Επιτρέπεται να επιδίδεται ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής σε ”βεντέτα” με ΜΜΕ;

Μάλιστα, βρίσκεται σε εμφανή αναντιστοιχία με τον παραδοσιακό κοινοτικό καθεστώς του θεανθρώπινου ιδρύματος. Η συγκεκριμένη πρακτική από τον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής, η οποία ανακοινώθηκε προ μηνών και πλέον εφαρμόζεται υπό την απειλή δικαστικής αγωγής θέτει σε κίνδυνο την ενότητα και την εύρυθμη λειτουργία της Ομογένειας των ΗΠΑ, γι’ αυτό θα πρέπει να επανεξεταστεί. Επιπλέον, αλλοτριώνει τον χαρακτήρα της Εκκλησίας ως κοινοτικού θεσμού και κοινωνίας προσώπων, αποκαλύπτοντας την εισχώρηση ξενικών αντιλήψεων περί ιδιωτικότητας και κτητικότητας που ήκιστα αρμόζουν στην Ορθόδοξη κοσμοθεωρία και το ήθος.

Η συγκεκριμένη εισήγηση του επικοινωνιακού επιτελείου του Αρχιεπισκόπου να απαγορευθεί στα ΜΜΕ η πρόσβαση σε φωτογραφικό υλικό που δημοσιεύει η Αρχιεπισκοπή Αμερικής στο διαδίκτυο χωρίς την εκ των προτέρων συγκατάθεσή της υπήρξε λανθασμένη εξαρχής, διότι ήταν ολοφάνερο ότι επρόκειτο για ένα τιμωρητικό μέτρο που στρεφόταν εναντίον δημοσιογραφικών οργάνων που ασκούν κριτική στον Αρχιεπίσκοπο Αμερικής ή συνεργάτες του. Τώρα, με την απειλή της καταφυγής σε ένδικα μέσα για την εφαρμογή του μέτρου και την τιμολόγηση εκάστης εικόνας του Αρχιεπισκόπου στις $2.000 ανά φωτογραφία, το λάθος γίνεται χειρότερο και η ζημιά πολλαπλασιάζεται.

Το μέτρο εκκοσμικεύει τον θεσμό, παραμορφώνοντάς τον πηδαλιούχο της τοπικής Εκκλησίας από πνευματικό ηγέτη της Ομογένειας και προεστώτα της ευχαριστιακής σύναξης σε εμπορεύσιμη προσωπικότητα με δικαιώματα που διαχειρίζονται από κάποιον “μάνατζερ” ή δικηγόρο, ως να ήταν ηθοποιός, τραγουδιστής ή αθλητής. Έτσι όπως πάμε, το μόνο που λείπει είναι να μοιράζονται αφίσες και αυτόγραφα…

Το λάθος που έκανε ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής

Για να είμαστε ξεκάθαροι, ουδείς υποστηρίζει ότι η Εκκλησία οφείλει να δέχεται την επίκριση των ΜΜΕ σιωπηρά, χωρίς καμία αντίδραση. Έχει κάθε δικαίωμα να διευκρινίζει τις θέσεις της, να διορθώνει την όποια σχετική παραπληροφόρηση και να καταφεύγει στα δικαστήρια σε περίπτωση λιβελλογραφήματος ή συκοφαντίας, ειδικά εάν η ψευδής είδηση ή μη στοιχειοθετημένη κατηγορία σκανδαλίζει τους πιστούς. Άλλο πράγμα, όμως, η καθ’ όλα νόμιμη άμυνα απέναντι σε δημοσιογραφούντες ή δημοσιολογούντες που λειτουργούν ανεύθυνα και αντιεπαγγελματικά και κάτι εντελώς διαφορετικό η στοχοποίηση συγκεκριμένων μέσων ή προσώπων με πρακτικές που αρμόζουν περισσότερο σε πολιτικά κόμματα ή ιδιωτικές επιχειρήσεις παρά σε κοινωνικούς θεσμούς και δη τον σημαντικότερο, αυτόν της Εκκλησίας.

Η Εκκλησία δεν αποκλείει, αγκαλιάζει. «Ου ζητεί τα εαυτής», αλλά μακροθυμεί. Βαδίζοντας τον δρόμο που χάραξαν οι Απόστολοι και πρώτοι επίσκοποί της, «υβριζόμενη ευλογεί, διωκόμενη προσεύχεται, βλασφημούμενη παρακαλεί»… Κι αν ίσως αυτή υπέρβαση δεν επιτυγχάνεται πάντα εύκολα από τους λειτουργούς της ως σάρκα φορούντες και τον κόσμον οικούντες, με όλες τις ανθρώπινες αδυναμίες που μας χαρακτηρίζουν, τουλάχιστον ας περιοριστούν στο να μείνουν ουδέτεροι και να μην επιδιώξουν να βλάψουν κανέναν…

Η συγκεκριμένη απόφαση να απαιτηθεί χρηματική αποζημίωση για την χρήση φωτογραφιών του Αρχιεπισκόπου εν ώρα υπηρεσίας και όχι σε κάποια ιδιωτική στιγμή του βίου του δεν προσιδιάζει στην τοπική Εκκλησία. Αντιθέτως, η πρακτική αυτή υποβαθμίζει τον θεσμό, διότι εισάγει καθεστωτικές αντιλήψεις και πρακτικές, με όλη την φθορά που σχετίζεται με την διαχείριση της εξουσίας. Κι εδώ χωλαίνουν τα πράγματα ακόμη περισσότερο, διότι η ιστορία ξεπερνάει πλέον τα όρια μιας αντιπαράθεσης μεταξύ δύο ανθρώπων, εν προκειμένω του Αρχιεπισκόπου (ή του καθ’ ύλην επιτελικά αρμοδίου) και ενός δημοσιογράφου. Το κακό γενικεύεται και πλέον αλλοτριώνονται θεσμικοί ρόλοι εις βάρος της Ομογένειας.

Ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής και το ιστορικό ”κριτικής”

Ειρήσθω εν παρόδω ότι ο νυν Αρχιεπίσκοπος Αμερικής δεν υπήρξε ο πρώτος, ούτε ο τελευταίος αξιωματούχος της Εκκλησίας που υφίσταται δημόσιο έλεγχο ή κριτική (όπως το δει κανείς). Τόσο οι προκάτοχοί του, όσο και σπουδαίοι ιεράρχες στην Ελλάδα και αλλαχού έχουν κατά καιρούς γίνει αντικείμενο κριτικής από τα ΜΜΕ, χωρίς, όμως, εξ όσων γνωρίζουμε, να δείξουν τέτοιου είδους αντιδραστικότητα. Ίσα-ίσα, από επικοινωνιακής απόψεως, η καλύτερη απάντηση σε αρνητικά δημοσιεύματα είναι να δημιουργεί κανείς θετική ατζέντα, διαψεύδοντας σταθερά και μεθοδικά κάθε κριτική με πράξεις που την καθιστούν ανυπόστατη.

Έτσι κερδίζει κανείς τις εντυπώσεις, όχι τιμωρώντας τους επικριτές τους αποκλείοντάς τους από δημοσιογραφικό υλικό που είναι προς το συμφέρον της Εκκλησίας και της Ομογένειας εν γένει να διαδίδεται ελεύθερα.

Επειδή η συγκεκριμένη διένεξη δεν αφορά το πνεύμα του νόμου (δηλαδή η απόδοση της κατάλληλης αναγνώρισης σε συγκεκριμένο καλλιτέχνη δημιουργό ή την καταβολή ενός λογικού αντίτιμου σε περίπτωση εμπορικής χρήσης της εργασίας του), αλλά το γράμμα του νόμου – και μάλιστα διαστρεβλωμένο ώστε να ασκείται πίεση σε “μη ευνοούμενα ΜΜΕ” – θεωρούμε ότι η συγκεκριμένη πράξη της Αρχιεπισκοπής θα πρέπει να αποδοκιμαστεί από τους θεσμούς του απόδημου Ελληνισμού, όπως τον δημοσιογραφικό κόσμο, ομογενειακούς φορείς, και εν τέλει το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την ελληνική κυβέρνηση.

Η ”τιμωρία” των ΜΜΕ

Η Εκκλησία δεν είναι ιδιοκτησία κανενός, αλλά ανήκει σε όλο τον κόσμο από κοινού. Συνεπώς, επειδή η συγκεκριμένη απόφαση αφορά σε εξωτερικά θέματα της Εκκλησία, «δημόσιον έχοντα χαρακτήρα, νομίζω ότι υπόκεινται εις συζήτησιν», όπως παρατηρεί και ο “άγιος των ελληνικών γραμμάτων” Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης σχολιάζοντας κάποια κακώς κείμενα στον χώρο της Εκκλησίας.

Η απόπειρα μονοπώλησης εικόνων από την δημόσια ζωή της Αρχιεπισκοπής με αποκλειστικό σκοπό την τιμωρία συγκεκριμένων ΜΜΕ ή την παρεμπόδιση του βασικού έργου των τελευταίων να ελέγχουν τους θεσμούς δεν συνάδει με την κοινοτική οργάνωση της Ελληνικής Διασποράς και το χαρακτηριστικό γνώρισμα του κοινοτισμού που αποτελεί ίδιον του Ελληνισμού από αρχαιοτάτων χρόνων.

Δεν γνωρίζουμε εάν το συγκεκριμένο θέμα ή άλλα σχετιζόμενα ήταν ανάμεσα σε αυτά που συζητήθηκαν μεταξύ του Οικουμενικού Πατριάρχη και του πρωθυπουργό στην πρόσφατη συνάντησή τους στην Αθήνα, αλλά μάλλον θα έπρεπε. Η Ομογένεια έχει αρκετά προβλήματα. Τέτοιες “λουδοβίκειες” συμπεριφορές όχι μόνο δεν τα λύνουν, αλλά δημιουργούν ακόμη περισσότερα.