Επείγει η τρίτη δόση εμβολίου; – Ποιους αφορά και πότε

Ενώ στην Ελλάδα καταβάλλεται προσπάθεια να εμβολιασθεί το 50% που δεν έχει λάβει ούτε καν την πρώτη δόση, το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι θα ξεκινήσει να χορηγεί ενισχυτικές δόσεις του εμβολίου της Pfizer σε ενήλικες με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ παράλληλα εξετάζει σε συνεργασία με την παρασκευάστρια εταιρεία αν η τρίτη δόση, είναι απαραίτητη για το σύνολο των πολιτών. Στην Ελλάδα η τρίτη δόση είναι υπό συζήτηση ειδικά για τους ανοσοκατεσταλμένους που δεν ανέπτυξαν λόγω του εξασθενημένου ανοσοποιητικού τους επαρκή αντισώματα.

Η ταχεία εξάπλωση της παραλλαγής Δέλτα του κορονοϊού έχει οδηγήσει σε αύξηση των νέων κρουσμάτων τον τελευταίο μήνα σε όλες τις χώρες, αλλά το Ισραήλ θεωρείται από πολλούς ως οδηγός, καθώς η Βρετανια, επίσης με πολλά κρούσματα Δέλτα, είχε στηριχθεί κυρίως στο AstraZenenca αλλά είχε εφαρμόσει και εξαρχής την πατέντα να τους εμβολιάζει όλους με μια δόση και να χορηγεί την δεύτερη δόση κατά βούληση, ανεξαρτήτως των χρονοδιαγραμμάτων των εταιρειών.

Ο υπουργός Υγείας του Ισραήλ δήλωσε ότι η τρίτη δόση προς το παρόν αφορά μόνον τους ενήλικες με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ανεξαρτήτως της ηλικίας τους λόγω φαρμακευτικής κυρίως ανοσοκαταστολής, και όχι στο σύνολο των ηλικιωμένων που το ανοσοποιητικό τους υπολειτουργεί λόγω ηλικιακής φθοράς.

Η παρασκευάστρια εταιρεία έχει ανακοινώσει εν τω μεταξύ ότι ζήτησε άδεια από τις ρυθμιστικές αρχές της Ευρώπης και των ΗΠΑ να χορηγήσουν άδεια για μια τρίτη ενισχυτική δόση εμβολίου, χωρίς να είναι σαφές αν αυτή συνιστά απλώς “αναμνηστική” δόση, ή αν περιέχει κάποια τροποποίηση που να καθιστά  το σκεύασμα πιο στοχευμένο σε νέες μεταλλάξεις.

Η Pfizer απλώς αναφέρει (από όσα μπορούμε να γνωρίζουμε ως δημοσιογράφοι) ότι η τρίτη δόση «είναι σκόπιμο να γίνει λόγω του αυξημένου κινδύνου μόλυνσης 6 μήνες μετά την ολοκλήρωση του εμβολιασμού». Πολλοί ειδικοί ζήτησαν περισσότερες λεπτομέρειες για το επίμαχο ζήτημα, καθώς το εμβόλιο είναι και ακριβό, αλλά και θέλουν ενημέρωση ώστε να εκτιμήσουν και εκείνοι πόσο απαραίτητη είναι πράγματι η τρίτη δόση, όμως δεν έλαβαν τις ουσιώδεις “λεπτομέρειες” που ζήτησαν.

Το κουίζ της τρίτης δόσης

Η παρασκευάστρια εταιρεία αρκέστηκε να ανακοινώσει ότι θα δώσει σύντομα στη δημοσιότητα τα σχετικά στοιχεία, δηλαδή ποια είναι η αποτελεσματικότητα του σκευάσματός της 6 και 9 ή και 12 μήνες μετά την πρώτη δόση. Ακόμα και το Ισραήλ που έχει μπει ουσιαστικά σε ένα είδος άτυπου συνεταιρισμού όσον αφορά στα δεδομένα των ερευνών με την Pfizer, δηλώνει ότι δεν έχει ακόμη λεπτομερή στοιχεία και οριστική απάντηση σε ό,τι αφορά στην τρίτη δόση στο γενικό πληθυσμό.

Πάντως οι μισοί από τους συνολικά 46 νοσηλευόμενους σε σοβαρή κατάσταση στο Ισραήλ,  είχαν εμβολιασθεί και με τις δύο δόσεις του εμβολίου της Pfizer. Εντούτοις ούτε το Ισραήλ απαντά σε μια ουσιώδη λεπτομέρεια, αν αυτοί οι 23 εμβολιασθέντες ήταν ανοσοκατεσταλμένοι είτε λόγω φαρμάκων είτε λόγω ηλικίας ή αν ανήκουν στον γενικό, υγιή πληθυσμό.

Μέχρι στιγμής το Ισραήλ δηλώνει μόνον ότι δεν υπάρχει νεκρός από τη μετάλλαξη Δέλτα που να έχει λάβει και τις δύο δόσεις και προσθέτει ότι οι περισσότεροι από τους 46 νοσηλευόμενους «είναι άνω των 60 ετών και έχουν υποκείμενα νοσήματα». Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι κάποιοι ανήκουν στον γενικό πληθυσμό των υγιών ή ότι είναι όλοι άνω των 60 ετών χωρίς όμως να έχουν υποκείμενα νοσήματα. Σαφές συμπέρασμα δεν εξάγεται από την γενική δήλωση των Ισραηλινών.

Νέες παραγγελίες εμβολίων

Εν τω μεταξύ, επειδή με την τρίτη δόση θα τελειώσουν τα εμβόλια της Pfizer, το Ισραήλ μέχρι την επόμενη παραλαβή παρτίδων (την 1η Αυγούστου), θα συνεχίσει το μεσοδιάστημα τους εμβολιασμούς με το mRNA, με εμβόλια της Moderna. Τα επόμενα εμβόλια της Pfizer κανονικά θα παραδίδονταν τον Σεπτέμβριο. Οπότε το έμμεσο συμπέρασμα που εξάγεται από τα μισόλογα, είναι ότι η αποτελεσματικότητα μετά από 6 μήνες μειώνεται αισθητά και για αυτό το λόγο το Ισραήλ, ζητάει νέες παρτίδες νωρίτερα, καθώς δεν θέλει να αφήσει ακάλυπτο τον πληθυσμό με την ιδιαίτερα μεταδοτική μετάλλαξη Δέλτα πλέον παρούσα.

Το Ισραήλ δεν ανακοινώνει επίσημα κάτι τέτοιο και αποδίδει την επίσπευση της παραγγελίας στο ότι θέλει να ολοκληρώσει τον εμβολιασμό των παιδιών πριν από την έναρξη του σχολικού έτους. Αυτό λογικά ήταν ήδη προγραμματισμένο, όμως, οπότε από μόνο του δεν αιτιολογεί την επίσπευση της παραγγελίας. Από την άλλη, με την αλλαγή κυβέρνησης εκεί, δεν αποκλείεται όντως κάποιες αποφάσεις να μην ελήφθησαν εγκαίρως. Αυτό δεν θα συνέβαινε για πρώτη φορά όσο ακραίο και αν μοιάζει.

Υπενθυμίζεται ότι προεκλογικά μια παραγγελία προς την Ρfizer είχε καθυστερήσει κατά ένα μήνα, επειδή η αντιπολίτευση αρνείτο να συγκληθεί το αρμόδιο συμβούλιο για να υπογραφεί η εξόφληση της εταιρείας. Το πρόβλημα τότε λύθηκε με κάποια καθυστέρηση και η Pfizer εξοφλήθηκε, αλλά είχε δημιουργηθεί πάντως άνευ λόγου θέμα και η παρασκευάστρια εταιρεία (όπως και η Moderna) είχαν δηλώσει τότε ότι «δεν είμαστε φιλανθρωπικά ιδρύματα».

Αυτό το αναφέρουμε, επειδή μπορεί όντως η επίσπευση των παραγγελιών να μην οφείλεται στο ότι κινδυνεύουν από την Δέλτα όσοι εμβολιάστηκαν προ εξαμήνου, αλλά στο ότι για πολιτικούς λόγους καθυστέρησαν οι παραγγελίες και οι εξοφλήσεις. Επισης, το Ισραήλ “δάνεισε” τον Ιούνιο 700.000 δόσεις της Pfizer στην Κορέα, επειδή θα έληγαν λόγω μείωσης των εμβολιασμών.

Η περίπτωση της Ελλάδας

Η συμφωνία ήταν η Κορέα να τις επιστρέψει αργότερα. Ίσως είναι κι αυτός ένας λόγος που το Ισραήλ τώρα αναγκάζεται να παραγγέλλει εσπευσμένα νέες δόσεις. Αν όμως όντως τίθεται ζήτημα “εκπνοής” της αποτελεσματικότητας του εμβολίου στους πλήρως εμβολιασθέντες, το πρόβλημα αυτό αφορά και στην Ελλάδα, καθώς πολλοί από αυτούς κυκλοφορούν πλέον και χωρίς μάσκα.

Οι εμβολιασμοί στους υγειονομικούς και στους άνω των 80 ετών άρχισαν στη χώρα μας τον Γενάρη, δηλαδή πριν από 7 μήνες και οι πρώτοι ολοκληρώθηκαν προ εξαμήνου. Άρα, εάν ισχύει ο φόβος των Ισραηλινών ότι τα αντισώματα μειώνονται στο εξάμηνο, όσοι εμβολιάστηκαν πρώτοι στην Ελλάδα είναι ήδη “οριακά” καλυμμένοι και θα βρεθούν περισσότερο ακάλυπτοι όταν η Δέλτα θα συνιστά το 90% των κρουσμάτων (Αύγουστο και Σεπτέμβρη).

Εάν μάλιστα τα κρούσματα φτάσουν τον Αύγουστο τα 3.000-4.000 όπως εκτιμάται και τα 15.000 το φθινόπωρο, τότε θα είναι πολύ προβληματικό να αποδειχθούν στην πράξη ανεμβολίαστο, όσοι έκαναν πρώτοι το εμβόλιο και μάλιστα οι υγειονομικοί. Μέχρι τις 20 Φεβρουαρίου στην Ελλάδα είχαν λάβει την πρώτη δόση μισό εκατομμύριο άτομα και την δεύτερη δόση 227.594, οπότε τον Αύγουστο, αν ισχύει το εξάμηνο ως “ημερομηνία λήξης” των αντισωμάτων, πάνω από το 4% του πληθυσμού θα βρεθεί ακάλυπτο.