Η ακρίβεια σπρώχνει στην ανέχεια τα φτωχά νοικοκυριά – Σοκ από έρευνα της ΓΣΕΕ
31/01/2024
Σοβαρό πρόβλημα διαβίωσης αντιμετωπίζουν πλέον στην Ελλάδα οι άνθρωποι με χαμηλό εισόδημα και οι οικογένειες που ζουν στα όρια της φτώχειας, έτσι όπως έχει οριστεί με βάση τα ευρωπαϊκά εισοδηματικά κριτήρια. Οι συνεχείς αυξήσεις των βασικών ειδών, των λογαριασμών αλλά και των ενοικίων, προκαλούν απόγνωση στα νοικοκυριά, ακόμα και σε αυτά που τοποθετούνταν μέχρι πρότινος στο μέσον της κλίμακας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΓΣΕΕ, σε σχέση με τα εισοδήματα, παρατηρείται δυσανάλογη επιβάρυνση στα νοικοκυριά, καθώς για εισοδήματα κάτω των 750 ευρώ διαπιστώνεται αύξηση 19% της δαπάνης για το ψωμί. Το ποσοστό υποχωρεί στο 11% για την κατηγορία εισοδημάτων μεταξύ 751 και 1.100 ευρώ, ενώ περιορίζεται μόλις στο 1% για την κατηγορία 1.801 – 2.200 ευρώ. Η ακρίβεια πλήττει τους φτωχούς.
Δηλαδή τα 698 ευρώ καθαρά, που θα παίρνει κάθε μήνα ο αμειβόμενος με τον κατώτατο μισθό (τώρα 667 ευρώ), εύλογα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν επίσης ως ασπιρίνες, μιας και το καίριο πρόβλημα των χαμηλόμισθων είναι η εν λόγω ανισορροπία.
Στην πράξη, το νέο αυξημένο μισθό θα λάβουν περίπου 600.000 μισθωτοί, στο τέλος Απριλίου, με τα στελέχη της αγοράς να εκτιμούν ότι η αύξηση θα κινηθεί κοντά στο 5%, παρότι η ΓΣΕΕ πιέζει για υψηλότερη αύξηση. Είναι χαρακτηριστικό, όπως αναφέρει στην έκθεσή της για την Ελληνική Οικονομία, ότι τα νοικοκυριά δέχονται ισχυρές πιέσεις, οι οποίες σε αρκετές περιπτώσεις θέτουν εν αμφιβόλω ακόμη και τη βιωσιμότητά τους.
Μάλιστα, αναφέρει ότι οι αυξήσεις του κατώτατου μισθού σε συνδυασμό με τα κυβερνητικά μέτρα για την αντιμετώπιση του κύματος ακρίβειας μπορεί να περιόρισαν ως έναν βαθμό τις αρνητικές πιέσεις που άσκησε ο πληθωρισμός στην κατανάλωση κυρίως των πιο ευάλωτων νοικοκυριών, ωστόσο δεν ήταν επαρκή ώστε να αποτρέψουν την επιδείνωση του βιοτικού τους επιπέδου, παρά τις εξαγγελίες της κυβέρνησης για μέτρα αποκλιμάκωσης της ακρίβειας.
Κρίση ακρίβειας και διαβίωσης
Σύμφωνα με τους επιστημονικούς συνεργάτες της Συνομοσπονδίας , οι εισοδηματικές πιέσεις είναι έντονες τόσο στα χαμηλά όσο και στα μεσαία εισοδήματα. Με τη διαφορά ότι τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, για να διατηρήσουν στα ίδια επίπεδα την κατανάλωση, αναγκάζονται να αυξήσουν περισσότερο τις δαπάνες. Οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών υποχωρούν καθώς χρησιμοποιούνται για την κάλυψη βασικών αναγκών, ενώ η μοναδική κατηγορία δανείων στην οποία στρέφονται κατά κύριο λόγο οι πολίτες προκειμένου να έχουν πρόσβαση σε μετρητά είναι τα καταναλωτικά δάνεια. Εάν βέβαια, αυτά τα νοικοκυριά δεν διαθέτουν αποταμιεύσεις, υποχρεώνονται να περιορίσουν δραστικά την κατανάλωσή τους, «γεγονός που συνιστά κρίση αξιοπρεπούς διαβίωσης» όπως χαρακτηριστικά αναγράφεται.
Ιδιαίτερη αναφορά κάνουν οι επιστημονικοί συνεργάτες της ΓΣΕΕ για την πορεία του πληθωρισμού στη χώρα μας. Όπως επισημαίνουν, τον Δεκέμβριο του 2023 ο πληθωρισμός σε ετήσια βάση στην κατηγορία «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά» στην Ελλάδα ήταν ο δεύτερος υψηλότερος μεταξύ των 27 κρατών-μελών της ΕΕ, στο 8,9%, ποσοστό υπερδιπλάσιο εκείνου του ΓΔΤΚ.
Διατροφή και αλκοολούχα ποτά άλλωστε είναι η κατηγορία αγαθών που περιορίζει την αγοραστική δύναμη, ειδικά των νοικοκυριών με χαμηλά εισοδήματα. Η άνοδος του πληθωρισμού στο 31,2% που κατέγραψε η κατηγορία την τριετία Δεκέμβριος 2020-Δεκέμβριος 2023 τροφοδοτήθηκε από την αύξηση των τιμών στις υποκατηγορίες «Έλαια και λίπη» (87,4%) και «Λαχανικά» (35,2%).
Αξιοσημείωτη άνοδος του τιμαρίθμου παρατηρήθηκε και σε άλλα βασικά είδη διατροφής, όπως στα «Γαλακτοκομικά και αυγά» (33,8%), τα «Κρέατα» (31,2%) και η ομάδα «Ψωμί και δημητριακά» (25,3%). Οι πολίτες υποχρεώνονται να περιορίσουν δραστικά την κατανάλωσή τους
