Δημόσια Διοίκηση: Το κλειδί για την ανάταξη

Γράφει ο Μάκης Ανδρονόπουλος  – 

Όλοι οι πρωθυπουργοί της Μεταπολίτευσης έκαψαν σπουδαίες αναπτυξιακές ιδέες, με σημαντικότερη ίσως αυτή της «πράσινης ανάπτυξης» από τον Γιώργο Παπανδρέου. Αυτή τη φορά δεν πρέπει να καεί η μεγάλη ιδέα της Διοικητικής Μεταρρύθμισης που από το τέλος του καλοκαιριού έχει εξαγγείλει ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας για την περίοδο 2017-2019. Γιατί μία παραγωγική Δημόσια Διοίκηση αποτελεί το κλειδί για την ανάταξη της Ελλάδας.

Από την ίδρυσή του, το ελληνικό κράτος έπεσε στα χέρια των κοτζαμπάσηδων και των «υπαλλήλων» των μεγάλων δυνάμεων, με αποτέλεσμα να καταστεί κράτος που δεν ανήκε στο λαό του. Η ανάκτηση του κράτους από το λαό μπορεί να συντελεστεί μέσω μιας Δημόσιας Διοίκησης που δεν θα υπηρετεί τη διαπλοκή και τα μεγάλα συμφέροντα, αλλά που θα υπηρετεί το εθνικό συμφέρον. Στην ουσία ισοδυναμεί με αναβάθμιση της δημοκρατίας. Θα συμβάλει καταλυτικά μαζί με το Σύνταγμα στην ανάκτηση της εθνικής κυριαρχίας.

Θα το κάνει αυτό ο Τσίπρας; Ίσως, αλλά, όπως ο ίδιος είπε, μετά το 2019! Εδώ ελλοχεύει ο κίνδυνος να καεί πάλι μια σπουδαία μεταρρύθμιση. Και το λέμε αυτό γιατί προϋπόθεση οιασδήποτε σοβαρής προσπάθειας διοικητικής μεταρρύθμισης προϋποθέτει σοβαρές συγκρούσεις, οι οποίες κερδίζονται μόνο όταν είσαι άγιος. Τι εννοούμε με αυτό;

Σε δύσκολη συγκυρία

Πρώτον, δεν μπορείς να εξαγγέλλεις Διοικητική Μεταρρύθμιση επαναστατικών διαστάσεων ένα μήνα μετά την παταγώδη αποτυχία σου να κάνεις μια soft αξιολόγηση στους δημοσίους υπαλλήλους. Η υπουργός Όλγα Γεροβασίλη υπόσχεται Κινητικότητα, Αξιολόγηση, Μητρώο Επιτελικών Στελεχών, νέο τρόπο Επιλογής Προϊσταμένων, Περιγράμματα Θέσεων και Στοχοθεσία. Το χρονοδιάγραμμα, όμως, εμπλέκεται με τον εκλογικό κύκλο. Και μάλιστα όταν η αξιολόγηση –το άλφα της μεταρρύθμισης– δεν μπόρεσε να επιβληθεί και εκκρεμεί. Συνεπώς, μπαίνουμε στα πολιτικά παζάρια.

Δεύτερον, το διάστημα 2017-2019 της μεταρρύθμισης σημαίνει εφαρμογή των αλλαγών από το 2020, δηλαδή, αφού θα μπορούν να έχουν μεσολαβήσει ευρωεκλογές, αυτοδιοικητικές, και ίσως δύο βουλευτικές εκλογές!

Τρίτον, θα πάμε σε εθνικές εκλογές με την πολιτική αθλιότητα των μεγάλων περιφερειών (Β΄ Αθηνών κλπ) ως έχουν, ενώ θα έπρεπε από χθες να είχε σπάσει το πιο ύποπτο κομμάτι του εκλογικού μας συστήματος.

Τέταρτον, η Ελλάδα του 2020 θα παραμείνει με τους δήμους του «Καλλικράτη» και με τις 13 περιφέρειες, ενώ οι αποκεντρωμένες διοικήσεις είναι επτά;

Κατάργηση της μονιμότητας

Τα λέμε αυτά για να μην καεί πάλι μια μείζονα μεταρρύθμιση στην αριθμητική των κουκιών. Ο καθένας μπορεί να σκεφτεί ό,τι θέλει για το τι ακριβώς εννοούσε ο πρωθυπουργός, όταν τόνιζε πως «η εθνική στρατηγική για την Διοικητική Μεταρρύθμιση περιλαμβάνεται στον συνολικό σχεδιασμό για την μεταμνημονιακή Ελλάδα».

Εγώ πιστεύω, όμως, ότι αυτό που θα εδραιώσει την αποκομματικοποίηση της Δημόσιας Διοίκησης είναι η κατάργηση του καθεστώτος της μονιμότητας, η οποία έγινε για να προστατέψει τους υπαλλήλους από τον κομματισμό. Κατάντησε, όμως, να συμβάλει στη δημιουργία της μεγάλης στρατιάς των φυγόπονων και στην πλήρη στρέβλωση της έννοιας του συνδικαλισμού. Αποκομματικοποίηση σημαίνει αποκατάσταση της ιεραρχίας και του διευθυντικού δικαιώματος που έχουν καταλυθεί. Κι αυτό μπορεί να γίνει με τις αξιολογήσεις, οι οποίες θα έχουν επιπτώσεις.

Αλλαγές πρώτης Δημοτικού­­­!

Οι Περιφέρειες πρέπει να περιοριστούν στις επτά, ο αριθμός των Δήμων να συρρικνωθεί κι άλλο και να αλλάξει προς το αποτελεσματικότερο η εκπροσώπηση και τα καθήκοντα στους πρώην δήμους και κοινότητες. Παράλληλα, πρέπει να μεταφερθούν πόροι και αρμοδιότητες που εξακολουθεί να κρατάει το κράτος.

Χρειάζεται πλήρης απογραφειοκρατικοποίηση των πάσης φύσεως αδειοδοτήσεων με προεξάρχοντα τον δραστικό περιορισμό της εμπλοκής της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας ακόμη και για το άνοιγμα ενός περιπτέρου. Στη μάχη κατά της γραφειοκρατίας δεν πρέπει να αντικριστεί η σημερινή υπάρχουσα σχιζοφρενική γραφειοκρατία ηλεκτρονικά, όπως γίνεται μέχρι τώρα. Η γραφειοκρατία πρέπει να περιοριστεί με βάση της δυνατότητες της τεχνολογίας και πάνω σε αυτές τις δυνατότητες να αντικριστεί το νέο θεσμικό πλαίσιο.

Η σημερινή διάρθρωση των υπουργικών χαρτοφυλακίων εξυπηρετεί μόνο τους κυβερνητικούς και κομματικούς συσχετισμούς. Δεν αποτελεί ένα μοντέρνο ορθολογικό σχηματισμό. Χρειάζεται, λοιπόν, ριζικός επανασχεδιασμός της δομής του κυβερνητικού σχήματος, εξορθολογισμός των αρμοδιοτήτων του κάθε χαρτοφυλακίου και επίλυση του προβλήματος της συναρμοδιότητας, γιατί από εκεί ξεκινά η καθυστέρηση του ελληνικού συστήματος.