Γιατί αυξήθηκαν οι διασωληνώσεις παρά την μείωση των κρουσμάτων

Η Πολιτεία προβάλλει σταθερά μια βελτιωμένη εικόνα για την πανδημία, πλην όμως οι ουσιαστικοί δείκτες, δηλαδή των νεκρών και των διασωληνωμένων, δεν φαίνεται να συνηγορούν υπέρ αυτής της άποψης. Συγκεκριμένα, η εβδομαδιαία ανακοίνωση του ΕΟΔΥ αναφέρει 55.769 κρούσματα ή περίπου 8.000 κρούσματα την ημέρα κατά μέσο όρο. Ως προς τις εισαγωγές στα νοσοκομεία, στο ίδιο διάστημα, δηλαδή από την 15η έως την 21η Αυγούστου, γίνονταν κατά μέσο όρο 218 την ημέρα. Αυξήθηκαν όμως οι διασωληνώσεις.

Εντούτοις, ο αριθμός των διασωληνωμένων αυξήθηκε στους 132 από 118. Σύμφωνα με το διάγραμμα του ΕΟΔΥ οι διασωληνώσεις αυξάνονται σταθερά τις τελευταίες δύο εβδομάδες, με περίπου 60 νέες διασωληνώσεις εβδομαδιαίως. Για τους θανάτους η έκθεση αναφέρει μόνον 258 ή 37 την ημέρα, δηλαδή όσους ακριβώς και την προηγούμενη εβδομάδα, αλλά με την προσθήκη θανάτων που “εκκρεμούν” στο σύστημα, αυτοί είναι 307 ή 44 την ημέρα. Συγκεκριμένα στην περασμένη έκθεση αναφέρονταν 32.028 θάνατοι από κορονοϊό και στην τελευταία έκθεση αναφέρονται 32.335, τουτέστιν υπάρχει μια διαφορά 307 και όχι 258 θανάτων. Οι επαναλοιμώξεις ανήλθαν στο 22% από 20% που ήταν την περασμένη εβδομάδα.

Στα λύματα η κατάσταση μένει στάσιμη σε υψηλά επίπεδα στις περισσότερες πόλεις, εκτός από μείωση της τάξης του 53% στα Ιωάννινα και από αύξηση της τάξης του 135% στην Πάτρα. Στα λύματα μεταβολές κάτω του 30% δεν λαμβάνονται υπ΄ όψιν από τους ειδικούς επιστήμονες. Υπενθυμίζεται ότι την περασμένη εβδομάδα (δηλαδή στην έκθεση για το διάστημα από την 8η μέχρι την 14η Αυγούστου) η κατάσταση εμφανιζόταν πάλι ελαφρώς βελτιωμένη ως προς τα κρούσματα και τις εισαγωγές στα νοσοκομεία, όπως και στη σημερινή, όχι όμως και ως προς τις νέες διασωληνώσεις.

Συγκεκριμένα είχαν καταγραφεί 73.710 κρούσματα ή περίπου 10.530 την ημέρα ενώ την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα καταγράφονταν κατά μέσο όρο 14.700 την ημέρα. Σήμερα φαίνονται να καταγράφονται 8.000 την ημέρα. Σε αυτό το σημείο όμως πρέπει να τονίσουμε ότι πολλοί έπαυσαν από τα τέλη Ιουλίου να δηλώνουν τεστ, για να μην ανατραπούν οι διακοπές τους με καραντίνα. Ως προς τις εισαγωγές στα νοσοκομεία είχε παρατηρηθεί επίσης βελτίωση, καθώς γίνονταν κάθε μέρα 280 νέες εισαγωγές, ενώ την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα γίνονταν 334 εισαγωγές ημερησίως. Σήμερα ανακοινώθηκε ότι την τελευταία εβδομάδα οι εισαγωγές μειώθηκαν ακόμη περισσότερο, δηλαδή στις 218. Αυτό θα ήταν πολύ αισιόδοξο αν είχε παρατηρηθεί ανάλογη μείωση στις διασωληνώσεις, όπου απεναντίας καταγράφεται αύξηση.

Πώς μετράμε τους θανάτους

Ως προς τους θανάτους η εικόνα δεν δείχνει, επίσης, καμία βελτίωση. Οι θάνατοι ήταν 28 την ημέρα όταν καταργήθηκαν οι καθημερινές ενημερώσεις στις αρχές Ιουλίου και έφθασαν σταδιακά τους 50 ημερησίως, ενώ το τελευταίο δεκαπενθήμερο δεν φαίνεται να μειώνονται κάτω των 44 κατά μέσο όρο. Η κυβέρνηση θεωρεί ότι ίσως δεν μετρά σωστά τους θανάτους και ότι «οι νεκροί δεν πεθαίνουν από κορονοϊό, αλλά οι ασθενείς εισάγονται σε κλινικές covid ως φορείς, ενώ πεθαίνουν από άλλα αίτια», όπως είπε ο υπουργός Υγείας.

Αυτό δεν αποκλείεται να ισχύει, όμως πρόκειται για συμπέρασμα δια της εις άτοπον. Δηλαδή η πολιτεία υποστηρίζει ότι αν όντως επρόκειτο για επικίνδυνη μετάλλαξη, με τόσες δεκάδες χιλιάδες κρούσματα θα έπρεπε να είχαμε πάρα πολύ περισσότερους νεκρούς. Αφού όμως πεθαίνουν “μόνον” 30-50 την ημέρα, η κυβέρνηση τεκμαίρει ότι οι νεκροί του τελευταίου μήνα κατέληξαν από άλλα αίτια. Είναι δηλαδή συμπέρασμα λογικής. Όμως δεν τεκμηριώνεται επιστημονικά μέχρι στιγμής.

Για να τεκμηριωθεί αυτό το σκεφτικό, θα πρέπει είτε να αποδειχθεί ότι ο κορονοϊός δεν έπαιξε κρίσιμο ρόλο στο νόσημα του θανόντος, κάτι εξαιρετικά δύσκολο, είτε να διαπιστωθεί ότι οι θάνατοι του φετινού Ιουλίου και Αυγούστου συνολικά στην Ελλάδα, είναι στα επίπεδα του 2019. λαμβανομένου υπ΄ όψιν και του πληθυσμού των δύο περιόδων των αντίστοιχων ετών.

Οι ειδικοί

Ο καθηγητής Πνευμονολογίας Νίκος Τζανάκης εκτιμά ότι αυτή τη στιγμή τα πραγματικά κρούσματα είναι 45.000 την ημέρα, όμως δεν περιμένει μεγάλο αριθμό νοσηλειών για το Σεπτέμβρη. Η εκτίμησή του είναι ότι η νόσος παρουσιάζει μια σχετική ηπιότητα, τονίζοντας παράλληλα ότι όσοι επιστρέφουν από διακοπές πρέπει να προσέχουν, με μάσκες και τεστ, για να μη μεταδώσουν τον ιό στον πατέρα, στη μητέρα ή στον παππού και στη γιαγιά.

Όσον αφορά στα κρούσματα, εκτιμά ότι είναι περίπου τριπλάσια από τα καταγραφόμενα. Όπως είπε πολλοί είναι αυτοί που νοσούν και κάνουν απλώς ένα σελφ τεστ, χωρίς να το δηλώνουν, οπότε δεν καταγράφονται. Για τις εισαγωγές στα νοσοκομεία τόνισε ότι αν και υπάρχει αυξημένος αριθμός κρουσμάτων είναι αναντίστοιχος ο αριθμός των νοσηλειών, εννοώντας ότι με άλλες πιο βαριές παραλλαγές θα είχαμε πολλαπλάσιες νοσηλείες με τόσο υψηλό αριθμό κρουσμάτων.

Για όσους επιστρέφουν από τις διακοπές συμβούλεψε πως για 3-4 ημέρες θα πρέπει να αποφύγουν επαφές με ευάλωτα άτομα κι αν αυτές είναι απαραίτητες, να γίνουν με χρήση μάσκας. Συγκεκριμένα, για τα κρούσματα, είπε: «Αν έχουμε 10.000-15.000 κρούσματα την ημέρα θα πρέπει να τα πολλαπλασιάσουμε επί 2 και επί 3 για να βρούμε τα πραγματικά νούμερα. Αυτή είναι η πραγματικότητα», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Η πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ, η Ματίνα Παγώνη, συμφωνεί με τον υπουργό Υγείας Θάνο Πλεύρη στο ότι κατά τη γνώμη της τα κρούσματα είναι σε χαμηλά επίπεδα και δεν θα χρειασθούν μέτρα για τα σχολεία ή και αλλού. Είπε ότι η επιδημιολογική εικόνα στη χώρα μας παρουσιάζει βελτίωση. Ενώ εν γένει εμφανίστηκε καθησυχαστική, υπογράμμισε ότι πρέπει να κάνουν την τέταρτη δόση οι άνω των 60 ετών. Κατά τη γνώμη της η “Κένταυρος” δεν είναι θανατηφόρος, γιατί έχει πληροφορίες ότι “πιάνει” μόνο το ανώτερο αναπνευστικό και δεν προκαλεί πνευμονίες σαν την “Δέλτα”.

Η υποπαραλλαγή “Κένταυρος”

Η λεγόμενη παραλλαγή “Κένταυρος” είναι στην ουσία υποπαραλλαγή της Όμικρον και έχει διαπιστωθεί ότι έχει πιο υψηλή μεταδοτικότητα από την υποπαραλλαγή 5, η οποία και κυριαρχεί στην Ελλάδα. Η τρόπον τινά “έκτη” Όμικρον που μας απασχολεί με την ονομασία “Κένταυρος” μοιάζει σε πολλά με την “πέμπτη”, όμως φαίνεται να προκαλεί πιο βαριά συμπτώματα ή πάντως πιο υψηλό πυρετό τις πρώτες μέρες. Δεν έχουμε ακόμη στοιχεία αξιόπιστα για το αν θα είναι σχετικά ήπια ή όχι, μια που έχει εξαπλωθεί κυρίως στην Ινδία και τα στοιχεία από εκεί είναι ανεπαρκή για συναγωγή βέβαιων συμπερασμάτων.

Η υποπαραλλαγή «Κένταυρος» είναι κατά περίπου 18% πιο μεταδοτική από την Όμικρον 4 και την Όμικρον 5. Ο καθηγητής Πνευμονολογίας Νίκος Τζανάκης εκτιμά ότι δεν γνωρίζουμε αν και πότε θα έρθει στην Ελλάδα, γιατί όπως επισημαίνει «το 18% είναι οριακό πλεονέκτημα και μέχρι στιγμής η “Κένταυρος” δεν έχει εξαπλωθεί σε χώρες όπου κυριαρχεί η Όμικρον 4 και 5, επειδή ακριβώς κατισχύουν αυτές και την ανταγωνίζονται». Τόνισε ότι ενώ η “Κένταυρος” κυκλοφορεί εδώ και τέσσερις μήνες, αν ήταν όντως τόσο μεταδοτική θα είχε εξαπλωθεί περισσότερο. Στην Ελλάδα δεν έχει καταγραφεί κανένα κρούσμα της μέχρι στιγμής. «Είναι πολύ πρόωρο να πούμε κάτι για τη χώρα μας. Έχει τα φόντα να είναι το επόμενο στέλεχος που θα μας προβληματίσει, αλλά δεν συμφωνώ ότι το περιμένουμε σύντομα» είπε ο καθηγητής. Αλλοι πιστεύουν ότι θα έχει έρθει μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ένα μεγάλο ποσοστό όσων έχουν νοσήσει από τα προηγούμενα στελέχη του κορονοϊού θα κολλήσουν τη νέα μετάλλαξη, ίσως όμως να την “γλιτώσουν” όσοι νόσησαν από την Όμικρον 5. Αυτοί κινδυνεύουν λιγότερο αφ΄ ενός γιατί είναι νόσησαν σχετικά πρόσφατα και διαθέτουν αντισώματα, αφ΄ ετέρου γιατί η “έκτη” Όμικρον ή “Κένταυρος” έχει πολλά κοινά στοιχεία με την “πέμπτη”.

Η “Κένταυρος” έχει πολλά κοινά στοιχεία και με την Δέλτα. Από την Ινδία δεν έχουμε συγκριτικά δεδομένα για το αν ξανακολλάνε όλοι στα ίδια ποσοστά και ποιοι την “γλιτώνουν”, αλλά πάντως εκεί η Κένταυρος εξαπλώνεται με ταχύτητα. Εικάζεται, χωρίς όμως να είναι τεκμηριωμένο, ότι είναι πιθανό όσοι πέρασαν τον κορονοϊό στο δεύτερο κύμα (με την Δέλτα ή ινδική μετάλλαξη) να μην κολλήσουν την “Κένταυρος” και να είναι σχετικά προστατευμένοι όπως και όσοι πέρασαν την Όμικρον 5. Από την άλλη, είναι δύσκολο να έχουν αντισώματα ενάμιση χρόνο μετά όσοι κόλλησαν την Δέλτα.

Οι επαναλοιμώξεις και οι κίνδυνοι

Οι επαναλοιμώξεις στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές χώρες, δεν έχει αναλυθεί επαρκώς ποιους αφορούν. Αυτή τη στιγμή αποτελούν το 22% των μολύνσεων ενώ μέχρι και το 2022 αποτελούσαν μόνον το 1%. Ομως παραμένει το ερώτημα: επαναμολύνονται όσοι έχουν περάσει την “πρώτη” Όμικρον ή μόνον όσοι πέρασαν την Άλφα (βρετανική) ή την Δέλτα (ινδική); Οι επαναλοιμώξεις είναι πάρα πολλές και αναμένεται να οδηγήσουν στο 7ο επιδημικό κύμα το οποίο υπολογίζεται ότι θα χτυπήσει την Ελλάδα γύρω στα μέσα Οκτωβρίου.

Το πρόβλημα με τις επαναλοιμώξεις είναι ότι, παρότι οι περισσότεροι πέρασαν τις παραλλαγές της ήπια, οι συχνές νοσήσεις έστω και με ήπια συμπτώματα, αυξάνουν τις πιθανότητες η επόμενη λοίμωξη να είναι βαριά ακόμα και από “ήπιο στέλεχος”, ενώ παράλληλα αυξάνουν οι πιθανότητες οι νοσούντες να αναπτύξουν ήπια, όμως διαρκή συμπτώματα.

Η μακρά νόσος από κορονοϊό μπορεί να σημαίνει βήχα, συνάχι και άλλα παρατεταμένα συμπτώματα, όπως και ένα γενικό αίσθημα κακουχίας, που επηρεάζει άμεσα την καθημερινότητα ή και την εργασία του ατόμου. Επίσης είναι άγνωστο σε ποιο ποσοστό οι ήπιες συχνές λοιμώξεις προκαλούν μακροχρόνια προβλήματα όπως διαβήτη ή θυρεοειδίτιδα. Η Πρόεδρος της Ένωσης Πνευμονολόγων Μάτα Τσικρικά MD, MSc, PhD Πνευμονολόγος-Φυματιολόγος στο νοσοκομείο “Σωτηρία”, εξηγεί ότι οι επαναλοιμώξεις συνιστούν ένα πολυπαραγοντικό αποτέλεσμα.

Συνιστώσες που το καθορίζουν είναι η μη επαρκής άμυνα του ανοσοποιητικού συστήματος, η μεγάλη χρονική απόσταση από την προηγούμενη λοίμωξη και ο μη εμβολιασμός έναντι του ιού. Πολυπαραγοντική όπως είπε είναι και η διάρκεια της προστασίας. Δεν μπορεί μάλιστα να μετρηθεί με ακρίβεια. Εκτιμά όμως ότι όπως δείχνουν οι έρευνες, οι άνθρωποι μπορεί να επαναμολυνθούν μέσα σε λίγους μήνες, ειδικά αν δεν φορούν μάσκα και συγχρωτίζονται με πολλούς. Η ίδια ειδικός είπε ότι τα άτομα με επαναλοίμωξη μπορεί να είναι εντελώς ασυμπτωματικά ή να παρουσιάζουν μια ήπια κλινική εικόνα. Ταυτόχρονα όμως έχουν καταγραφεί σοβαρές νοσήσεις, επιμονή των συμπτωμάτων για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το σύνηθες, νοσηλείες σε κλίνες ΜΕΘ, ακόμα και θάνατοι.