Αποπνιχτική ατμόσφαιρα από την αφρικανική σκόνη – Συστάσεις των ειδικών για αυτοπροστασία

Οι θυελλώδεις ανατολικοί-νοτιοανατολικοί άνεμοι που θα φθάνουν τα 8 μποφόρ, με ριπές που θα αγγίζουν τα 9 μποφόρ στο Αιγαίο, είναι το βασικό χαρακτηριστικό του καιρού. Για ανέμους τύπου Foen έκανε λόγο ο διευθυντής της ΕΜΥ, Θοδωρής Κολυδάς. Η αφρικανική σκόνη ήταν αισθητή και χθες όμως σήμερα αναμένεται κορύφωση του φαινομένου.

Η κατάσταση στη Μεσσηνία και δη στην πόλη της Καλαμάτας είναι αποπνικτική. Δύσκολη είναι η κατάσταση και σε περιοχές της Ηλείας, με την αφρικανική σκόνη να έχει κρύψει τον ουρανό, όπως φαίνεται από εικόνες στο λιμάνι του Κατάκολου, στην παραλία της Καρούτας και στην περιοχή της Ζαχάρως.

O κ. Κολυδάς ανέφερε ότι σήμερα Τρίτη μπορεί να ανέβει ακόμη περισσότερο η θερμοκρασία και θα ξεπεράσει μάλιστα τους 30 βαθμούς, κυρίως στην Κρήτη, ή εκεί όπου σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσουν και πάλι οι τοπικά ενισχυμένοι καταβατικοί άνεμοι τύπου Foen. «Πολλές φορές έχουμε δει ανάλογες διαφορές ή ακόμη και μεγαλύτερες των 16° C μεταξύ της βορειοδυτικής Ελλάδος και νοτίων νησιωτικών περιοχών, ειδικά στις περιπτώσεις όπου επικρατούν ισχυροί καταβατικοί νότιοι άνεμοι. Φυσικά, δεν αναφερόμαστε σε κάτι “πρωτοφανές”, όπως λ.χ. για τους σημερινούς 28 °C στο Ηράκλειο και τους 11°C με 12°C στα βορειοδυτικά. Αύριο, Τρίτη, μπορεί να πιάσουμε ακόμη και υψηλότερες τιμές (30αρια), αλλά δεν θα είναι πολλά, όπως αναφέρονται στον τύπο. Οι τιμές αυτές θα περιοριστούν κυρίως στην Κρήτη, ή εκεί όπου σημαντικό ρόλο θα διαδραματίσουν και πάλι οι τοπικά ενισχυμένοι καταβατικοί άνεμοι τύπου Foen», έγραψε συγκεκριμένα ο κ. Κολυδάς.

(10) Theodoros Kolydas on X: “🎯 🌡️ ΒΟΡΡΑΣ vs ΝΟΤΟΣ – ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΚΕΣ ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ ✅Πολλές φορές έχουμε δεί ανάλογες διαφορές ή ακόμη και μεγαλύτερες των 16°C μεταξύ της Βορειοδυτικής Ελλάδος και Νοτίων Νησιωτικών περιοχών, ειδικά στις περιπτώσεις όπου επικρατούν ισχυροί καταβατικοί νότιοι άνεμοι . Φυσικά δεν https://t.co/B2xCiJNaP5” / X (twitter.com)

Η πρόγνωση Κολυδά για το Πάσχα

«Οι αποκλίσεις των θερμοκρασιών στα κατώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας (στη στάθμη των 850 hPa, σε ύψος 1.500 μ. από την επιφάνεια) μας δείχνουν ότι μετά την αισθητή πτώση της θερμοκρασίας από την Πέμπτη, ο καιρός και πάλι θα ζεστάνει, οδεύοντας προς το Πάσχα. Δεν θα υπάρχουν όμως μεγάλες θερμοκρασιακές ακρότητες, όπως αυτές που βιώσαμε το προηγούμενο 15νθήμερο» είχε γράψει επίσης στην πλατφόρμα Χ ο Θοδωρής Κολυδάς.

Για την αφρικανική σκόνη και τις επιπτώσεις της μεταφοράς της εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι το video του Meteo, μία παραγωγή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, το 2018.

 

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία

Η αφρικανική σκόνη που επηρεάζει την Ελλάδα είναι ένα σχετικά συχνό φαινόμενο, ιδιαίτερα όταν οι μετεωρολογικές συνθήκες ευνοούν τη μεταφορά σωματιδίων σκόνης από την έρημο Σαχάρα. Η συχνότητα και η ένταση των φαινομένων αφρικανικής σκόνης στην Ελλάδα μπορεί να ποικίλλει από έτος σε έτος, από 7 έως 20 επεισόδια (μέσος όρος 13 επεισόδια/έτος), ανάλογα με τις ατμοσφαιρικές συνθήκες και την ποσότητα της σκόνης που μεταφέρεται από τη Σαχάρα. Αυτό το φυσικό γεγονός μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία των κατοίκων της χώρας μας, κυρίως μέσω της υποβάθμισης της ποιότητας του αέρα, αναφέρει η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ).

Σημειώνει ότι η αφρικανική σκόνη μεταφέρει σωματίδια σε μεγάλο φάσμα μεγεθών, όπως PM10, PM2,5 ή ακόμα και πολύ μικρότερα, ενώ μπορεί επίσης να συμπαρασύρει και ρύπους από την ατμόσφαιρα. Η αύξηση των σωματιδίων στην ατμόσφαιρα μπορεί να επιδεινώσει αναπνευστικά νοσήματα όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα και οι αλλεργίες. Τα άτομα με προϋπάρχουσες αναπνευστικές παθήσεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε περιόδους αυξημένων επιπέδων σκόνης και αυτό απεικονίζεται και με αυξημένες προσελεύσεις στα νοσοκομεία.

Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται για τους κατοίκους των αστικών κέντρων και περιοχών με ήδη χαμηλή ποιότητα της ατμόσφαιρας.

Επίδραση στο αναπνευστικό. Μία από τις πρωταρχικές επιπτώσεις της αφρικανικής σκόνης στην υγεία είναι η επίδρασή της στην αναπνευστική υγεία. Τα λεπτά σωματίδια της σκόνης μπορούν να διεισδύσουν βαθιά στους πνεύμονες και ακόμη και να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος. Για άτομα με παθήσεις όπως το άσθμα, η βρογχίτιδα ή η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), η έκθεση σε αυτά τα σωματίδια μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα, οδηγώντας σε δύσπνοια, βήχα, συριγμό και δυσφορία στο στήθος.

Αλλεργίες και ερεθισμός. Η αφρικανική σκόνη μπορεί να προκαλέσει αλλεργικού τύπου αντιδράσεις σε ορισμένα άτομα, ερεθισμό του αναπνευστικού συστήματος, ρινική συμφόρηση, φτέρνισμα και υγρά μάτια. Τα άτομα με αλλεργίες ή ευαισθησίες σε περιβαλλοντικούς παράγοντες μπορεί να εμφανίσουν αυξημένα συμπτώματα σε περιόδους αυξημένων επιπέδων αφρικανικής σκόνης.

Καρδιαγγειακές επιδράσεις. Εκτός από αναπνευστικά προβλήματα, η έκθεση στην αφρικανική σκόνη έχει συνδεθεί με καρδιαγγειακά προβλήματα. Τα σωματίδια μπορούν να συμβάλουν στη φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες και την αγγειοσυστολή, που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρδιακών προσβολών, εγκεφαλικών επεισοδίων και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων, ιδιαίτερα σε ευάλωτους πληθυσμούς.

Επίδραση στο ανοσοποιητικό σύστημα. Η παρατεταμένη έκθεση στην αφρικανική σκόνη μπορεί επίσης να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας τα άτομα πιο ευάλωτα σε λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος και σε άλλες ασθένειες. Η φλεγμονώδης απόκριση που προκαλείται από τα σωματίδια σκόνης μπορεί να αποδυναμώσει την άμυνα του σώματος και να δυσκολέψει την καταπολέμηση των παθογόνων μικροοργανισμών.

Μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι για την υγεία. Η χρόνια έκθεση στην αφρικανική σκόνη και τους σχετικούς ρύπους της έχει συσχετιστεί με μακροπρόθεσμους κινδύνους για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων αναπνευστικών ασθενειών, μειωμένης πνευμονικής λειτουργίας, καρδιαγγειακών διαταραχών, ακόμη και ορισμένων τύπων καρκίνου. Η συνεχής έκθεση σε υψηλά επίπεδα σωματιδίων σκόνης μπορεί να έχει συσσωρευτικές επιπτώσεις στην υγεία με την πάροδο του χρόνου. Σύμφωνα με μία ανασκόπηση του 2020 για την επίδραση της σκόνης στην ποιότητα του αέρα στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι 42.000 θάνατοι/έτος αποδίδονται στη σκόνη, ενώ στις μεσογειακές χώρες έχει υπολογιστεί ότι το 27-44% του αριθμού των θανάτων που σχετίζονται με τα σωματίδια PM10 οφείλεται στην αφρικανική σκόνη.

Είναι σημαντικό οι πολίτες και ειδικότερα εκείνοι με αναπνευστικά προβλήματα, να λαμβάνουν προφυλάξεις κατά τη διάρκεια περιόδων με αυξημένα επίπεδα αφρικανικής σκόνης. Ακολουθούν ορισμένες οδηγίες που θα σας βοηθήσουν να ελαχιστοποιήσετε τις επιπτώσεις του φαινομένου στην υγεία:

Μείνετε ενημερωμένοι. Παρακολουθήστε τις αναφορές για την ποιότητα του αέρα και τις μετεωρολογικές προβλέψεις για να γνωρίζετε πότε τα επίπεδα αφρικανικής σκόνης αναμένεται να είναι υψηλά.

Περιορίστε τις υπαίθριες δραστηριότητες. Εάν είναι δυνατόν, αποφύγετε να περάσετε εκτεταμένες χρονικές περιόδους σε εξωτερικούς χώρους, όταν τα επίπεδα σκόνης είναι υψηλά, ειδικά κατά τη διάρκεια των ημερών με αέρα, όπου τα σωματίδια είναι πιο πιθανό να αιωρούνται στον αέρα.

Κλείστε τα παράθυρα και τις πόρτες. Ενώ γενικά πρέπει να αερίζονται οι κατοικίες και οι εργασιακοί χώροι, στις περιόδους έξαρσης της αφρικανικής σκόνης, αερίστε λίγο το πρωί και στη συνέχεια κρατήστε τα παράθυρα και τις πόρτες κλειστά για να αποτρέψετε την είσοδο σωματιδίων σκόνης στο σπίτι ή στον χώρο εργασίας σας. Αν διαθέτετε, χρησιμοποιήστε καθαριστές αέρα ή φίλτρα για να βελτιώσετε την ποιότητα του εσωτερικού αέρα.

Χρησιμοποιήστε μάσκες. Όταν βγαίνετε έξω, ειδικά σε συνθήκες σκόνης, σκεφθείτε να φοράτε μάσκα για να μειώσετε την εισπνοή σωματιδίων σκόνης.

Μείνετε ενυδατωμένοι. Πίνετε άφθονο νερό.

Σε περιόδους αυξημένων επιπέδων σκόνης, συνιστάται ιδιαίτερα, άτομα με προϋπάρχουσες αναπνευστικές παθήσεις, να λαμβάνουν προφυλάξεις για να ελαχιστοποιούν τις επιπτώσεις στην υγεία από την έκθεση στα σωματίδια σκόνης.

Ασθενείς με άσθμα μπορεί να χρειαστεί να αυξήσουν τη δοσολογία ή τη συχνότητα λήψης των εισπνεόμενων φαρμάκων βάσει του πλάνου ελέγχου που τους έχει συστήσει ο γιατρός τους για να μειώσουν τα συμπτώματα. Επισημαίνεται ότι στην παρούσα φάση συνιστάται ιδιαίτερη προσοχή στους ασθματικούς, λόγω εαρινών αλλεργιών.

Ασθενείς με ΧΑΠ μπορεί να χρειαστεί να αυξήσουν την ανακουφιστική αγωγή με εισπνεόμενα φάρμακα.

Το δελτίο της ΕΜΥ

Σύμφωνα με την ΕΜΥ, για σήμερα Τρίτη 23 Απριλίου, στο Ιόνιο, στα ηπειρωτικά και στο Βόρειο Αιγαίο, προβλέπονται νεφώσεις με τοπικές βροχές και στο βόρειο Ιόνιο και στα δυτικά, κεντρικά και βόρεια ηπειρωτικά σποραδικές καταιγίδες. Οι μετεωρολογικές συνθήκες ευνοούν τη μεταφορά αφρικανικής σκόνης, η οποία στα νότια θα παρουσιάζει αυξημένες συγκεντρώσεις στην ατμόσφαιρα.

Γενικά χαρακτηριστικά: Στο Ιόνιο, στα ηπειρωτικά και στο Βόρειο Αιγαίο προβλέπονται νεφώσεις με τοπικές βροχές και στο βόρειο Ιόνιο και στα δυτικά, κεντρικά και βόρεια ηπειρωτικά σποραδικές καταιγίδες. Βαθμιαία βελτίωση μετά το μεσημέρι. Στην υπόλοιπη χώρα αυξημένες νεφώσεις.

Οι μετεωρολογικές συνθήκες ευνοούν τη μεταφορά αφρικανικής σκόνης με αυξημένες συγκεντρώσεις στην ατμόσφαιρα. Οι άνεμοι θα πνέουν από ανατολικές διευθύνσεις 5 με 7 και στα νότια 7 με 8 και στο Αιγαίο τοπικά 8 με 9 μποφόρ. Από το απόγευμα βαθμιαία στα δυτικά θα στραφούν σε βορειοδυτικούς 4 με 6 μποφόρ. Η θερμοκρασία θα σημειώσει άνοδο. Θα φτάσει στα βόρεια τους 22 με 23 βαθμούς, στην υπόλοιπη χώρα τους 24 με 27 και στη βόρεια Κρήτη τοπικά τους 29 με 30 βαθμούς Κελσίου.

Η πρόγνωση του καιρού ανά περιοχή

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ, ΘΡΑΚΗ
Καιρός: Αυξημένες νεφώσεις με βροχές και σποραδικές καταιγίδες. Τα φαινόμενα από αργά το απόγευμα θα εξασθενήσουν και τη νύχτα θα συνεχιστούν μόνο στη Δυτική Μακεδονία, ενώ στις υπόλοιπες περιοχές θα σταματήσουν.
Άνεμοι: Από ανατολικές διευθύνσεις 4 με 6 μποφόρ. Το βράδυ θα εξασθενήσουν και στα δυτικά θα στραφούν σε βορειοδυτικούς 3 με 4 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 12 έως 22 βαθμούς Κελσίου. Στη Δυτική Μακεδονία 3 με 4 βαθμούς χαμηλότερη.

ΝΗΣΙΑ ΙΟΝΙΟΥ, ΗΠΕΙΡΟΣ, ΔΥΤΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΔΥΤΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Καιρός: Νεφώσεις με τοπικές βροχές και στη Δυτική Στερεά, στην Ήπειρο και στο Βόρειο Ιόνιο σποραδικές καταιγίδες. Τα φαινόμενα μετά το μεσημέρι βαθμιαία θα εξασθενήσουν και το βράδυ θα περιοριστούν στην Ήπειρο.
Άνεμοι: Ανατολικοί-νοτιοανατολικοί 4 με 6 και τοπικά στα νότια 6 με 8 μποφόρ. Από το απόγευμα στα βόρεια και από το βράδυ και στα νότια θα στραφούν σε βορειοδυτικούς 4 με 6 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 14 έως 24 και στα νότια έως 27 βαθμούς Κελσίου. Στο εσωτερικό της Ηπείρου 3 με 4 βαθμούς χαμηλότερη.

ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΣΤΕΡΕΑ, ΕΥΒΟΙΑ, ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Καιρός: Νεφώσεις με τοπικές βροχές και σποραδικές καταιγίδες. Τα φαινόμενα μετά το μεσημέρι θα εξασθενήσουν και γρήγορα θα σταματήσουν.
Άνεμοι: Ανατολικοί-νοτιοανατολικοί 6 με 7 μποφόρ και στην Εύβοια τοπικά 8 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 13 έως 23 και στα νότια έως 25 βαθμούς Κελσίου.

ΚΥΚΛΑΔΕΣ, ΚΡΗΤΗ
Καιρός: Νεφώσεις και από το απόγευμα αίθριος.
Άνεμοι: Νοτιοανατολικοί 7 με 8 και στις Κυκλάδες 8 με 9 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 18 έως 24 και στην Κρήτη έως 27 με 30 βαθμούς Κελσίου.

ΝΗΣΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ – ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
Καιρός: Νεφώσεις με τοπικές βροχές στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου.
Άνεμοι: Νοτιοανατολικοί 7 με 9 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 16 έως 22 και στα νότια έως 24 βαθμούς Κελσίου.

ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Καιρός: Νεφώσεις με τοπικές βροχές και σποραδικές καταιγίδες. Τα φαινόμενα μετά το μεσημέρι θα εξασθενήσουν και το βράδυ θα σταματήσουν.
Άνεμοι: Από ανατολικές διευθύνσεις 4 με 6 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 10 έως 21 βαθμούς Κελσίου.

ΑΤΤΙΚΗ
Καιρός: Νεφώσεις με τοπικές βροχές. Τα φαινόμενα μετά το μεσημέρι θα εξασθενήσουν και βαθμιαία θα σταματήσουν.
Άνεμοι: Ανατολικοί-νοτιοανατολικοί 5 με 7 μποφόρ. Εξασθένηση το βράδυ.
Θερμοκρασία: Από 14 έως 23 βαθμούς Κελσίου.

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Καιρός: Νεφώσεις με τοπικές βροχές και σποραδικές καταιγίδες. Τα φαινόμενα από αργά το απόγευμα θα εξασθενήσουν και το βράδυ θα σταματήσουν.
Άνεμοι: Από ανατολικές διευθύνσεις 4 με 6 μποφόρ. Από το βράδυ βορειοδυτικοί 3 με 4 μποφόρ.
Θερμοκρασία: Από 11 έως 22 βαθμούς Κελσίου.

ΕΜΥ: Η πρόγνωση του καιρού έως και την Παρασκευή (26/4)
ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΓΙΑ ΑΥΡΙΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 24/4
Στα δυτικά, στα κεντρικά και στα βόρεια ηπειρωτικά προβλέπονται νεφώσεις παροδικά αυξημένες με λίγες τοπικές βροχές μέχρι το απόγευμα. Μεμονωμένες καταιγίδες θα εκδηλωθούν στα βορειοδυτικά τις πρώτες πρωινές ώρες και εκ νέου τις νυχτερινές.
Στην υπόλοιπη χώρα αραιές νεφώσεις παροδικά πυκνότερες στο νότιο Αιγαίο.
Οι μετεωρολογικές συνθήκες ευνοούν τη μεταφορά αφρικανικής σκόνης κυρίως στα ανατολικά και τα νότια.
Οι άνεμοι στα δυτικά, στα κεντρικά και στα βόρεια θα πνέουν από δυτικές διευθύνσεις 4 με 6 μποφόρ. Στις υπόλοιπες περιοχές θα πνέουν αρχικά από νότιες διευθύνσεις 4 με 6 και τοπικά στο ανατολικό Αιγαίο 7 με 8, όμως γρήγορα θα εξασθενήσουν και θα στραφούν σε δυτικούς-νοτιοδυτικούς 3 με 5 και στα νότια 5 με 6 μποφόρ.
Η θερμοκρασία θα σημειώσει μικρή πτώση στα δυτικά.

ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΜΠΤΗ 25/4
Αρχικά στα δυτικά και βαθμιαία στα βόρεια προβλέπονται νεφώσεις παροδικά αυξημένες με τοπικές βροχές μέχρι το απόγευμα. Μεμονωμένες καταιγίδες θα εκδηλωθούν στα δυτικά τις πρωινές ώρες.
Στην υπόλοιπη χώρα αραιές νεφώσεις πρόσκαιρα πιο πυκνές και βαθμιαία γενικά αίθριος καιρός.
Οι άνεμοι θα πνέουν από δυτικές διευθύνσεις 3 με 5 και στα πελάγη, κυρίως στα νότια, 4 με 6 μποφόρ.
Η θερμοκρασία θα σημειώσει πτώση.

ΠΡΟΓΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 26/4
Γενικά αίθριος καιρός και μόνο τις μεσημβρινές και απογευματινές ώρες στα βόρεια θα αναπτυχθούν τοπικές νεφώσεις και θα σημειωθούν τοπικές βροχές ή πρόσκαιροι όμβροι.
Οι άνεμοι θα πνέουν από δυτικές διευθύνσεις 3 με 5 και στα νότια τοπικά έως 6 μποφόρ. Από το απόγευμα βαθμιαία θα στραφούν σε βόρειους-βορειοδυτικούς με την ίδια ένταση.
Η θερμοκρασία θα σημειώσει άνοδο σε όλη τη χώρα.