Εγκληματικότητα και μιθριδατισμός – Ποιος έχει σειρά;

Τα ξημερώματα της Δευτέρας ένας 29χρονος αστυνομικός σκοτώθηκε κατά την διάρκεια επεισοδιακής καταδίωξης, όταν ένα εκ των δύο αυτοκινήτων που καταδίωκαν οι ένστολοι πραγματοποίησε επικίνδυνο ελιγμό. Το τραγικό αποτέλεσμα ήταν να χάσει την ζωή του ο νεαρός αστυνομικός και να τραυματιστεί σοβαρά ένας συνάδελφος του, όταν η μοτοσυκλέτα τους έπεσε πάνω σε προπορευόμενο περιπολικό που φρέναρε απότομα για να μην συγκρουστεί με το ύποπτο όχημα. Αποδείχτηκε πως σε αυτό επέβαινε ένας 20χρονος Ρομά που συνελήφθη. Η καταδίωξη ξεκίνησε όταν οι αστυνομικοί αντιλήφθηκαν πως προσπαθούσε με άλλα άτομα να κλέψουν ένα αυτοκίνητο. Τελευταίο περιστατικό είναι τρομοκρατικού χαρακτήρα. Ισχυρός εκρηκτικός μηχανισμός τοποθετήθηκε στην έδρα των ΜΑΤ, σε μία πολυσύχναστη περιοχή, που ευτυχώς εξουδετερώθηκε μετά από ειδοποίηση.

Όλα αυτά τα γεγονότα δεν δημιουργούν μόνο κλίμα ανασφάλειας στον πληθυσμό, αλλά και αναβρασμό στην αστυνομία. Λίγο μετά τον θάνατο του 29χρονου αστυνομικού ακολούθησε μαζική διαδήλωση ένστολων έξω από την Βουλή. Πριν μερικές μέρες μία διμοιρία των ΜΑΤ αρνήθηκε να μεταβεί στο γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας για την περιφρούρηση ποδοσφαιρικού αγώνα, ένα πρωτοφανές επεισόδιο που έληξε με την παρέμβαση ανώτατου αξιωματικού της ΕΛΑΣ.

Η οικονομική κρίση αποδεδειγμένα αποσταθεροποιεί και διαβρώνει τον κοινωνικό ιστό σε ένα περιβάλλον που έχει διαφοροποιηθεί ποιοτικά σε σύγκριση με το όχι και τόσο μακρινό παρελθόν. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι κάποια από τα άτομα που βρίσκονται στον γκρεμό διολισθαίνουν στο έγκλημα. Είναι κι ότι γενικότερα οι αναστολές υποχωρούν. Με απλά λόγια, η κατάσταση έχει αγριέψει. Χρησιμοποιούνται όπλα με πολύ μεγαλύτερη ευκολία σε σύγκριση με το παρελθόν και κακοποιοί, ακόμα και ανήλικοι, καταφεύγουν πιο εύκολα στη βία.

Εγκληματικότητα, μετανάστες και Ρομά

Είναι διαπιστωμένο εμπειρικά και στατιστικά πως η παραπάνω παρατήρηση ισχύει περισσότερο για τους μετανάστες και για τους Ρομά, ειδικά όταν πρόκειται για περιπτώσεις κλοπών, ληστειών, βιασμών κ.α. Η διαφορά, βεβαίως, οφείλεται σε κοινωνικούς και όχι σε φυλετικούς λόγους. Αυτό, ωστόσο, δεν μειώνει το πρόβλημα ούτε αποτελεί δικαιολογία για τον πληθυσμό, ο οποίος το βιώνει.

Οι υπόλοιποι Έλληνες έχουν κατά κανόνα κάποιο κλαδί να κρατηθούν. Ταυτοχρόνως ο οικογενειακός και κοινωνικός τους περίγυρος λειτουργεί εν μέρει ανασταλτικά. Τίποτα από τα δύο δεν ισχύει στον ίδιο βαθμό για τους μετανάστες και για τους Ρομά. Επιπροσθέτως, όπως αποδεικνύεται από τα γεγονότα, κάποιοι εκ των μεταναστών και των Ρομά που παρανομούν, δεν υπολογίζουν και πολύ την αξία της ανθρώπινης ζωής. Αυτό ισχύει όχι μόνο για τη ζωή των άλλων, αλλά ακόμα και για τη δική τους.

Για όλους τους παραπάνω λόγους οι κοινωνικές ισορροπίες έχουν υπονομευθεί καίρια. Κυρίως η Αθήνα έχει μετεξελιχθεί σε πολυσύνθετο μητροπολιτικό κέντρο, εντός του οποίου υπάρχουν απροσπέλαστα επίπεδα και συμπεριφορές που συνιστούν κινδύνους για τον απλό πολίτη, οι οποίοι παλαιότερα δεν υπήρχαν. Ένας λόγος εξωθεί τους μετανάστες και τους Ρομά στο να συγκροτούν συμμορίες και να καταφεύγουν στην εγκληματικότητα, είναι η αναπόφευκτη κοινωνική περιθωριοποίηση τους.

Ένας άλλος λόγος είναι ο πειρασμός για εύκολο κέρδος από έκνομες δραστηριότητες, όπως εμπόριο ναρκωτικών, λευκής σαρκός και προστασία. Εκεί δραστηριοποιούνται διαχρονικά στην χώρα μας κυκλώματα οργανωμένου εγκλήματος (κυρίως από κάποιες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης), που εδώ και καιρό δεν δείχνουν κανέναν δισταγμό στο να αφαιρέσουν μία ανθρώπινη ζωή.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα, ο σεσημασμένος Αλβανός που πυροβόλησε τους νεαρούς Κρητικούς στο Γκάζι. Βεβαίως, οι εγκληματικές δραστηριότητες που αποφέρουν πακτωλό “μαύρου” χρήματος δεν περιορίζονται σε αλλοδαπούς ή Ρομά, αλλά ακόμα και σε πρόσωπα υπεράνω πάσης υποψίας: Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρόσφατη σύλληψη του διοικητή του τμήματος Δίωξης Ναρκωτικών του Λιμεναρχείου Πειραιά για συμμετοχή του σε κύκλωμα διακίνησης κοκαΐνης!

Αντιπαράθεση ιδεολογημάτων

Το τραγικό είναι ότι ακόμα και σήμερα η δημόσια συζήτηση εκφυλίζεται σε αντιπαράθεση ιδεολογημάτων. Για παράδειγμα, είδαμε πρόσφατα την πολιτική αντιπαράθεση στην Βουλή για τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα που αποφάσισε η κυβέρνηση. Οι αλλαγές κινούνται στην αυστηροποίηση των ποινών για μία σειρά αδικημάτων, κακουργημάτων και πλημμελημάτων.  Αν και η αυστηροποίηση των ποινών δεν είναι πανάκεια, στην πραγματικότητα είναι επιβεβλημένη, αφενός λόγω της μορφής που έχει πάρει η εγκληματικότητα σήμερα, ακόμα και μεταξύ ανηλίκων, αφετέρου λόγω του γεγονότος ότι οι καταδικασμένοι τελικώς εκτίουν μέρος μόνο από την ποινή τους.

Όσο αυθαίρετος, ανόητος και μισαλλόδοξος είναι ο ισχυρισμός ότι για την εγκληματικότητα υπεύθυνοι είναι αποκλειστικά και μόνο οι μετανάστες ή η μειονότητα των Ρομά, άλλο τόσο αυθαίρετο, ανόητο και συμπλεγματικό είναι να τους αθωώνεις εκ των προτέρων για να αποδείξεις ότι δεν είσαι ξενόφοβος και ρατσιστής. Αξίζει να υπενθυμίσουμε τις σφοδρές πολιτικές αντιδράσεις που είχαν προκληθεί όταν σε παλαιότερα περιστατικά καταδιώξεων, Ρομά οδηγοί έχασαν την ζωή τους όταν αστυνομικοί είχαν κάνει χρήση του υπηρεσιακού τους όπλου.

Χωρίς να θέλουμε να “τσουβαλιάσουμε” όλες τις περιπτώσεις (όπου πάντοτε είναι επιβεβλημένη η έρευνα για να διαπιστωθεί αν ορθώς χρησιμοποίησαν το υπηρεσιακό τους όπλο οι αστυνομικοί) ένα μέρος του πολιτικού κόσμου και της κοινής γνώμης σπεύδει πάντα να αποδώσει ευθύνες στην αστυνομία, χωρίς να εξετάζει τους ισχυρισμούς των ενστόλων, ότι υποχρεώθηκαν να χρησιμοποιήσουν το όπλο τους, έναντι επικίνδυνων ελιγμών που πραγματοποίησαν οι Ρομά οδηγοί. Ελιγμών, σαν αυτών που οδήγησαν αυτές τις ημέρες στον θάνατο τον 29χρονο αστυνομικό και στον σοβαρό τραυματισμό του συναδέλφου του.

Άτυπος κοινωνικός πόλεμος

Ο σημερινός υπουργός Δικαιοσύνης στην αντιπαράθεση του με πρώην και νυν βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ουσιαστικά υπενθύμισε την πικρή αλήθεια: Η ελληνική κοινωνία πλήρωσε ακριβά τις ιδεοληψίες του πρώην υπουργού Δικαιοσύνης Νίκου Παρασκευόπουλου και των δικαιωματιστών του ΣΥΡΙΖΑ – στη μεγάλη τους πλειονότητα έχουν πλέον αποχωρήσει από το κόμμα. Ήταν ο πρώην υπουργός που με τον περιβόητο νόμο του οδήγησε στην αποφυλάκιση επικίνδυνων κακοποιών που σύντομα επανέλαβαν τις εγκληματικές δραστηριότητες τους.

Από την άλλη, ούτε η κυβέρνηση μπορεί να επαίρεται για τις επιδόσεις της έναντι της εγκληματικότητας, πόσο μάλλον όταν έχει κάνει σημαία της  το “νόμος και τάξη”. Διαρρήξεις, ένοπλες ληστείες, βιασμοί και φόνοι πάντα υπήρχαν. Η ειδοποιός διαφορά είναι έχουν προ πολλού πάψει να είναι σπάνιο φαινόμενο. Έχουν εισβάλει στην καθημερινότητα και πλέον αντιπροσωπεύουν μια απτή απειλή για τους απλούς πολίτες. Μοιάζει αξιοπερίεργο που δεν έχει τεθεί στο τραπέζι το ζήτημα της οριστικής απέλασης, μετά την έκτιση της ποινής, των αλλοδαπών που έχουν καταδικασθεί για βίαια εγκλήματα.

Με άλλα λόγια, η εγκληματικότητα τείνει να μετατραπεί σε μια μορφή άτυπου κοινωνικού πολέμου, από κοινού με τις κάθε λογής εγκληματικές συμμορίες, όπως τους χούλιγκαν και τις συμμορίες ανηλίκων, που απασχολούν καθημερινά το αστυνομικό δελτίο. Η ασφάλεια είναι πρωταρχική και ζωτικής σημασίας αξία για τους πολίτες. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως όσο νοιώθουν πως το αίσθημα αυτό τους λείπει, ολοένα και περισσότεροι θα στρέφονται προς όσους υψώνουν τη σημαία της καταστολής. Ας το λάβουν αυτό σοβαρά υπόψη όσοι κατά βάθος πιστεύουν πως και σ’ αυτή την περίπτωση θα λειτουργήσει ο μιθριδατισμός…