Ανοιχτή πληγή για την Ευρώπη το μεταναστευτικό

Τρία πράγματα κατέδειξε η μίνι σύνοδος της Κυριακής για το μεταναστευτικό στις Βρυξέλλες: ότι το θέμα θα απασχολεί για πολύ καιρό την Ευρώπη, ότι θα είναι  πρωτεύον θέμα για τις επιλογές των Ευρωπαίων στις ευρωεκλογές και ότι απειλεί σοβαρά πλέον την συνοχή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Καμένη από χέρι η Σύνοδος, αφού κανένας από τους συμμετέχοντες δεν περίμενε κάτι ουσιαστικό, ήταν απλώς μία ένδειξη προς το εσωτερικό πολιτικό πρόβλημα της Γερμανίας, ότι η καγκελάριος, η οποία δεν είναι πλέον «σιδηρά», προσπαθεί για εξεύρεση λύσης. Μιας λύσης που από «συνολική ευρωπαϊκή» εκπίπτει σε «διμερής και τριμερής», όπου αυτό είναι δυνατό, αρκεί να μην είναι «μονομερής» και περάσει η άποψη του Ζεεχόφερ, του Βαυαρού κυβερνητικού εταίρου της καγκελαρίου, ο οποίος απειλεί με πλήρη αποδόμηση την μεταναστευτική πολιτική της και βάζει «βόμβες» στα θεμέλια της καγκελαρίας.

Η σύνοδος δεν κατέληξε σε αποφάσεις. Δεν συγκλήθηκε άλλωστε για αυτόν τον σκοπό. Δεν κατέληξε όμως ούτε σε κάποια χειροπιαστά αποτελέσματα, παρότι έγινε συζήτηση επί της ουσίας, αφού, σύμφωνα με την Μέρκελ, δόθηκε έμφαση στις σχέσεις με τις τρίτες χώρες προέλευσης, στην προστασία των συνόρων της ΕΕ και στην εσωτερική – ευρωπαϊκή διάσταση του προβλήματος.  Από την πλευρά του ο Μακρόν είπε ότι απορρίφθηκαν οι λύσεις που δεν συνάδουν με τις ευρωπαϊκές αξίες και ότι όλοι (οι 16 από τους 28) συμφώνησαν ότι πρέπει να ενισχυθεί η συνεργασία με τρίτες χώρες προέλευσης και να βελτιωθεί η διαχείριση του μεταναστευτικού στο εσωτερικό της ΕΕ.

Προσέγγιση Ρώμης – Μαδρίτης;

Οι Ιταλοί, οι οποίοι είναι και αυτοί που έχουν ταράξει τα νερά, διεθνοποιώντας ουσιαστικά το πρόβλημα, παρουσίασαν προτάσεις που επί της ουσίας καταργούν τον αποτυχημένο εκ των πραγμάτων «Κανονισμό του Δουβλίνου», αλλά και την επίσης αποτυχημένη μεταρρύθμισή του. Πηγές της Κομισιόν ωστόσο, παρότι έκαναν λόγο για μια «χρήσιμη» συνάντηση ξεκαθάρισαν ότι «δεν ξανασυζητούνται όλα από την αρχή» και ότι το ζητούμενο είναι η εξεύρεση τρόπων για να περάσουμε από «το μοντέλο της κρίσης» σε κάτι «πιο συστημικό και βιώσιμο».

Αξίζει να σημειωθεί εδώ, ότι ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ  δήλωσε μετά το τέλος της Συνόδου ότι θα μελετήσει την ιταλική πρόταση. Ο Σάντσεθ πήγε στην σύνοδο αγκαλιά με τις προτάσεις Μακρόν, το αν έφυγε προσεταιριζόμενος τον Σαλβίνι είναι κάτι που θα φανεί στο αμέσως επόμενο διάστημα. Η Ισπανία άλλωστε αποτελεί εξωτερικό σύνορο της ΕΕ και δέχεται την πίεση των μεταναστευτικών ροών, ενώ η Γαλλία, φαίνεται και στον χάρτη, είναι λίγο πιο μέσα.

Όλοι οι συμμετέχοντες στην Σύνοδο, 16 σε σύνολο 28, συμφωνούν ότι πρέπει να διαφυλαχθούν τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Συμφωνούν δηλαδή ότι πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος της Frontex και να εξελιχθεί σε  πραγματική συνοριοφυλακή. Εκεί που αρχίζουν τα προβλήματα είναι στο πως θα διαχειριστούν, όλους εκείνους, που με τον άλφα ή βήτα τρόπο τα έχουν παραβιάσει και βρίσκονται ήδη σε ευρωπαϊκό έδαφος.

Όχι όλοι, αλλά πολλοί, μιλάμε πάντα για τους 16 σε σύνολο 28,  συμφωνούν και με την ιδέα η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για το Άσυλο, EASO,   να γίνει πραγματικός ευρωπαϊκός οργανισμός που θα αναλαμβάνει τις αιτήσεις ασύλου στην ΕΕ. Που θα μένουν όμως οι αιτούντες ασύλου;

Που θα γίνουν τα “hotspots”

Εδώ είναι που μπαίνουν στην συζήτηση οι «πλατφόρμες» υποδοχής μεταναστών, μια ιδέα που σύμφωνα με την Κομισιόν βρίσκεται υπό συζήτηση. Και εδώ όμως υπάρχουν δύο προτάσεις: Η πρώτη  υποστηρίζει την δημιουργία “hotspots” σε χώρες εκτός ΕΕ, όπου θα γίνεται ο διαχωρισμός μεταξύ οικονομικών μεταναστών και μεταναστών που δικαιούνται χορήγησης ασύλου. Η δεύτερη, η  Γαλλο-Ισπανική, θέλει τα hotspots στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ και με ευρωπαϊκό έλεγχο.

Στην δεύτερη πρόταση αντιδρούν οι Ιταλοί, με τον επικεφαλής της Λέγκας και υπουργό Εσωτερικών, Ματέο Σαλβίνι, να δηλώνει ότι η Ιταλία δεν θα γίνει καταυλισμός μεταναστών. Την άποψη αυτή υποστήριξε και σήμερα Δευτέρα, από την Τρίπολη της Λιβύης, όπου βρίσκεται, υποστηρίζοντας την ίδρυση «κέντρων μεταναστών» στα νότια της αφρικανικής χώρας. Ανέφερε μάλιστα ότι αυτή θα είναι και η πρόταση της Ρώμης στην Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ την Πέμπτη. Ο αντιπρόεδρος της λιβυκής κυβέρνησης ωστόσο, απάντησε ότι «η δημιουργία hotspot στην επικράτεια της χώρας του απαγορεύεται από τον νόμο».

Απόφαση για την διαχείριση του μεταναστευτικού δεν αναμένεται να υπάρξει ούτε στην Σύνοδο Κορυφής στις 28 και 29 του μήνα. Ωστόσο πηγές της Κομισιόν αναφέρουν ότι  Γιούνκερ και Τουσκ εργάζονται, ώστε να υπάρξουν συγκεκριμένες προτάσεις. Ένα από τα θέματα που επείγει, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, είναι να λυθεί το ζήτημα της χρηματοδότησης του Ταμείου για την Αφρική, ύψους 500 εκατ. ευρώ,  και η εκταμίευση του δεύτερου πακέτου, ύψους 3 δισ. ευρώ, προς την Τουρκία.

Τα ζητήματα και στα θέματα αυτά μπαίνουν πάλι από την Ρώμη. Προσφάτως ο Σαλβίνι διερωτήθηκε ποιος λόγος υπάρχει να ξοδεύουν χρήματα οι Ευρωπαίοι για να εκπαιδεύουν την λιβυκή ακτοφυλακή, όταν οι ΜΚΟ, τις οποίες αποκαλεί «θαλάσσια ταξί» παρεμβαίνουν στο έργο τους. Την περασμένη νύχτα πάντως ο Σαλβίνι απέδωσε εύσημα στην λιβυκή ακτοφυλακή, η οποία διέσωσε περίπου 1000 μετανάστες και τους επανέφερε στις λιβυκές ακτές.

Εντωμεταξύ ανοιχτό παραμένει το θέμα που έχει προκύψει με το πλοίο της ΜΚΟ Lifeline, το οποίο η Ιταλία αρνείται να δεχθεί, λόγω της γενικής απαγόρευσης σε πλοία ΜΚΟ να προσεγγίσουν τα ιταλικά λιμάνια, και η Μάλτα δεν το δέχεται, γιατί παράκουσε τις επιχειρησιακές υποδείξεις της ακτοφυλακής. Πριν από λίγη ώρα πάντως το πλοίο ζήτησε άδεια να προσεγγίσει γαλλικό λιμάνι για να αποβιβάσει τους 230 μετανάστες που μεταφέρει. Σημειώνεται ότι εκτός από την Ιταλία και την Μάλτα, την άδεια ελλιμενισμού στο Lifeline αρνήθηκαν και η Γερμανία και η Ολλανδία.