Από την Αίγυπτο ξεκίνησε το μοιραίο πλοίο – Εννέα συλλήψεις από το Λιμενικό

Νέα στοιχεία για τραγωδία με μετανάστες στα ανοιχτά της Πύλου, έρχονται στο “φως” της δημοσιότητας. Όπως προκύπτει από τις έρευνες, το μοιραίο πλοίο ξεκίνησε τελικά  από την Αίγυπτο με προορισμό την Ιταλία, ενώ ενδιάμεσος σταθμός ήταν το Τομπρούκ στη Λιβύη.

Σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, μεταξύ των 104 διασωθέντων από το ναυάγιο της Πύλου υπάρχουν και 6-8 ασυνόδευτοι ανήλικοι, οι οποίοι θα μεταφερθούν μαζί με τους υπόλοιπους διασωθέντες στη δομή της Μαλακάσας. Εκεί θα παραμείνουν για μια ή δύο νύχτες και στη συνέχεια θα μεταφερθούν σε άλλες δομές για ανηλίκους. Όπως αναφέρουν οι ίδιες πληροφορίες πρόκειται για ανήλικους άνω των 16 ετών.

Την ίδια στιγμή, σε 9 συλλήψεις προχώρησε το Λιμενικό, όλοι τους Αιγύπτιοι, για το πολύνεκρο ναυάγιο στην Πύλο. Όπως αναφέρθηκε στην τηλεόραση του ΣΚΑΪ, φαίνεται να είναι τα 8 άτομα που είχαν προσαχθεί νωρίτερα για ανάκριση και ακόμη ένας. Άμεσα αναμένεται η μεταγωγή τους στον εισαγγελέα για να τους ασκηθεί ποινική δίωξη. Νωρίτερα σήμερα Πέμπτη (15.6.2023) είχε γίνει γνωστό πως 8 άτομα είχαν προσαχθεί και ανακρίνονταν, τα οποία οι Αρχές εντόπισαν μετά από υποδείξεις μεταναστών που κατάφεραν να σωθούν από το πολύνεκρο ναυάγιο στην Πύλο.

Σύμφωνα με πληροφορίες είχαν σελίδα στο ίντερνετ και έβρισκαν εκεί τους πελάτες, χρεώνοντάς τους «ταρίφα» από 4.000 έως 6.000 ευρώ το κόστος ανά άτομο. Μεταξύ των ατόμων που συνελήφθησαν, πιθανότατα είναι και ο καπετάνιος του πλοίου.

Ανείπωτη τραγωδία

Συνεχίστηκαν όλη τη νύχτα οι έρευνες εντοπισμού και διάσωσης αγνοουμένων στη θαλάσσια περιοχή του ναυαγίου ανοιχτά της Πύλου, χωρίς αποτέλεσμα. Η τραγωδία είναι είδηση σε όλα τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Πρόκειται για το χειρότερο ναυάγιο των τελευταίων ετών στη Μεσόγειο, από το 2016, και τα ερωτήματα που τίθενται είναι πολλά και προς κάθε κατεύθυνση. Οι μαρτυρίες των διασωθέντων μιλούν για γεμάτα αμπάρια με γυναίκες και παιδιά.

Λίγο πριν από τις 11 χθες το βράδυ, πλωτό ανοιχτής θαλάσσης του Λιμενικού Σώματος κατέπλευσε στο λιμάνι της Καλαμάτας, με τις σορούς. Τουλάχιστον 78 νεκροί (77 άνδρες και μία γυναίκα) έχουν ανασυρθεί μέχρι στιγμής από τη θαλάσσια περιοχή 47 ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά της Πύλου. Σύμφωνα με το Λιμενικό, στην περιοχή συνεχίζουν να επιχειρούν έξι παραπλέοντα σκάφη και ναυαγοσωστικό του Λιμενικού.

Έχουν ενεργοποιηθεί το Ειδικό Σχέδιο Διαχείρισης Ανθρωπίνων Απωλειών και η Ομάδα Αναγνώρισης Θυμάτων Καταστροφών, κατόπιν αιτήματος του Λιμενικού Σώματος/Ελληνικής Ακτοφυλακής, με απόφαση του γενικού γραμματέα Πολιτικής Προστασίας Βασίλη Παπαγεωργίου και του αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας αντιστράτηγου Λάζαρου Μαυρόπουλου. Η Ομάδα Αναγνώρισης Θυμάτων Καταστροφών θα συλλέξει δείγματα DNA από τους νεκρούς και από τους επιζώντες για την ταυτοποίηση. Κλιμάκια της ΕΛΑΣ, του Λιμενικού, της Πυροσβεστικής, των Ενόπλων Δυνάμεων, του δήμου Καλαμάτας και της Περιφέρειας βρίσκονται στο λιμάνι της Καλαμάτας και συμμετέχουν στις επιχειρήσεις. Σε χώρο μπροστά στο λιμάνι στήθηκαν σκηνές από οργανώσεις αρωγής, όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης.

Το μοιραίο αλιευτικό έχασε τη μηχανή του και λίγη ώρα αργότερα ανετράπη, λόγω της βίαιης μετακίνησης των επιβαινόντων, ανέφερε ο Νίκος Αλεξίου, εκπρόσωπος Τύπου του Λιμενικού Σώματος, μιλώντας στην ΕΡΤ. «Το σκάφος έχασε τη μηχανή του και μετά από λίγο ανετράπη, επειδή μετακινήθηκαν οι άνθρωποι που ήταν μέσα. Οι άνθρωποι δεν είναι φορτίο να μένουν ακίνητοι. Άλλαξε το κέντρο βάρους και έγινε το μοιραίο», τόνισε ο εκπρόσωπος.

Επτά ύποπτοι εξετάζονται

Διασωθέντες μεταφέρθηκαν σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στις αποθήκες του λιμανιού της πόλης, όπου τους παρασχέθηκαν φαγητό, κουβέρτες και άλλα είδη. Σήμερα θα μεταφερθούν σε δομή φιλοξενίας. Πόσοι ήταν στο πλωτό φέρετρο δεν είναι δυνατόν ακόμα να ξεκαθαριστεί και ίσως δεν διευκρινιστεί ποτέ. Σύμφωνα με μαρτυρίες και τα αμπάρια του σκάφους ήταν γεμάτα, με γυναίκες και παιδιά, κάτι που παραπέμπει σε περισσότερους από 700 επιβαίνοντες. Σύμφωνα με τις πληροφορίες από το Λιμενικό και τη Frontex η ανατροπή του σκάφους συνέβη όταν έσβησαν οι μηχανές και μετά από διαδοχικές κλίσεις αριστερά-δεξιά το αλιευτικό βυθίστηκε. Από τις ανταποκρίσεις των δημοσιογράφων που βρίσκονται στην Καλαμάτα επτά από τους διασωθέντες εξετάζονται ως ύποπτοι από κλιμάκιο της ΕΛΑΣ και του Λιμενικού. Οι επτά είναι σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες Αιγύπτιοι.

Ως προς τις εθνικότητες των 104 διασωθέντων είναι 43 Αιγύπτιοι ανάμεσα στους οποίους πέντε ανήλικα παιδιά, 12 Πακιστανοί, 47 Σύριοι ανάμεσα στους οποίους τρία ανήλικα παιδιά και δύο Παλαιστίνιοι.

Το σκάφος είχε ξεκινήσει από το Τομπρούκ της ανατολικής Λιβύης με προορισμό την Ιταλία. Τους τρεις τελευταίους μήνες η Ιταλία έχει δεχθεί δεκάδες σκάφη με μετανάστες και πρόσφυγες από τη Λιβύη και την Τυνησία, ενώ δεκάδες είναι τα ναυάγια που έχουν καταγραφεί κοντά στις ακτές των δύο βορειοαφρικανικών χωρών. Την προηγούμενη εβδομάδα ο μεταβατικός πρωθυπουργός της Λιβύης Ντμπεϊμπά πραγματοποίησε διήμερη επίσκεψη στη Ρώμη και υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας για την αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης με την πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι. Η Ιταλία υποσχέθηκε ότι θα παράσχει βοήθεια στη Λιβύη για την αποτροπή του απόπλου δουλεμπορικών σκαφών.

Το Τομπρούκ, όπου εδρεύει η Βουλή, δεν ελέγχεται από τις δυνάμεις της Τρίπολης, αλλά του στρατάρχη Χαφτάρ. Συνολικά στη Λιβύη ο αριθμός των προσφύγων και μεταναστών υπολογίζεται σε 600.000 και σύμφωνα με πρόσφατη παρέμβαση του ΟΗΕ οι συνθήκες κάτω από τις οποίες βρίσκονται χαρακτηρίζονται άθλιες και απάνθρωπες και οι περισσότεροι προσπαθούν να φύγουν με κάθε τρόπο.

Οι ιταλικές αρχές είχαν πρώτες την εικόνα από το μοιραίο ταξίδι του αλιευτικού και ειδοποίησαν τις ελληνικές αρχές και τη Frontex, καθώς η περιοχή στην οποία έπλεε το σκάφος είναι στην ελληνική αρμοδιότητα έρευνας και διάσωσης. Σύμφωνα με το Λιμενικό αμέσως δεσμεύτηκαν τα παραπλέοντα σκάφη για βοήθεια και ξεκίνησε επιχείρηση με πλωτά μέσα του Σώματος και τη βοήθεια πλωτών και εναέριων μέσων των Ενόπλων Δυνάμεων και της Frontex. Στις συνεχείς προσπάθειες του Λιμενικού για την παροχή βοήθειας η απάντηση από το αλιευτικό ήταν αρνητική.

Η αγωνία των συγγενών

Όπως δήλωσε ο καρδιολόγος, Διευθυντής της Καρδιολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου Καλαμάτας και γραμματέας των νοσοκομειακών γιατρών Μεσσηνίας Μανώλης Μάκαρης, στο νοσοκομείο της πόλης νοσηλεύονται μέχρι στιγμής 30 πρόσφυγες και μετανάστες και η κατάσταση τους χαρακτηρίζεται σχετικά καλή. «Ελέγχονται τα προβλήματά τους. Κάποιοι έχουν πνευμονίες, κάποιοι άλλοι έχουν συνολική κατάπτωση, κάποιοι άλλοι διάφορα προβλήματα, έπαθαν πνευμονία εξ εισροφήσεως. Τα προβλήματά τους είναι αναμενόμενα, με αυτά που τράβηξαν οι άνθρωποι. Κυρίως το ψυχολογικό είναι το μεγάλο πρόβλημα κι αυτό που ζητάνε εναγωνίως είναι να επικοινωνήσουν με τους οικείους τους», δήλωσε στο ΑΠΕ ο κ. Μάκαρης. Πρόσθεσε πως κάποιοι από τους διασωθέντες ασθενείς είπαν ότι στο πλοίο επέβαιναν γύρω στους 750 ανθρώπους, ανάμεσά τους από 50 ως 100 παιδιά στα αμπάρια.

«Ρωτούσα πόσοι ήταν στο σκάφος αυτό, έλεγαν κάποιοι για 750. Υπήρχαν διφορούμενες απόψεις για το πόσα παιδιά ήταν στο πλοίο, άλλοι έλεγαν 50, άλλοι για 100, δεν ήξεραν προφανώς τι συνέβαινε στα αμπάρια», ανέφερε ο κ. Μάκαρης. Χαρακτήρισε συγκλονιστικά μηνύματα που λαμβάνει στο κινητό του από συγγενείς που ψάχνουν επιβαίνοντες στο αλιευτικό. Κάποιοι του στέλνουν φωτογραφίες και παραθέτουν στοιχεία ρωτώντας τον αν έχει δει τον συγγενή τους τον οποίο αναζητούν. Δέχεται συνεχείς κλήσεις από άγνωστους αριθμούς που καλούν από χώρες όπως η Συρία και το Πακιστάν, από ανθρώπους που αγωνιούν για την τύχη των δικών τους. Οι διασωθέντες είναι άντρες, ηλικίας 16-40 ετών. Αντιμετώπισαν κυρίως υποθερμία, λιποθυμικά επεισόδια, υπογλυκαιμικά επεισόδια και πνευμονίες.

Μετά την έλευση των μεταναστών στο λιμάνι της Καλαμάτας οι υπηρεσίες του δήμου σε συνεργασία με την Περιφέρεια, το ΕΚΑΒ, το Νοσοκομείο της Καλαμάτας και άλλους φορείς, το Λιμεναρχείο, την ΕΛΑΣ, την Πυροσβεστική συνεργάστηκαν άψογα ώστε να μπορέσουν να τους μεταφέρουν σε συνθήκες αξιοπρεπείς και να τους παρέχουν όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα, σίτιση, νερό και ό,τι άλλο χρειάζονταν προκειμένου να αντιμετωπιστούν υποθερμίες και υπογλυκαιμίες.

Τριήμερο πένθος – Ακύρωση του debate

Η υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον Γιάννη Σαρμά κήρυξε τη χώρα σε τριήμερο εθνικό πένθος. Τα επιτελεία των κομμάτων ανέβαλαν τις προεκλογικές τους δραστηριότητες. Η διακομματική επιτροπή που συνεδρίασε το πρωί αποφάσισε την αναβολή του debate. Δεν έχει ανακοινωθεί νέα ημερομηνία. Υπενθυμίζεται ότι η τηλεοπτική αναμέτρηση των πολιτικών αρχηγών ήταν προγραμματισμένη για σήμερα το βράδυ. Οι πολιτικοί αρχηγοί και τα κόμματα εξέφρασαν την οδύνη τους για το πολύνεκρο ναυάγιο. Με εντολή του εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρου Ντογιάκου η εποπτεία των ερευνών και ανακριτικών πράξεων που διενεργούνται για το ναυάγιο ανοικτά της Πύλου θα γίνει από αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου, τον Γεώργιο Οικονόμου.

Βαθιά λυπημένος δήλωσαν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο επίτροπος Μαργαρίτης Σχοινάς. «Βαθιά λυπημένος για το τραγικό ναυάγιο στα ανοικτά των ακτών της Πύλου, στη νότια Ελλάδα, με τόσες χαμένες ζωές νέων (ανθρώπων). Μια σπαρακτική υπενθύμιση ότι πρέπει να βάλουμε ένα τέλος στην αδίστακτη επιχείρηση των διακινητών. Οι ηγέτες της ΕΕ θα εξετάσουν το θέμα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου», σημειώνει ο Σαρλ Μισέλ.

Την θλίψη της για το ναυάγιο στην Ελλάδα εξέφρασε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με ανάρτησή της, επισημαίνοντας ότι «πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί, με τα κράτη μέλη και τις τρίτες χώρες, για να αποτρέψουμε τέτοιες τραγωδίες».

Το χρονικό του ναυαγίου

Τα γεγονότα όπως καταγράφηκαν στο Κέντρο Επιχειρήσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας έχουν ως ακολούθως:

-Το πρωί 13/6 γύρω στις 11:00 από το Κέντρο Επιχειρήσεων Ρώμης ενημερώθηκε το Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ. ότι υπάρχει ένα αλιευτικό σκάφος με μεγάλο αριθμό μεταναστών (στα διεθνή ύδατα νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου) σύμφωνα με πληροφορία που ελήφθη στις ιταλικές αρχές έπειτα από κλήση ακτιβίστριας ΜΚΟ.

-Το Λιμενικό Σώμα προέβη στη διαδικασία επαλήθευσης. Ελικόπτερο του Λ.Σ. – ΕΛ.ΑΚΤ. απογειώθηκε περί τις 13:50 από Μυτιλήνη με προορισμό το αλιευτικό σκάφος.

-Στις 15:35 εντοπίστηκε το αλιευτικό σκάφος από το ελικόπτερο του Λιμενικού να πλέει με σταθερή πορεία και ταχύτητα έχοντας ικανό αριθμό ατόμων στα εξωτερικά καταστρώματα αυτού.

-Αμέσως μετά τον εντοπισμό από το ελικόπτερο, ενημερώθηκαν τα παραπλέοντα στην περιοχή πλοία και τους ζητήθηκε να αλλάξουν πορεία και να ενημερώνουν το ΕΚΣΕΔ για τις κινήσεις και την εν γένει κατάσταση του αλιευτικού σκάφους.

-Ταυτόχρονα δόθηκε εντολή σε πλοίο 40 μέτρων του Λιμενικού Σώματος να αποπλεύσει από τα Χανιά Κρήτης προς το Ιόνιο και την περιοχή του αλιευτικού.

-Η πρώτη επικοινωνία με το αλιευτικό σκάφος μετά από δυσκολία επετεύχθη περί τις 14:00.

-Το αλιευτικό σκάφος δεν ζήτησε καμία συνδρομή από το Λιμενικό Σώμα και την Ελλάδα.

-Δεύτερη απογείωση του ελικοπτέρου περί τις 18:00, όπου πάλι διαπιστώθηκε ότι το σκάφος πλέει με σταθερή πορεία και ταχύτητα.

-Επετεύχθη επικοινωνία του ΕΚΣΕΔ με το σκάφος μέσω δορυφορικού τηλεφώνου περί ώρα 18:30. Ο χρήστης του δορυφορικού τηλεφώνου που επέβαινε στο σκάφος, ο οποίος μιλούσε αγγλικά, απάντησε ότι το σκάφος δεν κινδυνεύει, δεν επιθυμούν βοήθεια πλην τροφίμων και νερού και ότι επιθυμούν να συνεχίσουν με προορισμό την Ιταλία.

-Το ΕΚΣΕΔ απέστειλε ένα παραπλέον πλοίο με σημαία Μάλτας το οποίο προσέγγισε περί τις 18:00 το αλιευτικό, και αφού το αλιευτικό σταμάτησε – όπως του ζητήθηκε από το εμπορικό πλοίο – του προμήθευσε τρόφιμα και νερό.

-Επανειλημμένως ρωτήθηκε το αλιευτικό από το εμπορικό πλοίο αν επιθυμεί επιπλέον συνδρομή ή αν κινδυνεύει ή αν θέλει κάτι άλλο από την Ελλάδα. Απάντησαν «δεν θέλουμε τίποτα άλλο από το να συνεχίσουμε για Ιταλία».

-Στη συνέχεια βρέθηκε και δεύτερο παραπλέον, ελληνικό αυτή τη φορά πλοίο, που απεστάλη στο αλιευτικό γύρω στις 21:00 προκειμένου να δοθούν επιπλέον τροφοεφόδια και οποιαδήποτε άλλη συνδρομή. Έλαβαν μόνον το νερό, ενώ τα λοιπά εφόδια τα πέταξαν στη θάλασσα.

-Από τις 15:30 μέχρι τις 21:00 ο θάλαμος επιχειρήσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας είχε επανειλημμένως επικοινωνία με το αλιευτικό μέσω δορυφορικού τηλεφώνου. Σε όλες επαναλάμβαναν σταθερά ότι επιθυμούν να πλεύσουν προς Ιταλία και δεν ήθελαν καμία συνδρομή από την Ελλάδα.

-Στις 22:40 κατέπλευσε πλησίον του αλιευτικού το σκάφος του Λιμενικού Σώματος από την Κρήτη. Παρέμεινε σε απόσταση και το παρατηρούσε διακριτικά, χωρίς να διαπιστώνει πρόβλημα στην πλεύση του, καθώς είχε σταθερή πορεία και ταχύτητα.

-Αυτό συνεχίστηκε μέχρι τις 01:40 της 14ης Ιουνίου. Την ως άνω ώρα ο επιβαίνων στο αλιευτικό ενημέρωσε το Κέντρο Επιχειρήσεων του Αρχηγείου ότι παρουσιάστηκε βλάβη στη μηχανή του σκάφους και έπαψε να κινείται.

-Το συγκεκριμένο γεγονός επιβεβαιώθηκε και από το παραπλέον πλωτό του Λιμενικού.

-Άμεσα το πλωτό του Λ.Σ. προσπάθησε να προσεγγίσει το αλιευτικό για να διαπιστώσει το πρόβλημα

-Στις 02:04 πμ ο Κυβερνήτης του παραπλέοντος σκάφους του Λ.Σ. ενημέρωσε το Κέντρο Επιχειρήσεων ότι είδε το αλιευτικό να παίρνει μια δεξιά στη συνέχεια μια απότομη αριστερά κλίση και μετά άλλη μια δεξιά κλίση τόσο μεγάλη που είχε ως αποτέλεσμα την ανατροπή του αλιευτικού (ναυτ. Ορολογία «παλάντζο»).

-Σε δέκα με δεκαπέντε λεπτά αργότερα το σκάφος βυθίστηκε ολοσχερώς. Πλήθος επιβαινόντων που βρίσκονταν στα εξωτερικά καταστρώματα έπεσαν στη θάλασσα.

-Έναρξη ευρείας επιχείρησης έρευνας – διάσωσης