Δεν μας έφτανε ο κορονοϊός μας ξανάρθε και ο ιός του Δυτικού Νείλου

Οι απώλειες από τα μνημόνια, η αποδυνάμωση του ΕΣΥ αλλά τώρα και ο κορονοϊός φέρουν σωρευτικά πολλές παράπλευρες απώλειες. Ειδικά το τελευταίο εξάμηνο Πολιτεία και πολίτες θέτουν σε δεύτερη μοίρα άλλα προβλήματα, χωρίς όμως αυτά να είναι ανύπαρκτα. Ακόμα και κακοήθειες μπήκαν σε δεύτερο πλάνο, λόγω του κορονοϊού. Πόσο μάλλον οι νόσοι από τα κουνούπια.

Μέχρι στιγμής έχουν αναφερθεί μόνον δύο κρούσματα από τον ιό του Δυτικού Νείλου, αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι όντως έτσι έχουν τα πράγματα. Εν πάση περιπτώσει, τα δύο κρούσματα αναφέρθηκαν στην Ξάνθη, στο δήμο Ταπείρου, και στον δήμο της Καρδίτσας. Δεν είναι γνωστό αν οι ασθενείς παρουσίασαν σοβαρά συμπτώματα ή ήπια, καθώς μόνο το 20% των προσβληθέντων παρουσιάζει έντονα συμπτώματα και ένα πολύ μικρότερο παρουσιάζει σοβαρή προσβολή του νευρικού συστήματος (εγκεφαλίτιδες, μηνιγγίτιδα, παράλυση)

Η σωστή καταπολέμηση από την Πολιτεία (φέτος δεν έκανε εγκαίρως το καλύτερο δυνατόν, πιθανόν λόγω του κορονοϊού) και η λήψη μέτρων από εμάς μπορεί να σώσουν από νοσηλεία 50 έως 150 ανθρώπους και από το θάνατο 5 έως 50. Βέβαια, υπάρχει το γνωστό θέμα “σ’ εμένα θα τύχει;”. Όντως, όλοι πιστεύουμε ότι δεν θα ανήκουμε στο  ένα τοις χιλίοις, αλλά πέρσι 35 ανήκαν σ’ αυτό το ποσοστό και κανείς τους δεν ήξερε εκ των προτέρων ποιο νούμερο τού είχε τύχει. Η ασθένεια είναι πολύ διαφορετική όταν η στατιστική γίνεσαι εσύ ή κάποιος που αγαπάς.

Πόσους πρόσβαλε ο ιός του Δυτικού Νείλου

Το πρόβλημα οξύνθηκε στην Ελλάδα μετά το 2010 και συνεχίζει να υπάρχει σε όλη τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, με διακυμάνσεις που ακολουθούν την σωστή ή λανθασμένη  εξόντωση των προνυμφών των κουνουπιών.

• Το 2019 πέθαναν 35 από τα δεδηλωμένα 227 κρούσματα (οι 140 είχαν νευρολογικά συμπτώματα)
• Το 2018 πέθαναν 50 από τα 243 (οι 130 παρουσίασαν νευρολογικά)
• Το 2017 πέθαναν 5 από τους 48 (νευρολογικά, οι 28)
• Το 2014 πέθαναν 6 από τα συνολικά 14 κρούσματα
• Το 2013 πέθαναν 11 από τα 86 άτομα που δηλώθηκαν ως κρούσματα
• Το 2012 πέθαναν 18 από τα 161 κρούσματα (με νευρολογικά συμπτώματα, οι 109)
• Το 2011 υπέκυψαν οι 9 από τους 110 (νευρολογικά συμπτώματα οι 75)
• Το 2010 υπέκυψαν 35 από τους 262 ασθενείς (οι 197 με νευρολογικά)

Τα πρώτα κρούσματα εμφανίζονται ενίοτε τον Μάιο, αλλά συνήθως τον Ιούνιο και τα τελευταία τον Οκτώβριο. Η κορύφωση παρατηρείται συνήθως τον Αύγουστο, ίσως γιατί ο κόσμος πάει διακοπές, παίρνει λίγες προφυλάξεις σε εξωτερικούς χώρους, και επισκέπτεται και περιοχές με εντονότερο πρόβλημα κουνουπιών. Πολλές χρονιές, όταν είχαμε καλούς ψεκασμούς, τα περισσότερα ή και μοναδικά κρούσματα στην Ελλάδα ήταν σε ταξιδιώτες που προέρχονταν από χώρες με έντονο πρόβλημα. Ο ιός προσβάλλει άλογα, άγρια πτηνά και τον άνθρωπο. Η νόσος δεν μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο, αν και έχει αναφερθεί μετάδοση από μεταμόσχευση οργάνου και από μετάγγιση.

Κέντρο Αθήνας και Θεσσαλονίκης

Ως προς τις περιοχές δεν υπάρχει πλέον “ασυλία” γιατί και το κέντρο της Αθήνας και του Πειραιά, η Κυψέλη, το Γαλάτσι, το Παγκράτι, η Νίκαια, έχουν  κρούσματα, σε αντίθεση με τα πρώτα χρόνια που τα περισσότερα  ήταν στη βόρεια Ελλάδα. Επίσης, έχουμε κατά περιόδους κρούσματα και σε παραλιακούς δήμους της Αττικής (Ραφήνα, Φάληρο, Γλυφάδα, Άλιμο) και σε ηπειρωτικούς (Πεντέλη, Σπάτα). Το ίδιο παρατηρείται και στη Θεσσαλονίκη. Οι περιοχές κυκλοφορίας του ιού δεν μπορούν να προβλεφθούν.

Ούτε οι ηλικίες δυστυχώς παρέχουν ασυλία. Όντως κινδυνεύουν να πεθάνουν από τον ιό και τις επιπλοκές του περισσότερο οι άνω των 60 και όσοι έχουν ευπάθεια ή βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή, αλλά νευρολογικά συμπτώματα, όπως εγκεφαλοπάθεια ή και μηνιγγίτιδα, παρουσιάζουν και νέοι υγιείς ασθενείς. Απλά οι νέοι το “παλεύουν” καλύτερα.

Μετάδοση και συμπτώματα

Ο ιός του Δυτικού Νείλου (ονομάσθηκε έτσι γιατί αναγνωρίσθηκε για πρώτη φορά στην επαρχία του Δυτικού Νείλου στην Ουγκάντα το 1937) για πολλές δεκαετίες είχε μείνει περιορισμένος στην Αφρική, αλλά μετά το 2000 μεταφέρθηκε και στην Ευρώπη. Μεταδίδεται μέσω του τσιμπήματος των κουνουπιών και στην πλειοψηφία των περιπτώσεων οι ασθενείς παραμένουν ασυμπτωματικοί, ή έχουν πολύ ήπια συμπτωματολογία.

Περίπου το 20% εμφανίζει συμπτώματα ήπιας ίωσης, όπως πονοκέφαλο, μυαλγία, αίσθημα καταβολής δυνάμεων και κατά περίπτωση πυρετό και εξάνθημα ή και ναυτία. Στα σοβαρά περιστατικά (νευρολογικά) παρατηρείται δυσκαμψία του αυχένα, αποπροσανατολισµός, απάθεια, τρέμουλο και σπασμοί. Μπορεί να οδηγήσουν το άτομο ακόμα και σε κώμα, σε παράλυση και στο θάνατο.

Τα ήπια συμπτώματα (μετά από επώαση έως 14 ημερών) κρατούν λίγες μέρες. Οι εγκεφαλίτιδες μπορεί να χρειασθούν εβδομάδες νοσηλείας. Δεν υπάρχει ούτε θεραπεία ούτε εμβόλιο. Στα σοβαρά περιστατικά μπορεί να χορηγηθούν υποστηρικτικά κάποια σκευάσματα και να γίνει εισαγωγή σε µονάδα εντατικής θεραπείας για µηχανική αναπνευστική υποστήριξη, αλλά θεραπευτικά φάρμακα δεν υπάρχουν.

Ατομική προστασία

Τα μέτρα ατομικής προστασίας από τα κουνούπια περιλαμβάνουν τη χρήση εντομοαπωθητικών ουσιών και στα σπίτια την τοποθέτηση σήτας ή κουνουπιέρας. Στις βεράντες συστήνεται να μην λιμνάζουν νερά στις γλάστρες και το πότισμα να γίνεται νωρίς το πρωί. Η χρήση εντομοαπωθητικών δεν πρέπει να περιορίζεται τις βραδυνές ώρες, γιατί ναι μεν τα περισσότερα κουνούπια “ξυπνούν” μετά τη δύση του ηλίου, όμως πολλά πιάνουν δουλειά από το πρωί. Κάποιοι ειδικοί θεωρούν ότι ειδικά τα κουνούπια-φορείς της νόσου τσιμπούν περισσότερο το βράδυ μα δεν είναι βέβαιο.

Τα εντοµοαπωθητικά προϊόντα δεν πρέπει να έρχονται σε επαφή µε το στόµα, τα µάτια και τον βλεννογόνο της μύτης. Τα εντομοκτόνα που είναι προς χρήση σε ταμπλέτες, εξατμιζόμενα διαλύματα, σπιράλ κ.λπ. δεν πρέπει επίσης να έρχονται σε επαφή με το δέρμα. Καλό είναι να πλένεται κάποιος αφού τα έχει πιάσει. Βοηθά και το μπάνιο, γιατί απομακρύνει τον ιδρώτα και έτσι έλκονται λιγότερα κουνούπια. Επίσης, συστήνονται φαρδιά ρούχα και  παντελόνια. Στα εφαρμοστά, το κουνούπι μπορεί να φτάσει στο δέρμα και να τσιμπήσει.

Η δροσιά του κλιματιστικού μειώνει ελάχιστα τη δραστηριότητα των κουνουπιών. Οι ανεμιστήρες είναι πιο αποδοτικοί. Στα μπαλκόνια είναι καλύτεροι οι κίτρινοι λαμπτήρες, επειδή θεωρείται ότι προσελκύουν λιγότερο τα κουνούπια. Σε επίπεδο κοινότητας συστήνονται συστηματικές κουνουποκτονίες, απομάκρυνση λιμναζόντων υδάτων, καθαρισμός αγωγών ομβρίων υδάτων και άλλα μέτρα υγειονομικής διαχείρισης περιβάλλοντος.