Γιατί οι επιδημιολόγοι θέλουν κλειστά τα καταστήματα

Ο μεγάλος αριθμός ενεργών κρουσμάτων στην Αττική, έκανε τους ειδικούς να συστήσουν στην κυβέρνηση «ό,τι κι αν αποφασίσει να ανοίξει, αυτό να μην αυξήσει την κινητικότητα». Ο λόγος είναι ότι το ήδη εφαρμοζόμενο “λοκντάουν” δεν είναι -όπως αποδείχθηκε- επαρκώς αυστηρό στις μετακινήσεις και δεν μείωσε τα κρούσματα σε ικανοποιητικό βαθμό, με αποτέλεσμα η κατάσταση να είναι πολύ εύθραυστη.

Οι επιστήμονες νίπτουν τα χείρας τους και σηκώνουν τα χέρια ψηλά, καθώς η κατάσταση δείχνει ότι δεν πρέπει να ανοίξει το λιανεμπόριο. Από την άλλη, τα Χριστούγεννα για την αγορά αντιπροσωπεύουν σχεδόν τον τζίρο της χρονιάς. Καθώς δεν μπορούσαν (οι λοιμωξιολόγοι) να βρουν χρυσή τομή και να προτείνουν συγκεκριμένο τρόπο ανοίγματος του εμπορίου, κατέληξαν στο «κάντε ό,τι θέλετε, αρκεί  να μην αυξήσει τη δυνατότητα μετάδοσης, γιατί η κατάσταση είναι οριακή».

Το πρόβλημα ήταν (και ειναι) ότι όσο “λίγο” κι αν ανοίξει η αγορά, η κινητικότητα σίγουρα θα αυξηθεί – και δεν θα αυξηθεί από το μηδέν, γιατί δεν έφτασε ποτέ στο μηδέν όπως την περασμένη Άνοιξη. Θα αυξηθεί από ένα μέσο επίπεδο στο οποίο βρισκόταν στη διάρκεια του σχετικά χαλαρού λοκντάουν, όπου πολύς κόσμος συνέχιζε κανονικά να δουλεύει και να μετακινείται. Εκείνο που φοβούνται οι ειδικοί είναι το τρίτο κύμα που θα γονατίσει το ήδη “τσακισμένο” εθνικό σύστημα υγείας που έχει καταλήξει σε αυτοσχέδιες ΜΕΘ -μονάδες εντατικής που ακόμα και χτες γέμιζαν μόλις άδειαζαν.

Τα λύματα

Βάσει των λυμάτων, η Αττική έχει 15.000-16.000 κρούσματα του κορονοϊού, που δεν είναι ευκαταφρόνητος αριθμός, ανέφερε ο καθηγητής Αναλυτικής Χημείας Νικόλαος Θωμαΐδης, που παρακολουθεί με την ομάδα του και τον αριθμό των ενεργών κρουσμάτων μέσω ανάλυσης των λυμάτων της πρωτεύουσας και των γύρω περιοχών της Αττικής. Ο ίδιος εκτιμά  ότι μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου δεν θα δούμε κάποια θεαματική μείωση στα κρουσματα και γι’ αυτό η όποια μερική άρση των μέτρων θα πρέπει να γίνει σταδιακά και με αυστηρότητα.

Είπε χαρακτηριστικά ότι «αυτό το λοκντάουν δεν είχε καμία σχέση με του Μαρτίου και υπήρξε μεγάλη κινητικότητα, αλλά ενώ τις πρώτες 3 εβδομάδες υπήρξε μεγάλη μείωση των κρουσμάτων (από τα 40.000-60.000 που ήταν αρχικά) εν συνεχεία παρατηρήθηκε και συνεχίζει να παρατηρείται μια σταθεροποίηση και επιβραδύνθηκε κατά πολύ η μείωση». Αυτό τουλάχιστον δείχνουν τα λύματα, που διεθνώς θεωρούνται ένας αξιόπιστος δείκτης του αριθμού των ενεργών κρουσμάτων.

Το νούμερο αυτό δείχνει ότι είναι πολύ μεγάλος ο αριθμός των ασυμπτωματικών φορέων καθώς σύμφωνα με τα καταγεγραμμένα κρούσματα, τα ενεργά δεν ειναι ούτε τα  μισά από αυτά που φανερώνουν τα δείγματα.

Βατόπουλος: “Οριακά τα πράγματα”

Την ίδια άποψη με τον κ. Θωμαϊδη έχει και ο καθηγητής Μικροβιολογίας και μέλος της επιτροπής των εμπειρογνωμόνων, Αλκιβιάδης Βατόπουλος, που είπε ότι οι ειδικοί δεν μπορούν να αποφασίσουν ποια τμήματα του λιανεμπορίου θα ανοίξουν, και να αναλάβουν αυτή την ευθύνη, τη στιγμή που η κατάσταση είναι τόσο οριακή. Συμφώνησαν σε μια ελάχιστη άρση των μέτρων, την μικρότερη δυνατή χωρίς να προτείνουν σφαίρες δραστηριότητας.

Η κυβέρνηση βλέπει ως σχετικά ακίνδυνο το να ανοίξει τα βιβλιοπωλεία, με 4 άτομα ανά 100 τ.μ.. Θα “μισανοίξει” και ό,τι πωλείται μέσω διαδικτύου, αλλά αυτό δεν μειώνει την κινητικότητα και δημιουργεί πρόβλημα στα μικρά μαγαζιά που δεν έχουν διαδικτυακές πωλήσεις. Θα μπορεί εν ολίγοις κάποιος να παραγγείλει από το διαδίκτυο και μετά να πάει να παραλάβει το εμπόρευμα από το κατάστημα.

Γώγος: Χρειάζεται “μαξιλάρι” στα νοσοκομεία

Ο καθηγητής Παθολογίας και Λοιμωξιολογίας, και μέλος της επιτροπής του υπουργείου Υγείας, Χαράλαμπος Γώγος, μιλώντας στο ΣΚΑΙ,  είπε από πλευράς του ότι κανένα χρονοδιάγραμμα δεν μπορεί να τηρηθεί, καθώς η επιδημιολογική εικόνα της χώρας δεν επιτρέπει κάτι τέτοιο. Αναφέρθηκε και στο άνοιγμα των σχολείων, για τα οποία όχι μόνο παρουσιάστηκε ιδιαίτερα επιφυλακτικός, αλλά είπε ότι είναι πολύ πιθανό να μην ανοίξουν ούτε στις 7 του ερχόμενου Γενάρη.

«Πάμε εβδομάδα-εβδομάδα, μέρα με τη μέρα, υπάρχει καμπύλη, αλλά φαίνεται ότι θα είναι μια βασανιστική πορεία», είπε.  Ξεκαθάρισε ακόμα ότι κατά τη γνώμη του η απαγόρευση κυκλοφορίας θα έπρεπε να συνεχιστεί μετά τις 9 το βράδυ ακόμα και στις γιορτές. «Με δεδομένη τη διασπορά στην κοινότητα δεν μπορούμε να πάμε σε χαλάρωση. Μπορεί να ξαναφουντώσει. Η εισήγησή μας ήταν να μην αυξηθεί η κινητικότητα, μπορούν να ανοίξουν μικροπράγματα, με επιτήρηση, όπως μικρά βιβλιοπωλεία με ηλεκτρονικές παραγγελίες. Ανοιχτή πόρτα μαγαζιού με τίποτα, δεν είναι δυνατό να δούμε τέτοιες σκηνές», είπε ο κ. Γώγος.

«Υπάρχει ακόμα διασπορά, θα είναι παρά πολύ δύσκολο με εξαντλημένο προσωπικό γεμάτα νοσοκομεία και κουρασμένο κόσμο. Το ποτήρι είναι γεμάτο, το δεύτερο ξεχείλισμα δε θα γίνει ανεκτό». Για το πότε θα μπορέσει η χώρα να αρχίσει να σκέφτεται μερική επιστροφή στην κανονικότητα είπε ότι «μετά τις γιορτές, πιστεύω. Πρέπει να έχουμε τουλάχιστον 30%-40% ελεύθερες κλίνες στο ΕΣΥ, για να έχουμε ένα κάλο “μαξιλάρι”. Πρέπει να εξασφαλίσουμε τη μη περαιτέρω αύξηση της κινητικότητας, είναι προβληματική ακόμα η κατάσταση, υπάρχει σημαντική βελτίωση στους αριθμούς των νοσούντων και στις εισαγωγές, 20% με 30% αλλά στη Βόρεια Ελλάδα τα πράγματα είναι ακόμα δύσκολα, υπάρχει πολύ μεγάλη πίεση στα νοσοκομεία» ξεκαθάρισε ο καθηγητής.

Σαρηγιάννης: “Ανοίξτε ανά περιοχές”

«Σε διαφορετικές ημερομηνίες και ανάλογα με το ιικό φορτίο που παρουσιάζει η κάθε γεωγραφική περιοχή, πρέπει να ανοίξει το λιανεμπόριο και μόνο τα χαρακτηρισμένα ως μικρά καταστήματα, προκειμένου να υπάρξει μεγαλύτερη ασφάλεια και να αποφύγουμε τον Ιανουάριο μια περαιτέρω μεγάλη διασπορά του κορονοϊού. Ακόμα, όμως και να ανοίξουν σε κάποιες περιοχές, στις οποίες περιλαμβάνεται και η Αττική, τα καταστήματα μέσα στο Δεκέμβριο, θα πρέπει και πάλι να κλείσουν στις 7 Ιανουαρίου», εκτιμά ο καθηγητής της Πολυτεχνικής Σχολής, επικεφαλής του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Μηχανικής Δημοσθένης Σαρηγιάννης (η ομάδα του παρακολουθεί τα λύματα της Θεσσαλονικης).

Όπως είπε στο ethnos.gr στη Νότια Ελλάδα (νησιά, Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα), όπου η διασπορά και το ιικο φορτίο είναι σαφώς μικρότερα, το λιανεμπόριο θα μπορούσε να ανοίξει στις 18 Δεκεμβρίου, Αυτό θα μπορούσε να γίνει και στην Αττική, όμως, με πολύ μεγάλο ρίσκο, αλλά και να κλείσουν και πάλι τα καταστήματα μετά τα Θεοφάνεια.

Ωστόσο, το άνοιγμα της αγοράς στις 18 Δεκεμβρίου δε θα μπορούσε να γίνει σε όλες τις περιφερειακές ενότητες της Νότιας Ελλάδας, αφού κάποιες παρουσιάζουν ανησυχητική επιδημιολογική εικόνα, είπε και έφερε ως παράδειγμα την Αρκαδία αλλά και τη Λέσβο που παρουσιάζουν ανησυχητικό αριθμό κρουσμάτων. Αντίθετα η Κέρκυρα και η Κρήτη -εκτιμά ο ίδιος- θα μπορούσαν να ανοίξουν  τα καταστήματά τους.

Δύσκολα τα πράγματα σε βόρεια Ελλάδα

Στο αντίποδα, στη Μακεδονία, τη Θράκη και τη Θεσσαλία, όπου η διασπορά του ιού είναi εμφανώς μεγαλύτερη, το λιανεμπόριο πρέπει να ανοίξει πολύ πιο αργά, κατά τον κ. Σαρηγιάννη, δηλαδή  στις 15-20 Ιανουαρίου και όχι νωρίτερα. Στη Θεσσαλονίκη η διασπορά είναι κατά 3-3,5 μεγαλύτερη σε σχέση με την Αττική αναλογικά με των πληθυσμών των δύο περιοχών και με βάση τα πραγματικά κρούσματα.

Ανάλογη εικόνα παρουσιάζουν όλοι οι νομοί της Μακεδονίας, της Θράκης και της Θεσσαλίας. «Αν ανοίξουμε τώρα τα καταστήματα, η κατάσταση πάλι θα ξεφύγει. Θα είναι σα να ρίχνουμε λάδι σε μία φωτιά που σβήνει μεν, αλλά δεν έχει σβήσει ακόμα», είπε. Προσέθεσε ότι θα μπορούσαν να ανοίξουν τα καταστήματα με μικρότερο ρίσκο αν εφοδιάζονταν με ειδικές συσκευές απολύμανσης με επιδότηση του κράτους,  ώστε να μειωθεί η μετάδοση  και να ειναι σχετικά ασφαλέστερα τα ψώνια.