Η δικαστική πορεία της τραγωδίας των Τεμπών
31/01/2025
Σε λίγο συμπληρώνεται διετία από το τραγικό με εκατόμβη θυμάτων σιδηροδρομικό ατύχημα των Τεμπών και συνεχίζεται η δικαστική διερεύνηση των ποινικών ευθυνών, που άρχισε σχεδόν αμέσως με το διορισμό Εφέτη-ανακριτή από την Ολομέλεια Εφετών του Εφετείου Λάρισας με άμεση πρωτοβουλία του εξαιρετικού τότε Εισαγγελέα Εφετών Λάρισας Σ. Δασκαλόπουλου.
Φαίνεται όμως ότι λόγω του πλήθους (43) των κατηγορουμένων, των θυμάτων στα Τέμπη (57), συγγενείς των οποίων παρίστανται για την υποστήριξη της κατηγορίας, 252 δικηγόρων, των ευρημάτων-πειστήριων, των αιτημάτων που υποβάλλουν τα διάδικα μέρη, της ανάγκης έκδοσης πορισμάτων για τεχνικά ζητήματα και άλλων ανακριτικών πράξεων, δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί ο προβλεπτός χρόνος για το πέρας της ανακριτικής διαδικασίας, μολονότι θεσπίστηκαν διατάξεις που διευκολύνουν τη πρόοδό της και τη παραπομπή σε δίκη των τυχόν υπεύθυνων.
Δεν γνωρίζω επακριβώς τη παραγγελία του κ. Εισαγγελέα προς τον κ. Ανακριτή και για ποια αδικήματα, αλλά ασφαλώς θα είναι in rem, ώστε να μπορέσει ο ανακριτής να εξετάσει το σύνολο της υπόθεσης και για πράξεις σε βαθμό κακουργήματος με ενδεχόμενο δόλο, αλλά η τελική κατηγορία κατά ποιων για τη παραπομπή σε δίκη εξαρτάται από το αποδεικτικό υλικό.
Στο ημεδαπό ποινικό σύστημα έχει επικρατήσει για την ανεύρεση της αιτιώδους συνάφειας μεταξύ πράξης και αποτελέσματος η θεωρία της πρόσφορης αιτίας (causa adeaquata) και όχι του ισοδυνάμου των όρων conditio sine qua non), δηλαδή επιλέγεται η πλέον πρόσφορη αιτία για την επέλευση του αποτελέσματος, που σημαίνει ότι μόνο για αυτή θεωρείται ότι υπάρχει αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ πράξης και αποτελέσματος, ενώ για τις άλλες πράξεις θεωρείται ότι έχει διακοπή από τη πρόσφορο αιτία.
Γιατί καθυστερεί η ανακριτική διαδικασία;
Έτσι όμως εισάγεται ένας περιορισμός στον Εισαγγελέα για να απαγγέλλει κατηγορία κατά ορισμένων προσώπων και για ορισμένες πράξεις, που η κοινή γνώμη τους θεωρεί ενόχους και πιέζει με συλλαλητήρια και διαδηλώσεις τη Πολιτεία για τη τιμωρία τους. Ανεξάρτητα λοιπόν του τελικού αποτελέσματος της δίκης, σε υποθέσεις που απασχολούν τη κοινή γνώμη ιδίως με πολιτικό ενδιαφέρον, παραμένει σε μερίδα της κοινής γνώμης η εντύπωση, ότι η Δικαιοσύνη μερολήπτησε, για αυτό ο λαός σοφά λέει ότι οσάκις η Δικαιοσύνη εμπλέκεται με τη πολιτική, υποφέρει η Δικαιοσύνη.
Με κανονικές συνθήκες, η ανακριτική διαδικασία για τη παραπάνω υπόθεση θεωρείται ότι έχει ήδη καθυστερήσει. Με βάση όμως των παραπάνω δεδομένων, τεχνικών ζητημάτων και κυρίως συνεργασίας με άλλες αρχές, νομίζω ότι η καθυστέρηση είναι δικαιολογημένη. Όμως ο Εφέτης – ανακριτής για την επίσπευσή της θα πρέπει να εισηγηθεί για τη λήψη κάποιων προσθέτων νομίμων ενεργειών.
Συγκεκριμένα, θα πρέπει να διευκρινίσει ποιες πράξεις με απόδοση σε κάποια πρόσωπα αποτελούν το καίριο σημείο (point chaut) της υπόθεσης και την ανάκριση για το τμήμα αυτό να την διεξάγει ο ίδιος, ενώ για τα διάφορα παρακλάδια της ίδιας υπόθεσης να ζητήσει από την Ολομέλεια του Εφετείου Λάρισας να διορίσει βοηθό Εφέτη-ανακριτή. Έτσι μπορεί η ανάκριση για διάφορα αδικήματα να τρέχει παράλληλα και η όλη υπόθεση να συνενωθεί κατά τη παραπομπή στο ακροατήριο.
Τέμπη: Προκλήσεις για την δίκη
Φοβάμαι ότι, το μεγαλύτερο πρόβλημα θα ανακύψει κατά τη διεξαγωγή της δίκης, γιατί πρέπει να εξευρεθεί δικαστική αίθουσα για να χωρέσει 43 κατηχουμένους και 252 δικηγόρους και στη συνέχεια η πρωτόδικη δίκη θα διαρκέσει για μεγάλο χρονικό διάστημα κατά το οποίο θα μεταδίδεται από τα ΜΜΕ και έτσι θα συντηρείται η λαϊκή οργή και αγανάκτηση της κοινής γνώμης για τα Τέμπη, που ασφαλώς θα επηρεάσει τη διεξαγωγή της. Ίσως, η διεξαγωγή παραλλήλων δικών είναι μια κάποια λύση, αλλά έτσι διασπάται το ενιαίο της δικανικής κρίσης και μεταχείρισης. Σε κάθε περίπτωση όμως, έχομε μπροστά μας ένα μακρύ και δύσβατο δρόμο με ενδεχόμενες πολιτικές επιπτώσεις.
Φυσικά κανείς δεν γνωρίζει τι έγινε με το γιό της εξαιρετικής Εισαγγελέως Εφετών Λάρισας και ελπίζω να μη οφείλεται στη εμπλοκή της με τη παρούσα δίκη, γιατί τότε σημαίνει ότι περνάμε σε άλλες παραμέτρους. Σε κάθε όμως περίπτωση, έχει όλη τη συμπάθειά μας.