Το Facebook, τα fake news και ο μεταμοντέρνος “Μεγάλος Αδελφός”

Το Facebook ανακοίνωσε σήμερα ότι θα συνεργαστεί με το AFP (το κρατικό γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων) ως ανεξάρτητο ελεγκτή για την Ελλάδα και την Κύπρο όσον αφορά στα fake news. Ήδη το Facebook συνεργάζεται με το AFP σε 18 χώρες στην Ευρώπη, μέσω των ανταποκριτών του γαλλικού πρακτορείου που με τη σειρά τους συνεργάζονται με διάφορες εταιρείες και ιστοσελίδες στις χώρες αυτές.

Το γαλλικό πρακτορείο εν προκειμένω θα δώσει την αίγλη του στην ήδη συνεργαζόμενη με το Facebook από το Μάιο του 2019 ιστοσελίδα Ellinika Hoaxes. Ουσιαστικά η ιστοσελίδα των Ellιnika hoaxes θα συνεχίσει να κάνει τον σχετικό έλεγχο fake news, για την ακρίβεια την σχετική λογοκρισία, «για να αντιμετωπισθεί από κοινού η εξάπλωση της παραπληροφόρησης στο Facebook και στο Instagram στην ελληνική γλώσσα».

Το AFP είναι πιστοποιημένος φορέας στο Διεθνές Δίκτυο Ελέγχου Γεγονότων και αυτή η δυσάρεστη ιστορία άρχισε όταν επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ το Facebook δεν συνεργάσθηκε τελικά με το Αθηναϊκό Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, παρά προτίμησε μια ιστοσελίδα ιδιωτών, τα Ellinika Hoaxes, τα οποία έχουν αυτοαναγορευθεί σε “μεγάλο λογοκριτή”. Στη Γαλλία το Facebook εξαρχής συνεργάσθηκε με το κρατικό γαλλικό πρακτορείο και στις ΗΠΑ με το Associated Press.

Στο πρόγραμμα επαλήθευσης γεγονότων (fact-checking) του Facebook συνεργάζονται πάνω από 80 εταιρείες σε όλο τον κόσμο, που πραγματοποιούν έλεγχο περιεχομένου σε περισσότερες από 60 γλώσσες. Οι συνεργάτες αυτοί παίζουν βασικό ρόλο στον εντοπισμό παραπληροφόρησης που καταφέρνει παρόλα αυτά να γίνεται viral, αλλά παράλληλα παίζουν ρόλο και κριτή περιεχομένου στις αναρτήσεις, κάτι που έχει επικριθεί από πολλούς ως λογοκρισία.

Όταν ένας ελεγκτής γεγονότων αξιολογεί μια ιστορία ως ψευδή, το Facebook προσθέτει μια προειδοποιητική ετικέτα στο περιεχόμενο και μειώνει σημαντικά τη διανομή του. Μειώνεται έτσι και η ικανότητα διανομής αλλά και τα έσοδα των σελίδων και domain που επανειλημμένα αναρτούν ψευδείς ειδήσεις – τους αφαιρείται η δυνατότητα να διαφημίζονται στα social media. Αυτό, όμως, αφορά και ιστοσελίδες που δημοσιεύουν “αιρετικές” απόψεις και κυρίως μη αρεστές αποκαλύψεις. Το κόλπο είναι αυτά να τα τσουβαλιάζουν με τα κραγμένα fake news και κατ’ αυτόν τον τρόπο να τα περιθωριοποιούν.

Το Facebook και ο “Μεγάλος Αδελφός”

«Είμαστε στην ευχάριστη θέση να καλωσορίσουμε το AFP ως συνεργάτη ελέγχου γεγονότων (fact-checking) σε Ελλάδα και Κύπρο. Το AFP αποτελεί πολύτιμο συνεργάτη με έμπειρους δημοσιογράφους σε όλο τον κόσμο. Μαζί με τα Ellinika Hoaxes, το ζωτικό έργο τους θα μας βοηθήσει να συνεχίσουμε να μειώνουμε τη διάδοση της παραπληροφόρησης στην ελληνική γλώσσα στις πλατφόρμες μας», δήλωσε σχετικά η Sophie Eyears, Υπεύθυνη Ανάπτυξης Στρατηγικών Συνεργατών στο Facebook.

Το Facebook έχει υιοθετήσει μια στρατηγική τριών μερών  «για την αντιμετώπιση της
παραπληροφόρησης»: αφαιρεί περιεχόμενο που παραβιάζει τους «όρους της κοινότητας του Facebook και του Instagram ή τις πολιτικές διαφήμισής τους», ενώ παράλληλα μειώνει την προβολή ψευδών ειδήσεων και ειδήσεων κατά την κρίση του μη αυθεντικού περιεχομένου, τέλος δε ενημερώνει το κοινό, προσφέροντάς του περισσότερο περιεχόμενο σχετικά με την ψευδή είδηση.

Μέσα σε ένα χρόνο το Facebook αφαίρεσε πάνω από 18.000.000 κείμενα περιεχομένου, επειδή «αυτά παραβίασαν τους κανόνες του σχετικά με την παραπληροφόρηση γύρω από την COVID-19 και τα εμβόλια». Ετικέτες προειδοποίησης έχουν επίσης εφαρμοστεί σε περισσότερα από 167.000.000 κείμενα. Όπως διαπίστωσαν οι ελεγκτές του Facebook όταν μια είδηση στιγματίζεται ως fakenews το 95% των επισκεπτών δεν μπαίνει στη διαδικασία να επιλέξει (να κάνει κλικ) για να δει λεπτομέρειες.

Αυτό που δεν μας λέει το Facebook πόσο δημοκρατικό είναι ένας ιδιωτικός οργανισμός και κάποιες προσκολλημένες ιδιωτικές ιστοσελίδες να αποφασίζουν τι είναι επιτρεπτό και τι όχι. Και να το αποφασίζουν με τα δεδομένα υποκειμενικά ιδεολογικά-πολιτικά κριτήρια και τις συχνά σκοπιμότητές τους. Είναι άλλο να αποκαλύπτει κάποιος ότι μία είδηση είναι fake news κι άλλο πίσω από την καταπολέμηση των fake news να κρύβεται ο μεταμοντέρνος “Μεγάλος Αδελφός”.