Έρευνα του Duke μέτρησε τις διάφορες μάσκες απέναντι στον ιό

Την αποτελεσματικότητα που έχουν διάφορα είδη μάσκας στην απελευθέρωση σταγονιδίων από τη μύτη και το στόμα μέτρησαν, με τη χρήση φωτός λέιζερ, ερευνητές του πανεπιστημίου Duke, των ΗΠΑ. Το τμήμα Φυσικής της Ιατρικής Σχολής του Duke, επεδίωξε να διαπιστώσει κατά πόσο οι μάσκες μονού, διπλού ή τριπλού υφάσματος εμποδίζουν τα σταγονίδια όχι μόνο κατά το βήχα ή το φτέρνισμα, αλλά και κατά την κανονική ομιλία.

«Χρησιμοποιούμε ένα μαύρο κουτί, κάμερα και λέιζερ», ανέφερε ο Μάρτιν Φίσερ, καθηγητής Χημείας και Φυσικής, εξηγώντας πώς έγινε η μέτρηση. Το λέιζερ τοποθετήθηκε έτσι ώστε να περνά μέσα από μια τρύπα στο κουτί μια γραμμή φωτός, και στη συνέχεια ζητήθηκε από εθελοντές να μιλήσουν μπροστά από την τρύπα ώστε να καταγραφούν τα σταγονίδια που παρήγαγαν.

Η διαδικασία επαναλήφθηκε δέκα φορές για να δοκιμαστεί κάθε ένας από σύνολο 14 διαφορετικών τύπων μάσκας. Η ερευνητική ομάδα υιοθέτησε μια κλίμακα για τον όγκο των σταγονιδίων-σωματιδίων που περνούσαν από το φως μέσα στο κουτί, με το 0,0 να αντιστοιχεί στο αποτέλεσμα της “καλύτερης” μάσκας και το 1,0 της χειρότερης.

Για τη μέτρηση του όγκου των σταγονιδίων, χρησιμοποιήθηκε ένας απλός αλγόριθμος σε υπολογιστή.

Τα αποτελέσματα, λοιπόν, έχουν ως εξής:

• Η ειδική χειρουργική μάσκα τύπου Ν95, χωρίς βαλβίδα, που είναι αυτή που φορούν συνήθως οι επαγγελματίες υγείας, είχε την καλύτερη επίδοση.
• Στη δεύτερη θέση βρέθηκε η τριπλής στρώσης χειρουργική μάσκα, με βαθμό 0,1.
• Στην τρίτη ως και τέταρτη θέση ήταν οι μάσκες από πολυπροπυλένιο ή πολυπροπυλένιο και βαμβάκι, με βαθμό 0,1.
• Οι υπόλοιπες επτά, που έλαβαν βαθμό από 0,2 ως 0,4 περιλαμβάνουν τις βαμβακερές μάσκες διπλής και μονής στρώσης.

Η “έκπληξη” της έρευνας

Στις “κακών” επιδόσεων μάσκες περιλαμβάνεται, προφανώς, η πλεκτή μάσκα με βαθμό από 0,1 ως 0,6, αφού τα κενά στο ύφασμά της επιτρέπουν στα σταγονίδια να περνούν με ευκολία. Αξιοσημείωτα κακή επίδοση είχε η μπαντάνα, που βρέθηκε στη 13η θέση, με βαθμό 0,2 ως 1,2. Η μπαντάνα είναι στην πραγματικότητα χειρότερη από το να μη φοράει κάποιος καθόλου μάσκα, γιατί μετατρέπει τα μεγαλύτερα σταγονίδια σε μικρότερα και “ταξιδεύουν” πιο μακριά, αιωρούμενα στον αέρα.

Πάντως, η χειρότερη μάσκα αποδείχθηκε η μάσκα τύπου φλις, με βαθμό 1,1, για τον ίδιο λόγο. Το ύφασμά της φαίνεται να μετατρέπει τα μεγάλα σταγονίδια σε μικρότερα, με αποτέλεσμα να είναι ευκολότερο να φτάσουν κοντά στις αναπνευστικές εισόδους κάποιου άλλου ατόμου που βρίσκεται κοντά.

Όπως ανέφερε ο Φίσερ, «διαπιστώσαμε με έκπληξη ότι ο αριθμός των σωματιδίων που μετρήθηκαν με την μάσκα fleece ξεπερνούσε αυτόν στην περίπτωση που το άτομο δεν φορούσε καθόλου μάσκα. Έχει σημασία λοιπόν να φοράμε μάσκες, αλλά αυτές που είναι αποτελεσματικές».

Πρέπει να τονιστεί, πάντως, ότι η έρευνα δεν είναι τέλεια και προφανώς υπόκειται σε σημαντικούς περιορισμούς, αφού στην αγορά κυκλοφορούν πάρα πολλά είδη μάσκας, από διαφορετικούς κατασκευαστές, υλικά, ενώ η μέτρηση των αποτελεσμάτων είναι βέβαιο ότι θα διαφοροποιείτο ανάλογα με το σχήμα προσώπου και τον τρόπο ομιλίας.

Επίσης, να επισημανθεί ότι η δημιουργία σταγονιδίων δεν συνεπάγεται απόλυτα τη μετάδοση ιών, καθώς δεν περιέχουν πάντα ικανό ιικό φορτίο για να μολύνουν. Τέλος, η έρευνα του Duke δεν αφορά στη μέτρηση της αποτελεσματικότητας της μάσκας ως προς την προστασία του ατόμου που τη φοράει.