Από τον έναν εθισμό στον άλλο ο σύγχρονος άνθρωπος
05/06/2025
Σε έναν κόσμο γεμάτο ερεθίσματα και υπερδιέγερση, ο εθισμός έχει πάρει νέες μορφές. Δεν περιορίζεται πια σε ουσίες, αλλά περιλαμβάνει και συμπεριφορές. Είτε πρόκειται για αγάπη, οικειότητα ή αλκοόλ, σχεδόν όλοι οι εθισμοί έχουν παρόμοιο προφίλ.
Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει 7 λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι έχουν εθισμό σε όλα αυτή τη στιγμή και προσπαθούν να δώσουν απαντήσεις γιατί τα πάντα στον πολιτισμό μας είναι τόσο εθιστικά. Τα άτομα που είναι εθισμένα βιώνουν εμμονικές-καταναγκαστικές επιθυμίες, πόθους ή συμπεριφορές, οι οποίες προκαλούν επιβλαβείς συνέπειες, αισθήματα ανημπόριας, αδυναμίας, ντροπής και ενοχής, και τελικά έναν τρόπο ζωής όλο και πιο εκτός ελέγχου και διαχείρισης.
1. Νευροδιαβιβαστές
Ανισορροπία στους νευροδιαβιβαστές, δηλαδή τους χημικούς αγγελιοφόρους του νευρικού συστήματος που εκκρίνονται μέσω των κέντρων ανταμοιβής στο σώμα. Η ντοπαμίνη, για παράδειγμα, συνεργάζεται με τη νορεπινεφρίνη για να ρυθμίσει την ενίσχυση της ανταμοιβής και το κίνητρο προς δράση. Η ανισορροπία στην ντοπαμίνη οδηγεί σε λαχτάρα για πράγματα όπως:
καφεΐνη, ναρκωτικά, σωματική οικειότητα, σοκολάτα, καπνό, αλκοόλ, ασπαρτάμη, σάκχαρα και άμυλο.
2. Πέψη
Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου του Όρεγκον, η πέψη αντιστοιχεί στο 80% του ανοσοποιητικού μας συστήματος. Όταν το σώμα δεν διαθέτει τα απαραίτητα μέταλλα, ένζυμα ή “καλά” βακτήρια για να χωνέψει σωστά την τροφή, τα ημι-διασπασμένα σωματίδια τροφής απορροφώνται μέσα από εξασθενημένα τοιχώματα του εντέρου.
Αυτό ονομάζεται “διαρροή εντέρου”. Το σώμα δεν αναγνωρίζει αυτή την τροφή (επειδή είναι το λάθος είδος “καυσίμου”) και ξεκινά να επιτίθεται σε ό,τι αντιλαμβάνεται ως ξένο εισβολέα, δημιουργώντας ανοσολογική απόκριση και φλεγμονή.
3. Προβιοτικά
Τα ευεργετικά βακτήρια στο χώμα και στο γαστρεντερικό μας σύστημα λειτουργούν σαν προληπτικά αντιοξειδωτικά, τα οποία:
- Μετασχηματίζουν και ενεργοποιούν πολλά θρεπτικά συστατικά
- Ρυθμίζουν ορμονικές και άλλες διεργασίες
- Απενεργοποιούν απόβλητα
- Μειώνουν τη φλεγμονή
Είναι απαραίτητα για την καλή πέψη και λειτουργούν ως προστατευτικό φράγμα, στηρίζοντας την πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού, μεταξύ άλλων, με το να εκτοπίζουν τα επιβλαβή βακτήρια. Ωστόσο, πολλοί παράγοντες, όπως τα αντιβιοτικά, η ζάχαρη, το αλκοόλ, το στρες και τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, καταστρέφουν ή μειώνουν τη φιλική χλωρίδα δημιουργώντας τη λεγόμενη εντερική δυσβίωση. Δηλαδή, ανισορροπία μικροβίων στο έντερο.
4. Τοξικότητα / υπερδιέγερση
Άλλοι παράγοντες προσθέτουν επιπλέον στρες στο πεπτικό και το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Η συσσώρευση αποβλήτων από κακώς απορροφημένη τροφή και “κακά” βακτήρια καταστέλλει τη λειτουργία των κυττάρων και άλλων συστημάτων. Πολλές χημικές ουσίες (όπως πρόσθετα και τεχνητά γλυκαντικά) εξαντλούν μέταλλα όπως το μαγνήσιο και ο ψευδάργυρος, και πυροδοτούν ή υπερδιεγείρουν τα νευρικά κύτταρα. Ορισμένοι θεραπευτές πιστεύουν ότι αυτό συμβάλλει στην υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα που παρατηρείται στη ΔΕΠΥ (ADHD) και άλλα σύνδρομα εθισμού. Η σύγχρονη διατροφή είναι επικίνδυνα χαμηλή σε γλουταθειόνη, ένα βασικό στοιχείο αποτοξίνωσης των κυττάρων.
5. Κακή διατροφή
Πολλοί επαγγελματίες υγείας αναγνωρίζουν πλέον ότι ο εθισμός συνυπάρχει με κατάσταση διατροφικής ανεπάρκειας ή πείνας. Με άλλα λόγια, ακριβώς όπως η παχυσαρκία, είναι ένα φαινόμενο υπερκατανάλωσης / υπερδιέγερσης, αλλά ταυτόχρονα υποσιτισμού. Είτε αποτελεί το έδαφος για τον εθισμό, είτε προκύπτει από αυτόν, η κακή διατροφή επιδεινώνεται από την μη-ισορροπημένη διατροφή με πολλές θερμίδες, το φτωχό σε θρεπτικά συστατικά junk food, την υπερβολική κατανάλωση επεξεργασμένων υδατανθράκων και ζάχαρης, την ανεπαρκή πρόσληψη πρωτεΐνης και την έλλειψη λαχανικών.
6. Χημικά
Περισσότερες από 80.000 χημικές ουσίες χρησιμοποιούνται στο σύστημα διατροφής και γεωργίας, χωρίς να έχουν όλες ελεγχθεί ή να αναγράφονται στις ετικέτες προϊόντων. Γι’ αυτό πολλοί καταναλωτές λένε: “Αν δεν μπορώ να το προφέρω, δεν το χρειάζομαι”. Παρόλο που οι σημαντικοί κρατικοί οργανισμοί που σχετίζονται με την υγεία, τη διατροφή και το περιβάλλον είναι υπεύθυνοι για την προστασία της υγείας μας, οι εταιρείες είναι υπεύθυνες για να ελέγχουν την “ασφάλεια” των προϊόντων τους, από πρόσθετα και φυτοφάρμακα μέχρι την ασπαρτάμη και το γλουταμινικό οξύ. Το κάνουν όμως;
7. Γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα (GMO)
Σύμφωνα με την Environmental Working Group, οι Αμερικανοί καταναλώνουν πλέον εν αγνοία τους 87 κιλά γενετικά τροποποιημένων τροφίμων τον χρόνο, επειδή δεν απαιτείται να επισημαίνονται στις συσκευασίες. Χωρίς δοκιμές ασφαλείας και με λιγότερο από 10 χρόνια χρήσης, ανησυχητικά προβλήματα έχουν αρχίσει να εμφανίζονται στο έδαφος, στα ζώα, στα φυτά και στους ανθρώπους από τη μαζική χρήση της γλυφοσάτης σε εκατομμύρια στρέμματα καλαμποκιού, σόγιας και τεύτλων.
Η προσέγγιση “ένα πρόβλημα / μία λύση“
Αλλά τι γίνεται με τα αυξανόμενα ποσοστά πολλαπλών εθισμών που πλέον περιλαμβάνουν τόσο ουσίες όσο και συμπεριφορές; Η κλινική ψυχολογία τονίζει πως χρειαζόμαστε μια ευρύτερη, πιο ολιστική προσέγγιση για τη διάγνωση και θεραπεία πολλαπλών εθισμών. Πολλοί προοδευτικοί θεραπευτές έχουν κατανοήσει ότι, αν και μια διαταραχή μπορεί να είναι κυρίως σωματική ή ψυχολογική, στην ουσία πρόκειται πάντα για διαταραχή ολόκληρου του ανθρώπου και όχι μόνο του σώματος ή του μυαλού.
Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν; Για να μην γίνετε άλλος ένας αριθμός στα στατιστικά αυτού του κύματος εθισμού: Θρέψτε τον εαυτό σας. Φάτε φρέσκα, ολόκληρα, βιολογικά (όπου είναι δυνατόν) εποχιακά τρόφιμα, ιδανικά από την περιοχή σας. Αφήστε πίσω το εθιστικό junk food και τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες. Διαλέξτε έναν ισορροπημένο τρόπο ζωής. Καλή τροφή, καλή παρέα, άσκηση, ύπνος, χαλάρωση, κοινωνικότητα.
Μην θάβετε τα συναισθήματά σας. Το να κρύβεστε, να αποσυνδέεστε ή να καταπνίγετε τα σημάδια που σας στέλνει ο οργανισμός σας όταν είστε υπό πίεση μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα. Μιλήστε, εκφραστείτε, και μην καταπιέζεστε. Είναι αυτό που τρώτε, ή αυτό που σας “τρώει”; Παρατηρήστε τον εαυτό σας όταν αρχίζουν οι λιγούρες ή το αίσθημα “πρέπει να το φάω αυτό”.
Να είστε ειλικρινής. Θέλετε πραγματικά αυτό το ντόνατ ή βαθιά μέσα σας αισθάνεστε άδεια, ή πληγωμένη;
Σε συνεργασία με το www.womanidol.com