ.Χ. O Πέρσης στρατηγός Καρδαριγάν αντέδρασε αναλόγως, αλλά ανεπιτυχώς. Την άνοιξη του 586 μ.Χ. οι Πέρσες πρότειναν ειρήνη, αλλά απαίτησαν την καταβολή φόρου υποτέλειας από τον Μαυρίκιο, αίτημα που δεν έγινε δεκτό.

Ο δε Φιλιππικός, ως αποτέλεσμα, προωθήθηκε με τον στρατό του προς συνάντηση του εχθρού, για να δείξει πόσο υποτελής η Αυτοκρατορία ήταν. Ο Φιλιππικός κινήθηκε νότια της Άμιδας (σημερινό Ντιγιαρμπακίρ), πέρασε τον ποταμό Ζεργκάν και εισήλθε στην Συρία και στρατοπέδευσε στην πεδιάδα του Σολάχωνα, νότια του Δάρας.

Η κίνηση του Φιλιππικού ήταν βαθιά μελετημένη καθώς στρατοπέδευσε σε μια τοποθεσία που όχι μόνο ήλεγχε τις οδεύσεις της περιοχής, αλλά ήλεγχε και το νερό… Οι Πέρσες για να προσεγγίσουν έπρεπε να διασχίσουν την άνυδρη πεδιάδα.

Ο Πέρσης στρατηγός για να αντιμετωπίσει το πρόβλημα κινήθηκε έχοντας μαζί του πολλά υποζύγια φορτωμένα με ασκούς με νερό. Τόσο σίγουρος ήταν δε για την επικείμενη νίκη του που μετέφερε μαζί του και αλυσίδες για να αλυσοδέσει τους Βυζαντινούς αιχμαλώτους που θα έπιανε. Οι κινήσεις του όμως εντοπίστηκαν από Άραβες συμμάχους των βυζαντινών.

Οι αντίπαλοι

Ο Φιλιππικός έταξε τις δυνάμεις του σε τρία σώματα. Το αριστερό του κέρας, υπό τον Ελιφρέδα τάχθηκε στον λόφο Ιζάλα, μαζί με ένα σώμα Ούννων ελαφρών ιππέων υπό τον Άπσιχ. Το κέντρο διοικούσε ο στρατηγός Ηράκλειος, πατέρας του μετέπειτα αυτοκράτορα και το δεξιό ο ταξίαρχος Βιτάλιος. Ο ίδιος ο Φιλιππικός τέθηκε επικεφαλής ενός μικρού επίλεκτου τμήματος ιππέων, ως γενική εφεδρεία.

Οι πηγές δεν αναφέρουν παρουσία πεζικού, αλλά ούτε την αριθμητική δύναμη των αντιπάλων. Φαίνεται πως το σύνολο της δύναμης του Φιλιππικού αποτελείτο από ιππείς.

Ο Καρδαριγάν από την πλευρά του επίσης έταξε τις δυνάμεις σε τρία τμήματα. Στο κέντρο τάχθηκε ο ίδιος με τους καλύτερους άνδρες του. Στο δεξιό κέρας τάχθηκε ο στρατηγός Μεβόδης με τους άνδρες του και στο αριστερό ο Αφράατης. Το περσικό στρατόπεδο, με τα πολύτιμα αποθέματα νερού, είχε δημιουργηθεί πίσω από τη δύναμη του Αφραάτη.

Σύγκρουση στον ξερό κάμπο

Οι Πέρσες κατόπιν κινήθηκαν κατά των Βυζαντινών. Όταν έφτασαν σε απόσταση βολής άρχισαν να εξαπολύουν βέλη. Τότε το βυζαντινό δεξιό κέρας, υπό τον Βιτάλιο, εξόρμησε και σύντομα διέλυσε το απέναντί του περσικό σώμα. Όμως οι ιππείς του Βιτάλιου έχασαν την συνοχή τους καταδιώκοντας τον εχθρό δημιουργώντας κίνδυνο υπερφαλάγγισης του βυζαντινού κέντρου.

Με επέμβαση όμως του Φιλιππικού η νικηφόρα δύναμη του Βιτάλιου ανασυγκροτήθηκε την ώρα που το ισχυρό περσικό κέντρο απειλούσε να διασπάσει τους απέναντί του Βυζαντινούς. Σύμφωνα με τις πηγές ήταν αρκετή η επίδειξη του κράνους του Φιλιππικού για να ανασυγκροτηθούν οι ιππείς του. Για να αντιμετωπίσει τη περσική πίεση στο κέντρο, ο Φιλιππικός διέταξε τους ιππείς του να αφιππεύσουν και να σχηματίσουν φάλαγγα.

Οι πεζομάχοι Βυζαντινοί ιππείς, χρησιμοποιώντας τις λόγχες τους ως δόρατα, αναχαίτισαν τους Πέρσες. Την ίδια ώρα οι άνδρες του Βιτάλιου τους έπλητταν στο πλευρό. Αλλά και το βυζαντινό αριστερό κατάφερε να επικρατήσει των απέναντι Περσών, μετά από υπερκερωτικό ελιγμό των Ούννων.

Έτσι σύντομα το περσικό κέντρο περικυκλώθηκε και αφανίστηκε. Οι Πέρσες το έβαλαν στα πόδια με επικεφαλής τον υπερφίαλο στρατηγό τους. Χιλιάδες Πέρσες σκοτώθηκαν και πολλοί ακόμα πέθαναν από τη δίψα, στην συνέχεια, καθώς οι Βυζαντινοί κυρίευσαν το περσικό στρατόπεδο. Ήταν μια μεγάλη νίκη, που έμοιαζε με αυτή του Μαραθώνα…