Μετά την Σταυρούπολη ο Εύοσμος – Η κουλτούρα της βίας στα σχολεία (upd)

Σοκαριστικές εικόνες διαδραματίζονται τα τελευταία 24ωρα στην Θεσσαλονίκη, καθώς ένα σχολείο, το ΕΠΑΛ Σταυρούπολης, έχει γίνει πραγματικό πεδίο μάχης, μεταξύ αριστερών διαδηλωτών και ομάδων μαθητών με ακροδεξιό πρόσημο. Ανάμεσα στους τελευταίους, μάλιστα, έχουν παρεισφρήσει –σύμφωνα με μαρτυρίες– και χούλιγκαν από ποδοσφαιρικούς συνδέσμους. Το κλίμα στην περιοχή παραμένει τεταμένο, καθώς σημειώνονται αυτήν την ώρα επεισόδια στο ΕΠΑΛ Ευόσμου.

Ο κύκλος βίας συνεχίστηκε και το απόγευμα της Τετάρτης, όταν ομάδα νεαρών κουκουλοφόρων επιτέθηκαν στην συγκέντρωση διαμαρτυρίας που είχαν προγραμματίσει αριστερές οργανώσεις. Το πρωί της Πέμπτης και της Παρασκευής, το σχολείο βρέθηκε υπό τον κλοιό ισχυρών δυνάμεων των ΜΑΤ. Προχτές η  Αστυνομία είχε προχωρήσει σε δεκάδες προσαγωγές για τα επεισόδια, μεταξύ των οποίων αρκετοί ανήλικοι, στους οποίους βρέθηκαν μαχαίρια (τύπου “πεταλούδα”), σιδηρογροθιές ρόπαλα και πιστόλια φωτοβολίδων. Για πρώτη φορά ένα σχολείο γίνεται πεδίο σύγκρουσης. Οι ακροδεξιές ομάδες μαθητών έχουν ως ορμητήριο τους ένα σχολείο, από το οποίο στα επεισόδια εκτοξεύθηκαν μέχρι και βόμβες μολότοφ!

Το γεγονός ότι το Μέτωπο Νεολαίας της Χρυσής Αυγής υποστήριξαν τις ομάδες των ακροδεξιών (κυρίως) μαθητών, όπως και οι φωτογραφίες που δημοσιεύθηκαν με νεαρούς να χαιρετούν φασιστικά εντός του σχολικού συγκροτήματος, δεν αφήνουν καμία αμφιβολία πως υπάρχει και νεοναζιστικό “χρώμα” στις τάξεις τους. Τα δε βίντεο από τις επιθέσεις τους εναντίον των διαδηλωτών, θυμίζουν τις επιθέσεις οργανωμένων χούλιγκαν.

Έχει αποδειχτεί, εξάλλου, πως οι χούλιγκαν αποτελούν “συγκοινωνούντα δοχεία” με τις ομάδες κρούσης που προκαλούν επεισόδια. Τόσο αυτών του λεγόμενου αντιεξουσιαστικού χώρου, που έχει εδώ καιρό εκφυλιστεί σε έναν σκληρό πυρήνα ποινικών-επαγγελματιών της βίας, όσο και των νεοναζί. Νέοι και έφηβοι που γοητεύονται από την κουλτούρα της βίας, εντάσσονται στα δύο στρατόπεδα. Σύντομα, οι όποιες ιδεολογικές ανησυχίες παραμερίζονται και επικρατεί η γοητεία της συλλογικής μέθης των συγκρούσεων στο πεζοδρόμιο.

Συγκοινωνούντα δοχεία

Σε παλαιότερο κείμενο μας για τα επεισόδια της Νέας Σμύρνης, στα οποία είχε ξυλοκοπηθεί με αγριότητα ένας αστυνομικός, είχαμε επισημάνει το πρωτοφανές κοινό κάλεσμα χούλιγκαν από συνδέσμους διαφορετικών ομάδων (που τους χωρίζει άσβεστο μίσος στα γήπεδα) να παραμερίσουν τις διαφορές τους. Κι αυτό, με σκοπό να κατέβουν στην συγκέντρωση διαμαρτυρίας για να “πλακωθούν” με αστυνομικούς, από κοινού με ορισμένους μαθητές σχολείων, που επίσης είχαν τότε συμμετάσχει στην κινητοποίηση.

Αν και η “όσμωση” τόσο του λεγόμενου αντιεξουσιαστικού χώρου όσο και των ακροδεξιών με χούλιγκαν δεν ήταν κάτι καινούργιο, για πρώτη φορά η “πατρότητα” των επεισοδίων είχε διεκδικηθεί τότε από τους χούλιγκαν και όχι από τους αντιεξουσιαστές, με τους πρώτους να υπερηφανεύονται ότι «νίκησαν τους μπάτσους». Ένας νεαρόκοσμος που είχε μάθει να εκτονώνεται στα γήπεδα, συχνά “παίζοντας ξύλο”, δεν μπορούσε και δεν μπορεί ακόμα και σήμερα να το κάνει: τότε ήταν κλειστά τα γήπεδα, τώρα η είσοδος επιτρέπεται μόνο στους εμβολιασμένους. Πόσοι, άραγε, από τους χούλιγκαν των γηπέδων είναι εμβολιασμένοι;

Στην περίπτωση της Σταυρούπολης (που φυσικά πολιτικά δεν έχει την παραμικρή σχέση με τα γεγονότα της Νέας Σμύρνης) είδαμε πως αυτή η “όσμωση” άλλαξε στρατόπεδο: νεοναζί και χούλιγκαν (όπως αναφέρεται μεγάλης ομάδας της Βορείου Ελλάδος), μαζί με ακροδεξιούς μαθητές πρωτοστάστησαν στα επεισόδια. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για τον ίδιο μηχανισμό που μαθητές (όχι μόνο υποβαθμισμένων περιοχών) εντάσσονται σε συμμορίες συνομηλίκων τους. Αυτό το μέτωπο στα social media περηφανεύεται τώρα ότι «νίκησε τους αναρχοάπλυτους».

Είναι χαρακτηριστικό πως τα επεισόδια οδηγούν σε έναν ιδιότυπο μιμητισμό, με την ένταση να μεταφέρεται στο ΕΠΑΛ Ευόσμου, αν και τα επεισόδια είναι (μέχρι στιγμής) πιο περιορισμένης έκτασης. Και εκεί υπάρχει φαίνεται να υπάρχει νεοναζιστικό “πρόσημο”, καθώς σηκώθηκε πανό με το σύνθημα «Ελλάς ή τέφρα», (η πατρότητα του οποίου ανήκει στον επιφανή εθνικιστή διανοούμενο Περικλή Γιαννόπουλο, ο οποίος έχει σχεδόν οικειοποιηθεί από την εξωκοινοβουλευτική-εξτρεμιστική ακροδεξιά) ενώ σημειώθηκαν και προπηλακισμοί δημοσιογράφων. Η Αστυνομία προχώρησε σε προσαγωγές νεαρών, πολλοί εκ των οποίων είναι ανήλικοι μαθητές.

Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις κάποιων μαθητών στα μέσα ενημέρωσης για τα γεγονότα της Σταυρούπολης που προηγήθηκαν: «ήρθαν ορισμένοι κομμουνιστές, άρχισαν να προκαλούν με την συμπεριφορά τους και ορισμένα παιδιά πήγαν και τους έδειραν». Ένας άλλος, που μίλησε σε διαδικτυακό μέσο, είπε ότι «είναι μεγαλύτεροι και έρχονται να μας πουλήσουν μαγκιά. Εμείς δεν φωνάξαμε μεγαλύτερους». Μάλιστα η αντιπαράθεση μεταφέρθηκε και στο εσωτερικό του σχολείου, καθώς οι κοπέλες, που είναι με τα “εθνίκια”, φέρεται να προπηλάκισαν μαθήτριες που υποστήριζαν τους “κόκκινους”.

Η υποκουλτούρα της βίας

Όλα ξεκίνησαν όταν μία ομάδα φοιτητών που μοίραζε φυλλάδια για τον Παύλο Φύσσα έξω από το ΕΠΑΛ, είχε δεχτεί επίθεση από μαυροφορεμένα άτομα που βγήκαν από το σχολείο, γιατί –όπως δήλωσαν υποστηρικτές τους– «δεν γουστάρουν τα κομμούνια». Θυμίζουν την συμμορία των ανηλίκων μαθητών του Βύρωνα, που είχε ξυλοκοπήσει με πρωτοφανή αγριότητα έναν 17χρονο τον Φεβρουάριο του 2020 και συνήθιζε να τραμπουκίζει παρέες παιδιών από την Καισαριανή, λόγω της άτυπης “κόντρας” των δύο Δήμων.

Οι ανήλικοι, όχι μόνο δεν είχαν τότε δείξει την παραμικρή μεταμέλεια για την πράξη τους, αλλά ανέβασαν και… selfie από το Αστυνομικό Τμήμα όπου είχαν προσαχθεί. Είναι ένα δείγμα της κουλτούρας της βίας που κυριαρχεί στις μαθητικές συμμορίες, τα μέλη των οποίων ποστάρουν φωτό με μαχαίρια, ρόπαλα και μάσκες full-face στα social media. Συχνά υπό τους στίχους τραγουδιών της trap μουσικής, η οποία κάνει θραύση στην “πιτσιρικαρία” και στους στίχους της υμνεί (μεταξύ άλλων) την βία των συμμοριών.

Η νεοναζιστική υποκουλτούρα, με τις ομοιόμορφες ενδυμασίες, τα “φουτουριστικά”-εθνικιστικά σύμβολα και τον κοινό (φασιστικό) χαιρετισμό και φυσικά την ρητορική του μίσους και της βίας, μοιάζει ελκυστική σε λουμπενοποιημένα νεαρά άτομα, ακόμα και ανήλικους μαθητές, που έχουν μάθει να θεωρούν την βία, το “ξύλο”, ως μία μορφή κοινωνικής κανονικότητας. Έτσι επιτέθηκαν εις βάρος διαδηλωτών που μοίραζαν φυλλάδια και άνοιξαν πανό έξω από το σχολείο, επειδή δεν τα “γουστάριζαν”.

Πρόκειται για έναν τραμπουκισμό που προφανώς και δεν μπορεί να εξισωθεί με δολοφονικές επιθέσεις, αλλά δεν παύει να είναι βαριά παραβατικός, αντιδημοκρατικός και κοινωνικά επικίνδυνος. Είναι αξιοσημείωτο ότι υπάρχει σχετική συζήτηση στα social media, με ουκ ολίγους να πανηγυρίζουν για τις επιθέσεις, οι οποίες έχουν περίοπτη θέση στην προπαγάνδα της Χρυσής Αυγής και γενικότερα της νεοναζιστικής ακροδεξιάς:

Η μαθήτρια – δεν είναι ναζί – βάζει στην θέση τους τους κνίτες.

🔴 Για ποιο λόγο έρχεστε έξω από σχολείο με κοντάρια, μοιράζετε κομματικά φυλλάδα & πανό;

Το ΚΚΕ κάνει χρόνια κατήχηση στα σχολεία, οπότε δεν θα ανεχθει να του πάρουν την δουλειά οι μαύροι φασίστες.#Σταυρουπολη pic.twitter.com/vf00FKWmc4

— Κοινή Λογική || 🇬🇷 (@commonsense491) September 29, 2021

Σε αντίθεση με την παραδοσιακή ακροδεξιά, των “βασιλοχουντικών” που λέγαμε παλαιότερα, η Χρυσή Αυγή, όταν μεσουρανούσε στις γειτονιές του κέντρου της Αθήνας, είχε καταφέρει να  αποκτήσει ισχυρά ερείσματα και σε ένα μέρος της “απολιτίκ” νεολαίας. Ήταν μία περίοδος που ο φασιστικός χαιρετισμός και οι μαύρες μπλούζες της οργάνωσης είχαν σχεδόν γίνει cool στα μάτια τους. Δεν είναι τυχαίο που η ίδια η Χρυσή Αυγή σχεδόν “διαφήμιζε” την βία και τους τραμπουκισμούς των μελών της στα social media, μέχρι που μεσολάβησε η δολοφονία του Παύλου Φύσσα.

Από το μνημόνιο στον Covid

Θυμόμαστε ότι η Χρυσή Αυγή, ακόμα και μετά την δολοφονία Φύσσα, κατάφερε να διατηρήσει το σχετικά υψηλό εκλογικό της ποσοστό. Στην πραγματικότητα κατέρρευσε όταν υποχρεώθηκε σε “αυτοσυγκράτηση” λόγω της δικαστικής δίωξης, η οποία κατέληξε σε καταδίκες και φυλάκιση. Κάπως έτσι κατάρρευσε και πολιτικά-εκλογικά. Ένα ετερόκλητο πλήθος, εκτός από τους αμετανόητους φασίστες, είχε βρει στην Χρυσή Αυγή τον “τιμωρό” ενός φθαρμένου και απονομιμοποιημένου πολιτικού συστήματος, που τον είχε βυθίσει τον λαό στην φτώχεια των μνημονίων.

Μετά από ένα διάλλειμα από τα σκοτεινά χρόνια της οικονομικής κρίσης και ενώ είχε προηγηθεί και η συνθηκολόγηση του ΣΥΡΙΖΑ με τα μνημόνια, ήρθε ο κορονοϊός και τα lockdown. Όταν ένα λουμπενοποιημένο τμήμα της κοινωνίας έπαψε να εκτονώνεται στα γήπεδα, όταν έχασε ακόμα και την έξοδο του σε μία καφετέρια, συσσωρεύθηκε ένα εκρηκτικό δυναμικό.

Είναι κοινό μυστικό πως ένα σημαντικό μέρος της νεολαίας “βράζει” από τα περιοριστικά μέτρα. Το είδαμε με τα κορονοπάρτι, που από ένα σημείο και μετά εξελίχθηκαν σε επίδειξη αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Εκεί προσπαθεί να βρουν ευήκοα ώτα τα συνθήματα περί «χούντας των lockdown και των εμβολίων», προσφιλή στην ακροδεξιά, η οποία έχει ήδη αρχίσει να κάνει την επανεμφάνιση της στις συγκεντρώσεις των αντιεμβολιαστών. Στην περίπτωση δε της Θεσσαλονίκης, υπάρχουν και έχουν ακροατήριο μικρές εξτρεμιστικές ακροδεξιές οργανώσεις.

Όπως είχε δείξει η περίπτωση των… δισεκατομμυρίων του Αρτέμη Σώρρα, ένα μέρος της κοινωνίας είναι έτοιμο να στραφεί στον ανορθολογισμό, χωρίς να περιμένει τον Covid. Αυτός ο ανορθολογισμός μπορεί να πάρει γελοία και γραφική μορφή, αλλά μπορεί να πάρει και την επικίνδυνη μορφή της τυφλής βίας, μέσω ακροδεξιών ομάδων. “Παιδιά” του συμπιεσμένου κοινωνικού δυναμικού είναι και ο ανορθολογισμός των ζηλωτών του αντιεμβολιαστικού κινήματος, αλλά και η έξαρση της βίας που παρατηρείται σε εφήβους και νέους, κυρίως από περιθωριοποιημένα κοινωνικά στρώματα.

Το επεισόδιο έβαλε “φωτιά” και στο πολιτικό σκηνικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατηγορεί την ΝΔ ότι τηρεί «ίσες αποστάσεις» από τους διαδηλωτές και τις ακροδεξιές ομάδες, ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος υπενθύμισε την συνεργασία του ΣΥΡΙΖΑ με τους ΑΝΕΛ του Καμμένου. Η συζήτηση αυτή, ωστόσο, είναι απελπιστικά στερεότυπη και επιφανειακή και ως εκ τούτου ανίκανη να φωτίσει τα υπόγεια ρεύματα στην κοινωνία που προκάλεσαν και τροφοδότησαν τα πρωτοφανή επεισόδια στο ΕΠΑΛ Σταυρούπολης.