25η Μαρτίου 1990: Οι νέοι της Κύπρου επαναστατούν κατά της κατοχής

Από την άλλη, ο κόσμος καζάνι που έβραζε. Μετά τη σύλληψη και του Πέτρου από τους εισβολείς, στο κίνημα και τους δρόμους ήταν και χιλιάδες μαθητές. Η Αστυνομία ξεκαθάριζε πως ήταν αδύνατο να ελέγξει το πλήθος στους δρόμους που θα έβγαινε για την 25η Μαρτίου. Είχε στηθεί και ένα τεράστιο δίκτυο στήριξης από το ζωντανό τότε προσφυγικό κίνημα, από ένα ολόκληρο αυθόρμητο κόσμο, από τους συνοικισμούς, από ένα φορέα Οργανώσεων με επικεφαλής συντεχνίες και Οργανώσεις ποικίλες. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την κρίσιμη συνεδρίαση στη Νοσηλευτική σχολή, όπου όλοι μαζί αποφασίσαμε φοιτητές και μαθητές πως η παρέλαση θα συνεχίσει πάσει θυσία προς το Οδόφραγμα.

Ήταν από τις στιγμές που ένοιωθες πως ο τόπος είχε ελπίδα Λευτεριάς. Η παρέλαση για την 25η Μαρτίου έγινε και συνέχισε παρά τους προπηλακισμούς και την περιφρούρηση ασφαλείας από εντεταλμένους λειτουργούς του Υπουργείου Παιδείας. Έχω στη μνήμη μου τη σκηνή της έντασης με τους καθηγητές που επέμεναν και τον Πάμπο Χαριλάου που ήταν μπροστά μου να επιμένει και τελικά να επιβάλει τη θέληση ενός νεανικού ποταμού πόθου για αγώνα κόντρα στην Κατοχή. Το τι ακολούθησε στο Οδόφραγμα ήταν ένα μεσημεριανό αντικατοχικό πανηγύρι λόγου και μουσικής.

Καθόμουν σε μια γωνιά ανακουφισμένος για μια μικρή έστω νίκη ενάντια στους παλατιανούς που εχθρεύονταν οτιδήποτε κόμιζε αντίσταση στην Κατοχή. Ήμασταν όλοι ανακουφισμένοι. Ξάγρυπνοι. Με το Γιάγκο κοιμηθήκαμε στις 24 Μαρτίου γύρω από τη φωτιά του Οδοφράγματος παρέα με τους πενήντα δικούς μας που περιφρουρούσαν μπας και μας μπαγλαρώσουν αν πάμε σπίτι. Στις 03:00 εκατοντάδες της ΜΜΑΔ πλάκωσαν από παντού. Όταν πήγα να ανασηκωθώ, ένας Αστυνομικός με πολιτικά μου είπε: “Τζοιμήθου δάσκαλε. Μεν έσιεις έννοιαν”. Ήταν το μήνυμα πως δεν θα μας μάζευαν. Στην εκδήλωση γύρω στις 13:00 στο Οδόφραγμα του Λήδρα Πάλας τον είδα να χαμογελά ενθουσιασμένος. Ήταν πρόσφυγάς ξεριζωμένος καθώς έμαθα μετά.

Εκείνες τις μέρες κατάλαβα πόσο σημαντική ήταν η παιδεία ελευθερίας. Το ένοιωθα όταν άκουγα τα παιδιά της Συντονιστικής να αποφασίζουν. Γράφω όσους δεν ξεχνώ. Τον Πάμπο Χαριλάου που σήκωσε πολύ βάρος, τον Σπύρο Δημοφάνους, τη Νίκη Παντελή, τον Κύπρο Κυπριανού, τον Τάσο τον Αχεριώτη τον Κωνσταντίνου, το Θράσο τα παιδιά του ΑΤΙ, την ομάδα την ομάδα της Νοσηλευτικής, τους ηρωικούς της ΣΕΜΕΛ, όλοι μαθητές 17-18 με επικεφαλής τον Πετρή τον Πολύγραφο γενικό υπεύθυνο για τα φυλλάδια, ο ίδιος μπροστάρης της ΕΟΚΑ.

Κοιμόταν με το κεφάλι ακουμπισμένο στους πολυγράφους και το μικρό αεικίνητο της Συντονιστικής Γυμνασίων. Τον έλεγαν Σαμμούτη και ήταν ηρωικός και αεικίνητος. Δεκαπέντε χρονών παλληκάρι και ώριμος μετείχε σε όλες τις κρίσιμες συνεδριάσεις ισότιμα. Εκείνη η 25η Μαρτίου του 1990 ήταν σίγουρα κόντρα στην Κατοχή, κόντρα στη Διχοτόμηση και κόντρα στους ανέμους…..

Η ευτυχεστέρα 25η Μαρτίου

Στα χρόνια του ’90 έζησα την ευτυχεστέραν 25ην Μαρτίου του βίου μου. Τα χρόνια μετά το ενενήντα μετά τον ξεσηκωμόν της Ανοίξεως. Τους πέντε κρατούμενους από τους Τούρκους παρανόμους. Τις διαδηλώσεις των δύο μηνών. Τις συναυλίες μες τη βροχήν. Τις πορείες περπατητοί από τη Δερύνειαν… Μετά από εκείνον το Πάσχα η ζωή μας ήταν αλλιώς. Μια δεκαετία αντικατοχική. Δέκα έτη με έντονη την αντίσταση στα κόμματα. Χρόνια θυσίας μακράν της όποιας εμμονής για καριέρα. Χρόνια έρωτος προσωπικής ελευθερίας. Ένοιωθα ακόμα παρά τις πληγές, ρωμέικες τις πατημασιές του βίου…. ήταν τα χρόνια που ακόμη τραγουδούσαμε ευκολά τον έρωταν και την ελευθερία…

Στα χρόνια του’90, συγκεκριμένα έζησα την ευτυχεστέραν 25ην Μαρτιου του βίου μου.΄Ηταν το 1990 όταν οι νέοι της Κύπρου δεν υπήκουσαν στας επιταγάς του Γιώργου Βασιλείου και οδήγησαν την επίσημη παρέλαση στο οδόφραγμαν του Λήδρας Παλάς σε ένα πανηγύρι ελευθερίας. Οι παλατιανοί από τότες δεν ήθελαν τον αέρα ελευθερίας. Χαλούσε το μάντρισμαν το τραγούδι του Παλληκαρίδη κι οι στίχοι του που τότες παραδόξως ούλλοι καθηαυτόν ήτουν ερωτευμένοι μαζίν τους… Μπορεί σε κάποια μάχη…. Μα πάμε με καμάρι… Και θα νικήσουμε….

Αυτή η πίστη στην νίκη ενάντια στην αθλιότηταν των συμφερόντων είναι που μας λείπει…. Νωρίς το απόγευμα με πήρε ο Λάζαρος με την ωραία μοτοσυκλέταν του στου Σύμη να μεσομερκάσω, να πάρω μιαν ανάσα από τις αγωνίες και τους κόπους μηνών μες τους δρόμους και τα ξενύχτια. Φυσούσεν έναν αερούιν τζιαι μέσα μου ένιωθα που κάπου μακρά εσιερεταν μας ο Γεώργιος Καράισκάκης πουτούν σέρτης με τους πουλημένους. Τζείντην μέρα ενίκησαν τζείνοι που κομα άντεχαν πον είχαν τιμήν να τους γοράσουν τζι εν επουλούσαν το τιμήμημενον τζιβαέρικον ολόπλουμον, την ιερήν περιουσίαν τους Ρωμιούς… την ελευθερίαν τζιαι το έρωταν της πον όμορφος τζιαι τσιακκος .. ο ευλοημενος.