Από Πορτογαλία το πρώτο κρούσμα ευλογιάς πιθήκων στη χώρα μας

Άνδρας που επισκέφθηκε πρόσφατα την Πορτογαλία είναι το πρώτο κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων που καταγράφεται στη χώρα μας σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, καθώς οι άλλοι δύο τουρίστες που είχαν ελεγχθεί για τη νόσο, τελικά έπασχαν από ανεμοβλογιά. Υπενθυμίζεται ότι τα κρούσματα έχουν ξεπεράσει τα 1.300 παγκοσμίως, με τα περισσότερα στην Αφρική. Όπως επεσήμανε ο διευθυντής της ΠΟΥ «έχουν ήδη πεθάνει 66 ασθενείς, αλλά τώρα γίνεται ντόρος, επειδή η νόσος έφθασε και στα πλούσια κράτη, κάτι που δείχνει και σε τι κόσμο ζούμε». Οι θάνατοι έχουν καταγραφεί κυρίως στο Κονγκό, όπου κυκλοφορεί πιο επιθετικό στέλεχος του ιού.

Η σχετική ανακοίνωση του ΕΟΔΥ για το πρώτο κρούσμα στη χώρα, αναφέρει τα εξής: «Έως και τις 7 Ιουνίου έχουν καταγραφεί συνολικά 577 κρούσματα ευλογιάς των πιθήκων σε 18 χώρες της Ευρώπης, καθώς και 437 κρούσματα σε 10 χώρες εκτός Ευρώπης. Σήμερα δηλώθηκε στον ΕΟΔΥ κρούσμα με κλινική συμπτωματολογία συμβατή με το νόσημα από το Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός». Πρόκειται για άνδρα με προσφατο ταξίδι στη Πορτογαλία.Ο αρχικός έλεγχος που πραγματοποιήθηκε στο Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας του Οργανισμού για είδη non-variola orthopox ιών, στα οποία συγκαταλέγεται και ο ιός της ευλογίας των πιθήκων, ήταν θετικός.

»Τα δείγματα έχουν αποσταλεί στο Εργαστήριο Μικροβιολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΑΠΘ για τη γονιδιωματική επιβεβαίωση του ιού της ευλογιάς των πιθήκων. Ο ασθενής που πήγε με συμπτώματα στο Ανδρέας Συγγρός για να εξετασθεί, νοσηλεύεται σε σταθερή κατάσταση. Σύμφωνα με τα έως τώρα διαθέσιμα επιδημιολογικά δεδομένα ο κίνδυνος για το γενικό πληθυσμό εξακολουθεί να είναι χαμηλός, καθώς η νόσηση είναι συνήθως ήπια και αυτοπεριοριζόμενη και το νόσημα χαρακτηρίζεται από μικρή σχετικά μεταδοτικότητα».

Ο γενικός διευθυντής της ΠΟΥ Δρ Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεγέσους είπε ότι ο κίνδυνος να καταστεί ενδημική η νόσος σε πολλές χώρες είναι πραγματικός, αλλά μπορεί και να αποτραπεί. Τα περισσότερα κρούσματα αρχικά αφορούσαν άνδρες που είχαν σεξουαλικές επαφές με άλλους άνδρες, ωστόσο υπάρχουν και κρούσματα μεταξύ γυναικών αλλά και μεταξύ μελών της οικογένειας, κάτι που δείχνει ότι η νόσος δεν μεταδίδεται μόνον με την ερωτική επαφή, αλλά και με επαφή με αντικείμενα του νοσούντα ή και με σταγονίδια.

Ευλογιά των πιθήκων

Η μετάδοση μπορεί να γίνει από σταγονίδια όταν κάποιος κάθεται κοντά σε ασθενή και συνομιλεί μαζί του. Κανείς δεν ξέρει με σιγουριά αν η μετάδοση με τα σταγονίδια της ομιλίας είναι εύκολη ή όχι. Κατά συνέπεια όσοι πάσχουν, πρέπει να φορούν μάσκα, όπως και όσοι ζουν στο ίδιο σπίτι με τους ασθενείς. Υπενθυμίζεται ότι το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της νόσου είναι τα εξανθήματα, είτε στα γεννητικά όργανα είτε στο πρόσωπο και γενικά σε όλο το σώμα.

Συχνά πριν από την εμφάνιση των εξανθημάτων, ο φορέας έχει πυρετό, πρησμένους λεμφαδένες και πονάει όταν καταπίνει. Μπορεί επίσης να συνυπάρχει πυρετός και αίσθημα κόπωσης, μυικοί πόνοι και πόνοι στην πλάτη ή στη μέση. Τα εξανθήματα παρουσιάζονται συνήθως 3-4 μέρες μετά τη λοίμωξη και μπορεί η νόσος να κρατήσει δύο έως τέσσερις εβδομάδες. Ως θεραπεία χορηγούνται διάφορα αντιικά που απαλύνουν κάπως τα συμπτώματα.

Όσοι νοσούν πρέπει να μπαίνουν σε καραντίνα. Σύμφωνα με την ΠΟΥ σε ορισμένες χώρες θα μπορούσε να προταθεί ο εμβολιασμός όσων εκτέθηκαν στον ιό, ειδικά των ιατρονοσηλευτών αλλά και των στενών επαφών ασθενών. Το εμβόλιο θεωρείται πιο αποδοτικό όταν γίνεται μέσα σε τέσσερις ημέρες από την έκθεση στον ιό. Το σκεύασμα που χορηγείται σε πολλές χώρες είναι το “παλιό” εμβόλιο για την ευλογιά, η οποία εξαλείφθηκε το 1980, όμως οι μελέτες δείχνουν ότι προστατεύει και από την ευλογιά των πιθήκων.

Εμβόλιο

Υπάρχει εμβόλιο ειδικά για την ευλογιά των πιθήκων, αλλά δεν είναι γνωστό κατά πόσον είναι αποτελεσματικό και ουσιαστικά δεν έχει λάβει ακόμη έγκριση στην ΕΕ. Δεν τίθεται πάντως θέμα για γενικό εμβολιασμό, αλλά για επιλεκτικό, κυρίως  σε ιατρονοσηλευτές. Στις ΗΠΑ το εμβόλιο για την ευλογιά των πιθήκων έχει πάρει έγκριση και χορηγείται, όπως και στη Βρετανία, αλλά στην ΕΕ ακόμη δεν έχει εγκριθεί. Στην Ευρώπη εξετάζεται το ενδεχόμενο να εμβολιάζονται οι ιατρονοσηλευτές, και θα προτιμηθεί το νέο εμβόλιο εφ΄ όσον αυτό βεβαίως πάρει προηγουμένως έγκριση. Ο λόγος είναι ότι το παλιό εμβόλιο της ευλογιάς, έχει σε σπάνιες περιπτώσεις σοβαρές παρενέργειες. Δεν έχουμε πληροφόρηση για τις παρενέργειες από το εμβόλιο που έχει σχεδιαστεί ειδικά για την ευλογιά των πιθήκων.

Κρούσματα έχουν καταγραφεί στη Βρετανία (302), Ισπανία (198), Πορτογαλία (166), Καναδά (80), Γερμανία (80), Γαλλία (66), Ολλανδία (54), ΗΠΑ (34),  Ιταλία (20) και Βέλγιο (17) ενώ σήμερα επιβεβαιώθηκε και το πρώτο κρούσμα στη Βραζιλία. Οι ειδικοί συμβουλεύουν να παίρνουν όλοι αυξημένα μέτρα προφύλαξης και να μην έχουν στενές επαφές με όσους παρουσιάζουν εξανθήματα στο δέρμα αλλά και να μην αγγίζουν ρούχα ή κλινοσκεπάσματα που έχει χρησιμοποιήσει ασθενής.

Επίσης στην Αφρική αλλά και στις ΗΠΑ συνιστούν να μην καταναλώνεται κυνήγι ή άγρια ζώα. Στις ΗΠΑ η προηγούμενη (το 2003) έξαρση της νόσου οφειλόταν στο ότι είχαν εισαχθεί 300 μολυσμένα τρωκτικά από την Γκάνα και αυτά μόλυναν άλλα ζώα. Τότε πάντως στις ΗΠΑ δεν είχε σημειωθεί μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο. Στην τρέχουσα έξαρση δεν έχει καταγραφεί καμία λοίμωξη σε ζώα, παρότι εξετάζονται δειγματοληπτικά διάφοροι πληθυσμοί στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ.